Zorkaptil uputstvo za upotrebu
SAŽETAK KARAKTERISTIKA LIJEKA
Zorkaptil®, tablete, 12,5 mg
Pakovanje: ukupno 40 tableta, bočica, 1 x 40 tableta
Zorkaptil®, tablete, 25 mg
Pakovanje: ukupno 40 tableta, blister, 2 x 20 tableta
Zorkaptil®, tablete, 50 mg
Pakovanje: ukupno 40 tableta, bočica, 1 x 40 tableta
Proizvođač: HEMOFARM A.D
Adresa: Beogradski put bb, Vršac, Republika Srbija
Podnosilac zahtjeva: HEMOFARM A.D Poslovna Jedinica Podgorica
Adresa: 8 marta 55A, Podgorica, Crna Gora
1. IME LIJEKA, INTERNACIONALNO NEZAŠTIĆENO IME (INN)
Zorkaptil® tablete, 12,5 mg, 25 mg, 50 mg
INN: kaptopril
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
1 tableta sadrži:
kaptopril 12,5 mg
1 tableta sadrži:
kaptopril 25 mg
1 tableta sadrži:
kaptopril 50 mg
Za pomoćne materije vidjeti 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
• Zorkaptil tablete, 12,5 mg su okrugle, ravne tablete, bijele boje.
Mogu imati slab miris na sumpor.
• Zorkaptil tablete, 25 mg su četvrtaste, bikonveksne tablete zaobljenih
ivica, bijele boje sa unakrsnom, podeonom crtom na jednoj strani. Mogu
imati slab miris na sumpor.
• Zorkaptil tablete, 50 mg su ovalne, blago bikonveksne tablete
zaobljenih ivica, bijele boje sa podeonom crtom na jednoj strani. Mogu
imati slab miris na sumpor.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Arterijska hipertenzija:
Kaptopril je indikovan u terapiji esencijalne hipertenzije.
Srčana insuficijencija:
Kaptopril je indikovan u liječenju hronične srčane insuficijencije.
Infarkt miokarda:
- Kratkotrajna terapija (4 nedjelje): kaptopril je indikovan kod
klinički stabilnih pacijenata u prva 24
sata nakon infarkta.
- Dugotrajna prevencija simptomatske srčane insuficijencije: kaptopril
je indikovan kod klinički
stabilnih pacijenata sa asimptomatskom disfunkcijom lijeve komore.
Dijabetička nefropatija:
Kaptopril je indikovan u terapiji makroproteinurijske dijabetičke
nefropatije kod pacijenata sa dijabetesom tip I.
4.2. Doziranje i način primjene
Oralna primjena.
Doziranje je individualno za svakog pacijenta (vidjeti poglavlje 4.4
Posebna upozorenja i mjere opreza) i na osnovu odgovora na terapiju.
Maksimalna dnevna preporučena doza je 150 mg.
Kaptopril se može uzimati prije, tokom ili nakon obroka.
Hipertenzija:
Preporučena početna doza je 25–50 mg dnevno, podjeljena u dvije doze.
Doza se može postepeno povećavati u intervalima od po najmanje 2
nedjelje, do 100-150 mg dnevno (u dvije podjeljene doze) do postizanja
optimalnog krvnog pritiska. Kaptopril se može primjenjivati pojedinačno
ili u kombinaciji sa drugim antihipertenzivima, naročito tiazidnim
diureticima. Doziranje jednom dnevno može biti prikladno kada se
istovremeno primjenjuje antihipertenziv kao što je tiazidni diuretik.
Kod osoba sa jako izraženom aktivnošću sistema
renin-angiotenzin-aldosteron (hipovolemija,
renovaskularna hipertenzija, srčana dekompenzacija), terapiju treba
započeti primjenom pojedinačne doze od 6,25 mg ili 12,5 mg. Terapiju
treba započeti pod medicinskim nadzorom. Doza se može postepeno
povećavati do 50 mg dnevno, u jednoj ili dvije doze i ako je neophodno
do 100 mg dnevno.
Srčana insuficijencija:
Terapiju treba započeti pod strogim medicinskim nadzorom. Uobičajena
početna doza je 6,25 – 12, 5 mg, dva ili tri puta dnevno. Dozu
održavanja (75-150 mg dnevno) treba pažljivo podešavati na osnovu
terapijskog odgovora, kliničkog statusa i tolerancije na terapiju.
Maksimalna doza je 150 mg dnevno, u podjeljenim dozama. Doza se može
postepeno povećavati, u intervalima od najmanje po 2 nedjelje da bi se
procjenio odgovor pacijenta na terapiju.
Infarkt miokarda:
- Kratkotrajna terapija: kod hemodinamski stabilnih pacijenata treba
započeti terapiju što prije nakon
pojave znakova i/ili simptoma, u bolničkim uslovima. Primjeniti test
dozu od 6,25 mg, nakon 2 sata
dati 12,5 mg, a 12 sati kasnije 25 mg. Od narednog dana, kaptopril treba
primjenjivati u dozi od 100
mg dnevno, u dvije podjeljene doze, tokom 4 nedjelje (ukoliko nema
neželjenih hemodinamskih
reakcija). Na kraju 4-nedjeljnog perioda, stanje pacijenta treba ponovo
procjeniti prije donošenja odluke
o daljoj terapiji u postinfarktnom stadijumu.
- Hronična terapija: ukoliko terapija kaptoprilom nije započeta u prva
24 sata nakon akutnog infarkta
miokarda, preporučuje se da se terapija uključi između trećeg i
šesnaestog dana, kada se postignu
neophodni uslovi za terapiju (stabilna hemodinamika i tretiranje
rezidualne ishemije). Terapiju treba
započeti u bolnici pod strogim nadzorom, naročito kontrolisati krvni
pritisak sve dok se ne postigne
doza od 75 mg. Početna doza mora biti niska (vidjeti odjeljak 4.4)
naročito kod pacijenata koji imaju
normalan ili nizak krvni pritisak pri započinjanju terapije. Ukoliko
nema neželjenih hemodinamskih
reakcija, terapiju treba započeti dozom od 6,25 mg, zatim 12,5 mg 3 puta
dnevno tokom 2 dana, a
zatim 25 mg 3 puta dnevno. Preporučena doza za efikasnu kardioprotekciju
tokom dugotrajne primjene je 75-150 mg dnevno, podeljena u dvije ili tri
doze.
U slučaju simptomatske hipotenzije, kao kod srčane insuficijencije, doze
diuretika i drugih
vazodilatatora treba smanjiti kako bi se omogućilo davanje terapijske
doze kaptoprila. Ukoliko je
neophodno, dozu kaptoprila treba korigovati u skladu sa kliničkim
stanjem pacijenta. Kaptopril se
može primjenjivati u kombinaciji sa tromboliticima, beta-blokatorima i
acetilsalicilnom kiselinom.
Dijabetička nefropatija: preporučena dnevna doza kaptoprila je 75-100 mg
dnevno, u podjeljenim dozama.Ukoliko je potrebno dodatno sniženje krvnog
pritiska, može se dodati i drugi antihipertenziv.
Poremećaj bubrežne funkcije:
S obzirom da se kaptopril izlučuje prvenstveno putem bubrega, kod osoba
sa oštećenom bubrežnom
funkcijom treba smanjiti dozu ili produžiti dozni interval. U slučaju
neophodnosti konkomitantne primjene diuretika, kod osoba sa teškim
poremećajem bubrežne funkcije, preporučuje se primjena diuretika
Henleove petlje (furozemid), a ne tiazidnih diuretika.
Preporučuje se primjena sledećih dnevnih doza kako bi se spriječila
kumulacija lijeka u organizmu:
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| Klirens kreatinina | Početna dnevna doza | Maksimalna dnevna |
| | (mg) | doza (mg) |
| (ml/min/1, 73 m2) | | |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| >40 | 25-50 | 150 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| 21-40 | 25 | 100 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| 10-20 | 12,5 | 75 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| <10 | 6,25 | 37,5 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
Starije osobe:
Terapiju treba započeti nižom dozom (6,25 mg dva puta dnevno), zbog
potencijalno redukovane renalne funkcije ili poremećaja funkcije nekog
drugog organa (vidjeti poglavlje 4.4 Posebna upozorenja i mjere opreza).
Dozu treba titrirati u odnosu na vrijednosti krvnog pritiska; pritom,
treba davati najnižu dozu kojom se postiže adekvatna kontrola krvnog
pritiska.
Djeca i adolescenti:
Efikasnost i bezbjednost kaptoprila nisu u potpunosti utvrđeni. Primjenu
kaptoprila treba započeti pod stalnim medicinskim nadzorom. Početna doza
kaptoprila je oko 0,3 mg/kgTT. Kod djece koja zahtjevaju posebne mjere
opreza (djeca sa poremećajem bubrežne funkcije, prevremeno rođena djeca,
novorođenčad i odojčad) početna doza kaptoprila je 0,15 mg/kg/TT. Djeci
kaptopril treba davati u doznom režimu tri puta dnevno, ali se doza i
interval doziranja prilagođavaju prema individualnom terapijskom
odgovoru.
4.3 Kontraindikacije
- Preosjetljivost na kaptopril, bilo koje druge pomoćne supstance u
lijeku ili druge ACE inhibitore
- Pozitivna anamneza angioedema usled primjene ACE inhibitora
- Nasljedni ili idiopatski angioneurotski edem
- Drugi i treći trimestar trudnoće (vidjeti poglavlje 4.6)
- Dojenje (vidjeti poglavlje 4.6)
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Hipotenzija: hipotenzija se rijetko zapaža kod pacijenata sa
nekomplikovanom hipertenzijom.
Simptomatska hipotenzija se uglavnom javlja kod hipertenzivnih
pacijenata sa smanjenom koncentracijom soli i/ili tečnosti usljed
intenzivne diuretske terapije, dijete sa smanjenim unosom soli,
dijareje, povraćanja ili hemodijalize. Prije terapije ACE inhibitorom,
treba izvršiti korekciju tečnosti i/ili elektrolita i razmotriti
primjenu manje doze na početku.
Pacijenti sa srčanom insuficijencijom imaju povećan rizik od
hipotenzije, zbog čega se preporučuje niža početna doza ACE inhibitora
na početku terapije. Savjetuje se oprez pri svakom povećanju doze
kaptoprila i diuretika kod pacijenata sa srčanom insuficijencijom.
Kao i kod primjene drugih antihipertenziva, nagli pad krvnog pritiska
kod pacijenata sa ishemičnim
kardiovaskularnim ili cerebrovaskularnim bolestima može povećati rizik
od infarkta miokarda ili moždanog udara. U slučaju hipotenzije,
pacijenta treba postaviti u položaj supinacije. Može biti potrebna
nadoknada volumena u vidu intravenske primjene fiziološkog rastvora.
Renovaskularna hipertenzija: kod pacijenata sa bilateralnom ili
unilateralnom bubrežnom arterijskom stenozom, pri primjeni ACE
inhibitora, postoji povećan rizik od hipotenzije i bubrežne
insuficijencije.
Renalnu insuficijenciju mogu pratiti samo blage promjene vrijednosti
kreatinina u serumu.
Kod ovakvih pacijenata treba započeti terapiju pod strogim nadzorom
ljekara, nižom dozom, pažljivim
podešavanjem doze i praćenjem bubrežne funkcije.
Renalna insuficijencija: u slučaju renalne insuficijencije (klirens
kreatinina ≤ 40 ml/min), početnu dozu kaptoprila treba prilagoditi u
skladu sa klirensom kreatinina (vidjeti poglavlje 4.2), a zatim prema
terapijskom odgovoru pacijenta. Kod ovih pacijenata, rutinsko praćenje
nivoa kalijuma i kreatinina predstavlja sastavni dio prakse.
Angioedem: kod pacijenata na terapiji ACE inhibitorima, naročito za
vrijeme prvih nedjelja terapije, može doći do angioedema ekstremiteta,
lica, usana, mukoznih membrana, jezika, glotisa ili laringsa.
Međutim, u rijetkim slučajevima je zabilježena pojava teškog angioedema
nakon dugoročne terapije ACE inhibitorima. U tom slučaju, treba
momentalno prekinuti terapiju. U slučaju angioedema lica i usana nije
nephodno sprovoditi terapiju iako bi antihistaminici ublažili simptome.
Angioedem jezika, glotisa ili laringsa se može završiti fatalno. Dovodi
do opstrukcije disajnih puteva. Potrebno je hitno sprovesti odgovarajuću
terapiju koja uključuje davanje epinefrina, i.m od 0,3 ml do 0,5ml.
Pacijenta treba hospitalizovati i pratiti ga najmanje 12 do 24 sata bez
otpuštanja sve do kompletnog isčezavanja simptoma.
Kod crne populacije pacijenata koji su primali ACE inhibitore
prijavljena je veća učestalost pojavljivanja angioedema u poređenju sa
bijelom populacijom.
Kod pacijenata sa istorijom angioedema nevezano za terapiju ACE
inhibitorima može biti povećan rizik od angioedema dok primaju ACE
inhibitore (vidjeti dio 4.3).
Intestinalni angioedem je rijedak kod pacijenata koji primaju ACE
inhibitore. Kod ovih pacijenata javljaju se bolovi u stomaku (sa ili bez
mučnine ili povraćanja). U nekim slučajevima nije bilo pre-facijalnog
angioedema i nivoi C1 esteraze su bili normalni. Dijagnoza angioedema je
postavljena različitim analizama uljučujući CT skener abdomena ili
ulzrazvuk ili tokom hirurške intervencije i simptomi nestaju prestankom
uzimanja ACE inhibitora. Intestinalni angioedem treba uključiti u
različite dijagnoze pacijenata koji koriste ACE inhibitore a ukoliko se
žale na bol u abdomenu.
Kašalj: zabilježena je pojava kašlja usljed primjene ACE inhibitora.
Karakteristično je da je kašalj
neproduktivan, uporan i prestaje nakon prekida terapije.
Hepatična insuficijencija: rijetko, primjena ACE inhibitora je udružena
sa sindromom koji počinje
holestatskom žuticom i progredira do fulminantne hepatične nekroze i
(ponekad) smrti. Mehanizam nastanka sindroma nije razjašnjen. Kod
pacijenata na terapiji ACE inhibitorima kod kojih dođe do razvoja žutice
ili izrazitog povećanja hepatičnih enzima, treba prekinuti terapiju i
nastaviti odgovarajući medicinski tretman.
Hiperkalijemija: kod nekih pacijenata na terapiji ACE inhibitorima,
uključujući kaptopril, zabilježeno je povećanje kalijuma u serumu.
Pacijenti sa rizikom od hiperkalijemije, uključuju one sa renalnom
insuficijencijom, dijabetes melitusom ili na kombinovanoj terapiji sa
diureticima koji štede kalijum, nadoknadom kalijuma ili supstituentima
koji sadrže soli kalijuma; ili pacijente na terapiji drugim ljekovima
koji dovode do povećanja kalijuma u serumu (npr. heparin). Ukoliko je
istovremena primjena gore navedenih ljekova neophodna, preporučuje se
stalno praćenje koncentracije kalijuma u serumu.
Litijum: ne preporučuje se istovremena primjena litijuma i kaptoprila
(vidjeti poglavlje 4.5).
Stenoza aortne i mitralne valvule/opstruktivna hipertrofička
kardiomiopatija: ACE inhibitore treba s oprezom primjenjivati kod
pacijenata sa mitralnom i aortnom valvularnom stenozom i izbjegavati ih
u slučaju kardiogenog šoka i značajnog hemodinamskog poremećaja.
Neutropenija/agranulocitoza: neutropenija/agranulocitoza,
trombocitopenija i anemija su zabilježeni kod pacijenata na terapiji ACE
inhibitorima, uključujući i kaptopril. Neutropenija se rijetko javlja
kod pacijenata sa očuvanom bubrežnom funkcijom i bez drugih otežavajućih
faktora. Kaptopril treba s krajnim oprezom koristiti kod pacijenata sa
kolagenom vaskularnom bolešću, imunosupresivnom terapijom, terapijom
alopurinolom ili prokainamidom ili sa kombinacijom ovih faktora,
naročito kod već postojeće bubrežne insuficijencije. Kod nekih
pacijenata je došlo do razvoja ozbiljnih infekcija koje u nekoliko
slučajeva nisu reagovale na intenzivnu antibiotsku terapiju.
Ukoliko se kaptopril koristi kod ovih pacijenata, savjetuje se
određivanje leukocita i diferencijalne krvne slike prije početka
terapije, na svake dvije nedjelje u prva 3 mjeseca terapije kaptoprilom,
a zatim periodično. Za vrijeme terapije, pacijente treba savjetovati da
prijave bilo koji znak infekcije (npr. suvoća grla, groznica), kada
treba odrediti broj leukocita. U slučaju sumnje ili dijagnostifikovanja
neutropenije (neutrofili <1000/mm3), terapiju kaptoprilom i drugim
ljekovima treba prekinuti (vidjeti poglavlje 4.5).
Kod većine pacijenata, nakon prekida terapije kaptoprila, broj
neutrofila dostiže normalne vrijednosti.
Proteinurija: proteinurija se uglavnom može javiti kod pacijenata sa
renalnom insuficijencijom ili usljed visokih doza ACE inhibitora.
Ukupna proteinurija, veća od 1 g dnevno je zabilježena kod 0,7%
pacijenata na terapiji kaptoprilom.
Većina pacijenata je imala bubrežnu bolest ili primala visoke doze
kaptoprila (više od 150 mg dnevno), ili oba. Nefrotski sindrom se javlja
kod otprilike jedne petine pacijenata sa proteinurijom. U većini
slučajeva se proteinurija ublažava ili nestaje nakon 6 mjeseci,
nezavisno od nastavka terapije kaptoprilom.
Parametri bubrežne funkcije, kao što su BUN (ureja u krvi) i kreatinin
su rijetko alarmantni kod pacijenata sa proteinurijom.
Kod pacijenata sa već postojećim bubrežnim oboljenjem treba ispitati
proteine u urinu (prvu jutarnju
mokraću) prije terapije, a zatim periodično.
Anafilaktoidne reakcije za vrijeme desenzitizacije: rijetko su
zabilježene životno ugrožavajuće anafilaktoidne reakcije kod pacijenata
podvrgnutim terapiji desenzitizacije himenopterom i drugim ACE
inhibitorom. Kod istih pacijenata, ove reakcije su izbjegnute
privremenim povlačenjem ACE inhibitora iz terapije, ali su se ponovo
javile nakon namjernog izazivanja. Zbog toga se savjetuje oprez kod
pacijenata na terapiji ACE inhibitorima, uključenim u procedure
desenzitizacije.
Anafilaktoidne reakcije tokom dijalize sa visoko
propustljivom/lipoprotein membranom:
anafilaktoidne reakcije su zabilježene kod pacijenata na hemodijalizi sa
visoko propustljivom mebranom ili lipoproteinima niske gustine sa
resorpcijom dekstran sulfata. Kod ovih pacijenata treba razmotriti
primjenu drugih tipova dijalize, membrana ili drugih ljekova.
Hirurgija/Anestezija: hipotenzija se može javiti kod pacijenata nakon
većih hirurških procedura, ili tokom anestezije ljekovima koji snižavaju
krvni pritisak. Ukoliko nastane, hipotenzija se može korigovati
nadoknadom tečnosti.
Dijabetes: neophodno je pažljivo pratiti nivo glikemije kod pacijenata
sa dijabetesom, koji su prethodno liječeni oralnim antidijabeticima ili
insulinom, naročito u toku prvog mjeseca terapije ACE inhibitorima.
Laktoza: Zorkaptil tablete sadrže laktozu. Pacijenti koji boluju od
retkog naslednog oboljenja netolerancije na galaktozu, Lapp – laktaznog
deficita ili loše glukozno-galaktozne apsorpcije ne smiju koristiti ovaj
lijek.
Etničke razlike: kao i drugi ACE inhibitori, kaptopril ima slabije
antihipertenzivno dejstvo kod crne za razliku od drugih rasa
najvjerovatnije zbog veće prevalence niske koncentracije renina kod
hipertenzivnih pacijenata crne rase.
Trudnoća:ACE inhbitore ne bi trebalo koristiti za vrijeme trudnoće .
Ukoliko je terapija ACE inhibitorima neophodna, kod pacijenata koji
planiraju trodnoću treba započeti odgovarajući alternativnu
antihipertenzivnu terapiju za koju je potvrđen sigurnosni profil za
primjenu u toku trudnoće. Kada se dijagnostifikuje trudnoća, terapiju
ACE inbitorima treba odmah prekinutii i ako je potrebno započeti
alternativnu terapiju (vidjeti dio 4.3 i 4.6).
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Diuretici koji štede kalijum ili suplementi koji sadrže kalijum: ACE
inhibitori smanjuju gubitak kalijuma izazvanog primjenom diuretika.
Diuretici koji štede kalijum (npr. spironolakton, triamteren ili
amilorid), zamjene soli u vidu preparata koji sadrže kalijum ili
suplementi koji sadrže kalijum mogu dovesti do značajnog porasta
kalijuma u serumu. Ukoliko je zbog izražene hipokalijemije indikovana
njihova istovremena primjena, moraju se koristiti s oprezom i
periodičnom kontrolom nivoa kalijuma u serumu (vidjeti poglavlje 4.4).
Diuretici (tiazidni ili Henlejeve petlje): prethodna terapija visokim
dozama diuretika može dovesti do pada volumena i rizika od hipotenzije
pri započinjanju terapije kaptoprilom (vidjeti poglavlje 4.4).
Hipotenzivni efekat se može ublažiti prekidom diuretske terapije,
povećanim unosom tečnosti ili soli ili započinjanjem terapije malim
dozama kaptoprila. Međutim, u literaturi nisu pronađene klinički
značajne interakcije sa hidrohlortiazidom ili furosemidom.
Drugi antihipertenzivi: kaptopril se bezbjedno može koristiti sa drugim
antihipertenzivima (npr. betablokatorima i dugodelujućim blokatorima
kalcijumovih kanala). Istovremena primjena ovih ljekova može pojačati
hipotenzivno dejstvo kaptoprila. S oprezom kaptopril treba koristiti sa
nitroglicerinom i drugim nitratima ili drugim vazodilatatorima.
Alfa blokatori:istovremena primjena alfa blokatora može povećati
antihipertenzivni efekat kaptoprila i povećati rizik za ortostatsku
hipotenziju.
Terapija akutnog infarkta miokarda: kaptopril se može istovremeno
koristiti sa acetilsalicilnom kiselinom (u kardiološkim dozama),
tromboliticima, beta-blokatorima i/ili nitratima kod pacijenata sa
infarktom miokarda.
Litijum: za vrijeme istovremene primjene ACE inhibitora i litijuma,
zabilježeno je reverzibilno povećanje
koncentracija litijuma u serumu i toksičnosti. Istovremena primjena sa
tiazidnim diureticima može povećati rizik od toksičnosti litijuma i
dodatno povećati već povišen rizik od toksičnosti litijuma sa ACE
inhibitorima. Ne preporučuje se primjena litijuma sa kaptoprilom, ali
ukoliko je neophodna, savjetuje se pažljivo praćenje koncentracije
litijuma u krvi (vidjeti poglavlje 4.4).
Triciklični antidepresivi/Antipsihotici: ACE inhibitori mogu pojačati
hipotenzivno dejstvo određenih
tricikličnih antidepresiva i antipsihotika (vidjeti poglavlje 4.4). Može
se javiti posturalna hipotenzija.
Alopurinol, prokainamid, citostatici ili imunosupresivi: istovremena
primjena sa ACE inhibitorima može povećati rizik od leukopenije,
naročito ako su kasnije korišćeni u dozama većim od propisanih.
NSAIL (nesteroidni antiinflamatorni ljekovi): opisano je da nesteroidni
antiinflamatorni ljekovi i ACE inhibitori mogu dodatno uticati na
povećanje koncentracije kalijuma u serumu kod oslabljene funkcije
bubrega. Ovi efekti su u principu reverzibilne prirode. Rijetko može
nastati akutna renalna insuficijencija, naročito kod pacijenata sa
oslabljenom bubrežnom funkcijom, kao što su stariji ili dehidrirani
pacijenti.
Hronična primjena nesteroidnih antiinflamatornih ljekova može oslabiti
antihipertenzivno dejstvo ACE
inhibitora.
Simpatomimetici: mogu oslabiti antihipertenzivno dejstvo ACE inhibitora;
pacijente je potrebno pažljivo pratiti.
Antidijabetici: farmakološke studije su pokazale da ACE inhibitori
uključujući kaptopril mogu pojačati
dejstvo insulina i oralnih antidijabetika poput sulfonilureje kod
pacijenata sa dijabetesom. Ukoliko dođe do ove veoma rijetke
interakcije, može biti potrebno smanjenje doze antidijabetika za vrijeme
istovremene terapije sa ACE inhibitorima.
Biohemijsko ispitivanje: kaptopril može izazvati lažno pozitivni
urinarni test na aceton.
4.6. Primjena u periodu trudnoće i dojenja
Trudnoća:
Kontrolisane studije sa ACE inhibitorima nisu sprovedene na ljudima ali
u ograničenom broju slučajeva,
prilikom primjene ACE inhibitora u prvom trimestru, nisu potvrđene
malformacije ploda. Ne preporučuje se primjena kaptoprila u prvom
trimestru trudnoće (vidjeti dio 4.4). Primjena kaptoprila u drugom i
trećem trimestru trudnoće je kontraindikovana (vidjeti dio 4.3 i 4.4).
Epidemiološki podaci o teratogenom efektu ACE inhibitora u prvom
trimestru trudnoće nisu ubjedljivi, ali se povećan rizik ne smije
isključiti. Ukoliko je terapija ACE inhibitorima neophodna, kod
pacijenata koji planiraju trodnoću treba započeti odgovarajući
alternativnu antihipertenzivnu terapiju za koju je potvrđen sigurnosni
profil za primjenu u toku trudnoće. Kada se dijagnostifikuje trudnoća,
terapiju ACE inbitorima treba odmah prekinutii i ako je potrebno
započeti alternativnu terapiju (vidjeti dio 4.3 i 4.6).
Dokazano je da produžena primjena kaptoprila u drugom i trećem trimestru
trudnoće dovodi do fetotoksičnosti (oslabljena renalna funkcija,
oligohidramnion, poremećaj osifikacije lobanje) i neonatalne toksičnosti
(renalna insuficijencija, hipotenzija, hiperkalijemija) (vidjeti
poglavlje 5.3).Ukoliko je pacijent primao ACE inhibitore u drugom
trimestru trudnoće obavezno je potrebno uraditi ultrazvuk bubrega i
glave. Kod beba čije su majke uzimale ACE inhibitore postoji rizik od
hipotenzije, pa ih je potrebno pratiti (vidjeti dio 4.3 i 4.4)
Dojenje:Ograničeni farmakokinetički podaci pokazuju male koncentracije
kaptoprila u mlijeku dojilja. Međutim i pored toga primjena kaptoprila
za vrijeme dojenja se ne preporučuje kod prevremeno rođenih beba i tokom
prvih nekoliko nedjelja nakon porađaja zato što postoji rizik za razvoj
srčane i bubrežne insuficijencije i ne postoji dovoljno kliničko
iskustvo.
4.7. Uticaj na psihofizičke sposobnosti prilikom upravljanja motornim
vozilom i rukovanja mašinama
Kao i usljed primjene drugih antihipertenziva, sposobnost prilikom
upravljanja motornim vozilom i rukovanja mašinama može biti smanjena,
uglavnom na početku terapije ili pri promjeni doziranja, a takođe i pri
istovremenoj primjeni sa alkoholom, mada ovi efekti zavise od
individualne osjetljivosti.
4.8. Neželjena dejstva
Prema učestalosti pojavljivanja neželjena dejstva su rangirana na
sledećinačin: česta(>1/100,<1/10),povremena(>1/1,000,<1/100),
rijetka(>1/10,000,<1/1,000) i veoma rijetka(>1/10,000).
Pri primjeni kaptoprila i/ili ACE inhibitora su zabilježena sledeća
neželjena dejstva:
Poremećaji na nivou krvi i limfnog sistema:
Veoma rijetko: neutropenija/agranutocitoza (vidjeti poglavlje 4.4),
pancitopenija posebno kod pacijenata sa renalnom disfunkcijom (vidjeti
poglavlje 4.4), anemija (uključujući aplastičnu i hemolitičku anemiju),
trombocitopenija, limfadenopatija, eozinofilija, autoimune bolesti i/ili
pozitivan ANA titar.
Poremećaji metabolizma i ishrane:
Rijetko: anoreksija.
Veoma rijetko: hiperkalijemija i hipoglikemija (vidjeti poglavlje 4.4).
Psihijatrijski poremećaji:
Često: poremećaj sna.
Veoma rijetko: konfuzija, depresija.
Poremećaji nervnog sistema:
Često: poremećaj čula ukusa i vrtoglavica.
Rijetko: pospanost, glavobolja i parestezija.
Veoma rijetko: cerebrovaskularni poremećaji (uključujući moždani udar) i
sinkopa.
Poremećaji na nivou oka:
Veoma rijetko: zamagljen vid.
Kardiološki poremećaji:
Povremeno: tahikardija ili tahiaritmija, angina pektoris, palpitacije.
Veoma rijetko: zastoj srca, kardiogeni šok.
Vaskularni poremećaji:
Povremeno: hipotenzija (vidjeti poglavlje 4.4), Raynaud-ov sindrom,
crvenilo, blijedilo.
Respiratorni, torakalni i medijastinalni poremećaji:
Često: suv, iritantni (neproduktivan) kašalj (vidjeti poglavlje 4.4) i
dispneja.
Veoma rijetko: bronhospazam, rinitis, alergijski alveolitis/eozinofilna
pneumonija.
Gastrointestinalni poremećaji:
Često: mučnina, povraćanje, gastrična nelagodnost, abdominalni bol, suva
usta, dijareja, opstipacija.
Rijetko: stomatitis/aftozne ulceracije, intestinalni angioedema (vidjeti
poglavlje 4.4).
Veoma rijetko: glositis, peptički ulkus, pankreatitis.
Hepatobilijarni poremećaji:
Veoma rijetko: oštećenje funkcija jetre i holestaza (uključujući
žuticu), hepatitis uključujući nekrozu,
povišene vrijednosti enzima jetre i bilirubina.
Poremećaji na nivou kože i potkožnog tkiva:
Često: pruritus sa ili bez ospe, ospa i alopecija.
Povremeno: angioedem (vidjeti poglavlje 4.4).
Veoma rijetko: urtikarija, Stevens-Johnson-ov sindrom, eritema
multiforme, fotosenzitivnost, eritrodermija, pemfigoidne promjene i
eksfolijativni dermatitis.
Poremećaji mišićno-skeletnog, vezivnog i koštanog tkiva:
Veoma rijetko: mialgija, artralgija.
Poremećaji na nivou bubrega i urinarnog sistema:
Rijetko: poremećaj funkcije bubrega uključujući insuficijenciju bubrega,
poliuriju, oliguriju, učestalo
mokrenje.
Veoma rijetko: nefrotski sindrom.
Poremećaji reproduktivnog sistema i na nivou dojki:
Veoma rijetko: impotencija i ginekomastija.
Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene:
Povremeno: bol u grudima, malaksalost, umor.
Veoma rijetko: groznica.
Laboratorijska ispitivanja:
Veoma rijetko: proteinurija, eozinofilija, povišene vrijednosti kalijuma
u serumu, smanjene vrijednosti natrijuma u serumu, povišene vrijednosti
ureje u krvi, povišene vrijednosti kreatinina i bilirubina u serumu,
smanjene vrijednosti hemoglobina, hematokrita, leukocita, trombocita,
pozitivan titar antinuklearnih antitjela i povišene vrijednosti
sedimentacije eritrocita.
4.9. Predoziranje
Simptomi predoziranja su teška hipotenzija, šok, stupor, bradikardija,
disbalans elektrolita i renalna
insuficijencija.
Preduzimaju se mjere za sprečavanje resorpcije lijeka (npr. gastrična
lavaža, primjena adsorbenata i natrijum sulfata u periodu do 30 minuta
od primjene kaptoprila) i ubrzana eliminacija kod skorašnjeg unosa
lijeka.Ukoliko se razvije hipotenzija, pacijenta treba staviti u
anti-šok položaj i primjeniti infuzioni rastvor elektrolita. Treba
razmotriti primjenu angiotenzina II. Bradikardiju ili izraženu reakciju
parasimpatikusa treba liječiti atropinom. Može se primjeniti pacemaker.
Kaptopril se efikasno eliminiše hemodijalizom.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: LJEKOVI KOJI DJELUJU NA RENIN-ANGIOTENZIN
SISTEM, Inhibitori angiotenzin konvertujućeg enzima (ACE),
monokomponentni.
ATC kod: C09AA01
Kaptopril je specifičan kompetitivni inhibitor angiotenzin I
konvertujućeg enzima (ACE inhibitor).
Korisni terapijski efekat ACE inhibitora nastaje prvenstveno kao
rezultat supresije renin angiotenzinaldosteron sistema. Renin je
endogeni enzim koji se sintetiše bubrezima i oslobađa u cirkulaciju gdje
konvertuje angiotenzinogen u angiotenzin I, relativno neaktivan
dekapeptid. Angiotenzin I se zatim pod dejstvom angiotenzin
konvertujućeg enzima, peptidilpeptidaze, konvertuje u angiotenzin II.
Angiotenzin II je izraženi vazokonstriktor, odgovoran za arterijsku
vazokonstrikciju i povišenje krvnog pritiska kao i za stimulaciju
sekrecije aldosterona iz nadbubrežne žlijezde. Inhibicija angiotenzin
konvertujućeg enzima dovodi do smanjenja koncentracije angiotenzina II u
plazmi čime se smanjuje vazopresorna aktivnost i dolazi do smanjene
sekrecije aldosterona. Iako je kasnije smanjenje blago, može doći do
blagog povećanja kalijuma u serumu sa istovremenim gubitkom natrijuma i
tečnosti. Odsustvo negativne povratne sprege angiotenzina II na
sekreciju renina rezultira povećanjem aktivnosti renina u plazmi.
Druga funkcija konvertujućeg enzima je razgradnja izraženog vazopresora
kinin peptid bradikina do
inaktivnih metabolita. Na taj način, inhibicija angiotenzin
konvertujućeg enzima dovodi do povećane
aktivnosti cirkulišućeg i lokalnog kalikrein-kinin sistema koji
doprinosi perifernoj vazodilataciji preko
aktivacije sistema prostaglandina. Moguće je da ovaj mehanizam doprinosi
hipotenzivnom dejstvu ACE inhibitora i da je odgovoran za određena
neželjena dejstva.
Sniženje krvnog pritiska se obično postiže za najviše 60 – 90 min nakon
pojedinačne oralne doze kaptoprila. Dužina dejstva zavisi od doze.
Sniženje krvnog pritiska može biti progresivno, tako da može biti
potrebno nekoliko nedjelja do postizanja maksimalnog terapijskog efekta.
Kaptopril i tiazidni diuretici ispoljavaju aditivni efekat na sniženje
krvnog pritiska.
Kod hipertenzivnih pacijenata, dovodi do pada krvnog pritiska u stojećem
i ležećem položaju bez izazivanja kompezatornog povećanja srčane
frekvence kao i retencije vode i natrijuma.
U hemodinamskim ispitivanjima, kaptopril je doveo do značajnog pada
perifernog arterijskog pritiska.
Uglavnom nije bilo klinički značajne promjene renalnog klirensa ili
veličine glomerularne filtracije.
Kod većine pacijenata, antihipertenzivni efekat se postiže nakon 15 – 30
minuta poslije oralne primjene kaptoprila, a maksimalne koncentracije u
plazmi nakon 60 – 90 minuta. Maksimalni antihipertenzivni efekat
propisane doze kaptoprila postaje vidljiv nakon 3 - 4 nedjelje terapije.
U propisanim dnevnim dozama, kaptopril svoje antihipertenzivno dejstvo
ispoljava čak i tokom dugoročne primjene. Privremeno povlačenje
kaptoprila iz terapije ne izaziva brzo ili prekomerno povećanje krvnog
pritiska (rebound). Primjena kaptoprila u liječenju hipertenzije takođe
utiče na smanjenje hipertrofije lijeve komore.
Hemodinamska ispitivanja na pacijentima sa srčanom insuficijencijom su
pokazala da kaptopril izaziva smanjenje perifernog sistemskog otpora i
porast venskog pritiska. Na taj način, smanjeni su pre-load i afterload
srca (smanjenje ventrikularnog pritiska punjenja). Takođe, za vrijeme
terapije kaptoprilom, zabilježeno je povećanje srčanog volumena,
frekvence i ejekcione frakcije srca.
Velika placebo-kontrolisana studija je na pacijentima sa disfunkcijom
lijeve komore (LVEF ≤ 40%), nakon infarkta miokarda, pokazala da
kaptopril (početak terapije između 3. i 16tog dana nakon infarkta)
produžava vrijeme preživljavanja i smanjuje kardiovaskularni mortalitet.
To se postiže odlaganjem razvoja simptomatske srčane insuficijencije i
smanjenjem potrebe za hospitalizacijom usljed srčane insuficijencije, u
poređenju sa placebom. Takođe, u poređenju sa placebom, zabilježeno je
smanjenje ponovne pojave infarkta kao i smanjenje potrebe za procedurama
kardijalne revaskularizacije i/ili dodatne terapije sa diureticima i/ili
digitalisom ili povećanje njihovih doza.
Retrospektivna analiza je pokazala da kaptopril smanjuje pojavu
rekurentnih infarkta i potrebu za srčanom revaskularizacijom (ne
predstavljaju ciljne kriterijume ove studije).
Druga velika, placebo-kontrolisana studija na pacijentima sa infarktom
miokarda je pokazala da kaptopril (dat u toku 24 sata nakon infarkta i u
trajanju od mjesec dana) značajno smanjuje ukupni mortalitet nakon 5
nedjelja u poređenju sa placebom. Pozitivni efekat kaptoprila na ukupni
mortalitet je bio vidljiv čak i nakon 1 godine. Nije pronađena veza
između štetnog efekta i ranog mortaliteta prvog dana terapije.
Dokazano je kardioprotektivno dejstvo kaptoprila bez obzira na uzrast i
pol pacijenta, lokalizaciju infarkta i kombinovanu primenu sa ljekovima
dokazane efikasnosti u postinfarktnom periodu (trombolitici,
betablokatori, acetilsalicilna kiselina).
Dijabetesna nefropatija tip I
U placebo-kontrolisanoj, multicentričnoj dvostruko slijepoj kliničkoj
studiji, kod insulin zavisnih (tip I) dijabetičara sa proteinurijom, sa
ili bez hipertenzije (bila je dozvoljena istovremena primjena drugih
antihipertenziva za kontrolu krvnog pritiska), kaptopril je značajno (za
51%) smanjio vrijeme dupliranja bazalne koncentracije kreatinina u
odnosu na placebo. Takođe, u odnosu na placebo, incidenca terminalne
renalne insuficijencije (dijaliza, transplantacija) ili smrti su takođe
značajno bili rijeđi kod grupe na kaptoprilu (51%). Kod pacijenata sa
dijabetesom i mikroalbuminurijom, tokom 2 godine, terapija kaptoprilom
smanjuje eliminaciju albumina.
U smanjenju krvnog pritiska se ogleda efikasnost terapije kaptoprilom na
očuvanje renalne funkcije.
5.2. Farmakokinetički podaci
Kaptopril predstavlja oralnu aktivnu komponentu koja ne podliježe
procesima biotransformacije.
Prosječna vrijednost minimalne resorpcije iznosi 75%. Maksimalne
koncentracije u plazmi se postižu nakon 60 – 90 minuta. Prisustvo hrane
u gastrointestinalnom traktu smanjuje resorpciju kaptoprila za 30 –
40%.U prosjeku se 25 – 30% cirkulišućeg lijeka vezuje za proteine
plazme.
Poluvrijeme eliminacije nepromjenjenog kaptoprila iz plazme iznosi 2
sata. Više od 95% doze se eliminiše urinom u toku 24 časa; 40 – 50% u
nepromjenjenom obliku a ostatak u vidu neaktivnih disulfid metabolite
(kaptopril disulfid i kaptopril cistein disulfid). Oslabljena renalna
funkcija može dovesti do akumulacije lijeka. Zbog toga kod pacijenata sa
renalnom insuficijencijom treba smanjiti dozu i/ili produžiti dozni
interval (vidjeti poglavlje 4.2).
Studije na životinjama su pokazale da kaptopril u značajnim
koncentracijama ne prolazi krvno-moždanu barijeru.
Dojenje:
U ispitivanjima na dvadeset žena koje su uzimale kaptopril u dozi od
100mg tri puta dnevno, maksimalna koncentracija u mlijeku posle 3.8 h od
uzmanja doze bila je 4,7µg/
od 0,002% od majkine dnevne doze.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti lijeka
Studije na životinjama sa kaptoprilom, za vrijeme organogeneze nisu
dokazale teratogeni efekat kaptoprila, iako je kod pojedinih vrsta došlo
do fetalne toksičnosti, uključujući fetalnu smrt u toku kasne trudnoće,
poremećaj rasta i postnatalni mortalitet kod pacova. Pretklinički podaci
na osnovu konvencionalnih studija nisu otkrili štetna dejstva kaptoprila
u humanoj populaciji u pogledu bezbjednosti, toksičnosti nakon
ponovljenih doza, genotoksičnosti i karcinogenosti.
6. FARMACEUTSKI PODACI
Lista pomoćnih materija
Zorkaptil tablete,12,5 mg, 25 mg i 50 mg:
- Laktoza, monohidrat
- Stearinska kiselina
- Celuloza, mikrokristalna
- Skrob, kukuruzni
6.2. Inkompatibilnost
Nema podataka o inkompatibilnosti.
6.3. Rok upotrebe
4 godine .
Lijek ne treba primjenjivati poslije datuma označenog na pakovanju.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju
Čuvati na temperaturi do 25° C. Čuvati van domašaja djece.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Zorkaptil tablete, 12,5 mg
Bijela plastična bočica od polietilena visoke gustine (HDPE) zatvorena
zatvaračem od polietilena niske gustine (LDPE).
Zorkaptil tablete, 25 mg
PVC/AL blister.
Zorkaptil tablete, 50 mg
Bijela plastična bočica od polietilena visoke gustine (HDPE) zatvorena
zatvaračem od polietilena niske gustine (LDPE).
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka
Neupotrijebljeni lijek se uništava prema važećim propisima.
6.7. Režim izdavanja lijeka
Lijek se može izdavati samo na ljekarski recept
7. NOSILAC DOZVOLE
HEMOFARM A.D Poslovna jedinica Podgorica
8 marta 55A, Podgorica, Crna Gora
8. BROJ PRVE DOZVOLE /OBNOVE DOZVOLE
Zorkaptil tablete,12,5 mg:2030/13/386-1298
Zorkaptil tablete, 25 mg: 2030/13/387-1299
Zorkaptil tablete, 50 mg: 2030/13/388-1951
9. DATUM PRVE DOZVOLE/ DATUM OBNOVE DOZVOLE
Zorkaptil tablete,12,5 mg: 31.07. 2013 godina.
Zorkaptil tablete, 25 mg: 31.07. 2013 godina.
Zorkaptil tablete, 50 mg: 31.07. 2013 godina.
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
Jul, 2013. godina
Zorkaptil®, tablete, 12,5 mg
Pakovanje: ukupno 40 tableta, bočica, 1 x 40 tableta
Zorkaptil®, tablete, 25 mg
Pakovanje: ukupno 40 tableta, blister, 2 x 20 tableta
Zorkaptil®, tablete, 50 mg
Pakovanje: ukupno 40 tableta, bočica, 1 x 40 tableta
Proizvođač: HEMOFARM A.D
Adresa: Beogradski put bb, Vršac, Republika Srbija
Podnosilac zahtjeva: HEMOFARM A.D Poslovna Jedinica Podgorica
Adresa: 8 marta 55A, Podgorica, Crna Gora
1. IME LIJEKA, INTERNACIONALNO NEZAŠTIĆENO IME (INN)
Zorkaptil® tablete, 12,5 mg, 25 mg, 50 mg
INN: kaptopril
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
1 tableta sadrži:
kaptopril 12,5 mg
1 tableta sadrži:
kaptopril 25 mg
1 tableta sadrži:
kaptopril 50 mg
Za pomoćne materije vidjeti 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
• Zorkaptil tablete, 12,5 mg su okrugle, ravne tablete, bijele boje.
Mogu imati slab miris na sumpor.
• Zorkaptil tablete, 25 mg su četvrtaste, bikonveksne tablete zaobljenih
ivica, bijele boje sa unakrsnom, podeonom crtom na jednoj strani. Mogu
imati slab miris na sumpor.
• Zorkaptil tablete, 50 mg su ovalne, blago bikonveksne tablete
zaobljenih ivica, bijele boje sa podeonom crtom na jednoj strani. Mogu
imati slab miris na sumpor.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Arterijska hipertenzija:
Kaptopril je indikovan u terapiji esencijalne hipertenzije.
Srčana insuficijencija:
Kaptopril je indikovan u liječenju hronične srčane insuficijencije.
Infarkt miokarda:
- Kratkotrajna terapija (4 nedjelje): kaptopril je indikovan kod
klinički stabilnih pacijenata u prva 24
sata nakon infarkta.
- Dugotrajna prevencija simptomatske srčane insuficijencije: kaptopril
je indikovan kod klinički
stabilnih pacijenata sa asimptomatskom disfunkcijom lijeve komore.
Dijabetička nefropatija:
Kaptopril je indikovan u terapiji makroproteinurijske dijabetičke
nefropatije kod pacijenata sa dijabetesom tip I.
4.2. Doziranje i način primjene
Oralna primjena.
Doziranje je individualno za svakog pacijenta (vidjeti poglavlje 4.4
Posebna upozorenja i mjere opreza) i na osnovu odgovora na terapiju.
Maksimalna dnevna preporučena doza je 150 mg.
Kaptopril se može uzimati prije, tokom ili nakon obroka.
Hipertenzija:
Preporučena početna doza je 25–50 mg dnevno, podjeljena u dvije doze.
Doza se može postepeno povećavati u intervalima od po najmanje 2
nedjelje, do 100-150 mg dnevno (u dvije podjeljene doze) do postizanja
optimalnog krvnog pritiska. Kaptopril se može primjenjivati pojedinačno
ili u kombinaciji sa drugim antihipertenzivima, naročito tiazidnim
diureticima. Doziranje jednom dnevno može biti prikladno kada se
istovremeno primjenjuje antihipertenziv kao što je tiazidni diuretik.
Kod osoba sa jako izraženom aktivnošću sistema
renin-angiotenzin-aldosteron (hipovolemija,
renovaskularna hipertenzija, srčana dekompenzacija), terapiju treba
započeti primjenom pojedinačne doze od 6,25 mg ili 12,5 mg. Terapiju
treba započeti pod medicinskim nadzorom. Doza se može postepeno
povećavati do 50 mg dnevno, u jednoj ili dvije doze i ako je neophodno
do 100 mg dnevno.
Srčana insuficijencija:
Terapiju treba započeti pod strogim medicinskim nadzorom. Uobičajena
početna doza je 6,25 – 12, 5 mg, dva ili tri puta dnevno. Dozu
održavanja (75-150 mg dnevno) treba pažljivo podešavati na osnovu
terapijskog odgovora, kliničkog statusa i tolerancije na terapiju.
Maksimalna doza je 150 mg dnevno, u podjeljenim dozama. Doza se može
postepeno povećavati, u intervalima od najmanje po 2 nedjelje da bi se
procjenio odgovor pacijenta na terapiju.
Infarkt miokarda:
- Kratkotrajna terapija: kod hemodinamski stabilnih pacijenata treba
započeti terapiju što prije nakon
pojave znakova i/ili simptoma, u bolničkim uslovima. Primjeniti test
dozu od 6,25 mg, nakon 2 sata
dati 12,5 mg, a 12 sati kasnije 25 mg. Od narednog dana, kaptopril treba
primjenjivati u dozi od 100
mg dnevno, u dvije podjeljene doze, tokom 4 nedjelje (ukoliko nema
neželjenih hemodinamskih
reakcija). Na kraju 4-nedjeljnog perioda, stanje pacijenta treba ponovo
procjeniti prije donošenja odluke
o daljoj terapiji u postinfarktnom stadijumu.
- Hronična terapija: ukoliko terapija kaptoprilom nije započeta u prva
24 sata nakon akutnog infarkta
miokarda, preporučuje se da se terapija uključi između trećeg i
šesnaestog dana, kada se postignu
neophodni uslovi za terapiju (stabilna hemodinamika i tretiranje
rezidualne ishemije). Terapiju treba
započeti u bolnici pod strogim nadzorom, naročito kontrolisati krvni
pritisak sve dok se ne postigne
doza od 75 mg. Početna doza mora biti niska (vidjeti odjeljak 4.4)
naročito kod pacijenata koji imaju
normalan ili nizak krvni pritisak pri započinjanju terapije. Ukoliko
nema neželjenih hemodinamskih
reakcija, terapiju treba započeti dozom od 6,25 mg, zatim 12,5 mg 3 puta
dnevno tokom 2 dana, a
zatim 25 mg 3 puta dnevno. Preporučena doza za efikasnu kardioprotekciju
tokom dugotrajne primjene je 75-150 mg dnevno, podeljena u dvije ili tri
doze.
U slučaju simptomatske hipotenzije, kao kod srčane insuficijencije, doze
diuretika i drugih
vazodilatatora treba smanjiti kako bi se omogućilo davanje terapijske
doze kaptoprila. Ukoliko je
neophodno, dozu kaptoprila treba korigovati u skladu sa kliničkim
stanjem pacijenta. Kaptopril se
može primjenjivati u kombinaciji sa tromboliticima, beta-blokatorima i
acetilsalicilnom kiselinom.
Dijabetička nefropatija: preporučena dnevna doza kaptoprila je 75-100 mg
dnevno, u podjeljenim dozama.Ukoliko je potrebno dodatno sniženje krvnog
pritiska, može se dodati i drugi antihipertenziv.
Poremećaj bubrežne funkcije:
S obzirom da se kaptopril izlučuje prvenstveno putem bubrega, kod osoba
sa oštećenom bubrežnom
funkcijom treba smanjiti dozu ili produžiti dozni interval. U slučaju
neophodnosti konkomitantne primjene diuretika, kod osoba sa teškim
poremećajem bubrežne funkcije, preporučuje se primjena diuretika
Henleove petlje (furozemid), a ne tiazidnih diuretika.
Preporučuje se primjena sledećih dnevnih doza kako bi se spriječila
kumulacija lijeka u organizmu:
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| Klirens kreatinina | Početna dnevna doza | Maksimalna dnevna |
| | (mg) | doza (mg) |
| (ml/min/1, 73 m2) | | |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| >40 | 25-50 | 150 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| 21-40 | 25 | 100 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| 10-20 | 12,5 | 75 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
| <10 | 6,25 | 37,5 |
+-----------------------+----------------------+-----------------------+
Starije osobe:
Terapiju treba započeti nižom dozom (6,25 mg dva puta dnevno), zbog
potencijalno redukovane renalne funkcije ili poremećaja funkcije nekog
drugog organa (vidjeti poglavlje 4.4 Posebna upozorenja i mjere opreza).
Dozu treba titrirati u odnosu na vrijednosti krvnog pritiska; pritom,
treba davati najnižu dozu kojom se postiže adekvatna kontrola krvnog
pritiska.
Djeca i adolescenti:
Efikasnost i bezbjednost kaptoprila nisu u potpunosti utvrđeni. Primjenu
kaptoprila treba započeti pod stalnim medicinskim nadzorom. Početna doza
kaptoprila je oko 0,3 mg/kgTT. Kod djece koja zahtjevaju posebne mjere
opreza (djeca sa poremećajem bubrežne funkcije, prevremeno rođena djeca,
novorođenčad i odojčad) početna doza kaptoprila je 0,15 mg/kg/TT. Djeci
kaptopril treba davati u doznom režimu tri puta dnevno, ali se doza i
interval doziranja prilagođavaju prema individualnom terapijskom
odgovoru.
4.3 Kontraindikacije
- Preosjetljivost na kaptopril, bilo koje druge pomoćne supstance u
lijeku ili druge ACE inhibitore
- Pozitivna anamneza angioedema usled primjene ACE inhibitora
- Nasljedni ili idiopatski angioneurotski edem
- Drugi i treći trimestar trudnoće (vidjeti poglavlje 4.6)
- Dojenje (vidjeti poglavlje 4.6)
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Hipotenzija: hipotenzija se rijetko zapaža kod pacijenata sa
nekomplikovanom hipertenzijom.
Simptomatska hipotenzija se uglavnom javlja kod hipertenzivnih
pacijenata sa smanjenom koncentracijom soli i/ili tečnosti usljed
intenzivne diuretske terapije, dijete sa smanjenim unosom soli,
dijareje, povraćanja ili hemodijalize. Prije terapije ACE inhibitorom,
treba izvršiti korekciju tečnosti i/ili elektrolita i razmotriti
primjenu manje doze na početku.
Pacijenti sa srčanom insuficijencijom imaju povećan rizik od
hipotenzije, zbog čega se preporučuje niža početna doza ACE inhibitora
na početku terapije. Savjetuje se oprez pri svakom povećanju doze
kaptoprila i diuretika kod pacijenata sa srčanom insuficijencijom.
Kao i kod primjene drugih antihipertenziva, nagli pad krvnog pritiska
kod pacijenata sa ishemičnim
kardiovaskularnim ili cerebrovaskularnim bolestima može povećati rizik
od infarkta miokarda ili moždanog udara. U slučaju hipotenzije,
pacijenta treba postaviti u položaj supinacije. Može biti potrebna
nadoknada volumena u vidu intravenske primjene fiziološkog rastvora.
Renovaskularna hipertenzija: kod pacijenata sa bilateralnom ili
unilateralnom bubrežnom arterijskom stenozom, pri primjeni ACE
inhibitora, postoji povećan rizik od hipotenzije i bubrežne
insuficijencije.
Renalnu insuficijenciju mogu pratiti samo blage promjene vrijednosti
kreatinina u serumu.
Kod ovakvih pacijenata treba započeti terapiju pod strogim nadzorom
ljekara, nižom dozom, pažljivim
podešavanjem doze i praćenjem bubrežne funkcije.
Renalna insuficijencija: u slučaju renalne insuficijencije (klirens
kreatinina ≤ 40 ml/min), početnu dozu kaptoprila treba prilagoditi u
skladu sa klirensom kreatinina (vidjeti poglavlje 4.2), a zatim prema
terapijskom odgovoru pacijenta. Kod ovih pacijenata, rutinsko praćenje
nivoa kalijuma i kreatinina predstavlja sastavni dio prakse.
Angioedem: kod pacijenata na terapiji ACE inhibitorima, naročito za
vrijeme prvih nedjelja terapije, može doći do angioedema ekstremiteta,
lica, usana, mukoznih membrana, jezika, glotisa ili laringsa.
Međutim, u rijetkim slučajevima je zabilježena pojava teškog angioedema
nakon dugoročne terapije ACE inhibitorima. U tom slučaju, treba
momentalno prekinuti terapiju. U slučaju angioedema lica i usana nije
nephodno sprovoditi terapiju iako bi antihistaminici ublažili simptome.
Angioedem jezika, glotisa ili laringsa se može završiti fatalno. Dovodi
do opstrukcije disajnih puteva. Potrebno je hitno sprovesti odgovarajuću
terapiju koja uključuje davanje epinefrina, i.m od 0,3 ml do 0,5ml.
Pacijenta treba hospitalizovati i pratiti ga najmanje 12 do 24 sata bez
otpuštanja sve do kompletnog isčezavanja simptoma.
Kod crne populacije pacijenata koji su primali ACE inhibitore
prijavljena je veća učestalost pojavljivanja angioedema u poređenju sa
bijelom populacijom.
Kod pacijenata sa istorijom angioedema nevezano za terapiju ACE
inhibitorima može biti povećan rizik od angioedema dok primaju ACE
inhibitore (vidjeti dio 4.3).
Intestinalni angioedem je rijedak kod pacijenata koji primaju ACE
inhibitore. Kod ovih pacijenata javljaju se bolovi u stomaku (sa ili bez
mučnine ili povraćanja). U nekim slučajevima nije bilo pre-facijalnog
angioedema i nivoi C1 esteraze su bili normalni. Dijagnoza angioedema je
postavljena različitim analizama uljučujući CT skener abdomena ili
ulzrazvuk ili tokom hirurške intervencije i simptomi nestaju prestankom
uzimanja ACE inhibitora. Intestinalni angioedem treba uključiti u
različite dijagnoze pacijenata koji koriste ACE inhibitore a ukoliko se
žale na bol u abdomenu.
Kašalj: zabilježena je pojava kašlja usljed primjene ACE inhibitora.
Karakteristično je da je kašalj
neproduktivan, uporan i prestaje nakon prekida terapije.
Hepatična insuficijencija: rijetko, primjena ACE inhibitora je udružena
sa sindromom koji počinje
holestatskom žuticom i progredira do fulminantne hepatične nekroze i
(ponekad) smrti. Mehanizam nastanka sindroma nije razjašnjen. Kod
pacijenata na terapiji ACE inhibitorima kod kojih dođe do razvoja žutice
ili izrazitog povećanja hepatičnih enzima, treba prekinuti terapiju i
nastaviti odgovarajući medicinski tretman.
Hiperkalijemija: kod nekih pacijenata na terapiji ACE inhibitorima,
uključujući kaptopril, zabilježeno je povećanje kalijuma u serumu.
Pacijenti sa rizikom od hiperkalijemije, uključuju one sa renalnom
insuficijencijom, dijabetes melitusom ili na kombinovanoj terapiji sa
diureticima koji štede kalijum, nadoknadom kalijuma ili supstituentima
koji sadrže soli kalijuma; ili pacijente na terapiji drugim ljekovima
koji dovode do povećanja kalijuma u serumu (npr. heparin). Ukoliko je
istovremena primjena gore navedenih ljekova neophodna, preporučuje se
stalno praćenje koncentracije kalijuma u serumu.
Litijum: ne preporučuje se istovremena primjena litijuma i kaptoprila
(vidjeti poglavlje 4.5).
Stenoza aortne i mitralne valvule/opstruktivna hipertrofička
kardiomiopatija: ACE inhibitore treba s oprezom primjenjivati kod
pacijenata sa mitralnom i aortnom valvularnom stenozom i izbjegavati ih
u slučaju kardiogenog šoka i značajnog hemodinamskog poremećaja.
Neutropenija/agranulocitoza: neutropenija/agranulocitoza,
trombocitopenija i anemija su zabilježeni kod pacijenata na terapiji ACE
inhibitorima, uključujući i kaptopril. Neutropenija se rijetko javlja
kod pacijenata sa očuvanom bubrežnom funkcijom i bez drugih otežavajućih
faktora. Kaptopril treba s krajnim oprezom koristiti kod pacijenata sa
kolagenom vaskularnom bolešću, imunosupresivnom terapijom, terapijom
alopurinolom ili prokainamidom ili sa kombinacijom ovih faktora,
naročito kod već postojeće bubrežne insuficijencije. Kod nekih
pacijenata je došlo do razvoja ozbiljnih infekcija koje u nekoliko
slučajeva nisu reagovale na intenzivnu antibiotsku terapiju.
Ukoliko se kaptopril koristi kod ovih pacijenata, savjetuje se
određivanje leukocita i diferencijalne krvne slike prije početka
terapije, na svake dvije nedjelje u prva 3 mjeseca terapije kaptoprilom,
a zatim periodično. Za vrijeme terapije, pacijente treba savjetovati da
prijave bilo koji znak infekcije (npr. suvoća grla, groznica), kada
treba odrediti broj leukocita. U slučaju sumnje ili dijagnostifikovanja
neutropenije (neutrofili <1000/mm3), terapiju kaptoprilom i drugim
ljekovima treba prekinuti (vidjeti poglavlje 4.5).
Kod većine pacijenata, nakon prekida terapije kaptoprila, broj
neutrofila dostiže normalne vrijednosti.
Proteinurija: proteinurija se uglavnom može javiti kod pacijenata sa
renalnom insuficijencijom ili usljed visokih doza ACE inhibitora.
Ukupna proteinurija, veća od 1 g dnevno je zabilježena kod 0,7%
pacijenata na terapiji kaptoprilom.
Većina pacijenata je imala bubrežnu bolest ili primala visoke doze
kaptoprila (više od 150 mg dnevno), ili oba. Nefrotski sindrom se javlja
kod otprilike jedne petine pacijenata sa proteinurijom. U većini
slučajeva se proteinurija ublažava ili nestaje nakon 6 mjeseci,
nezavisno od nastavka terapije kaptoprilom.
Parametri bubrežne funkcije, kao što su BUN (ureja u krvi) i kreatinin
su rijetko alarmantni kod pacijenata sa proteinurijom.
Kod pacijenata sa već postojećim bubrežnim oboljenjem treba ispitati
proteine u urinu (prvu jutarnju
mokraću) prije terapije, a zatim periodično.
Anafilaktoidne reakcije za vrijeme desenzitizacije: rijetko su
zabilježene životno ugrožavajuće anafilaktoidne reakcije kod pacijenata
podvrgnutim terapiji desenzitizacije himenopterom i drugim ACE
inhibitorom. Kod istih pacijenata, ove reakcije su izbjegnute
privremenim povlačenjem ACE inhibitora iz terapije, ali su se ponovo
javile nakon namjernog izazivanja. Zbog toga se savjetuje oprez kod
pacijenata na terapiji ACE inhibitorima, uključenim u procedure
desenzitizacije.
Anafilaktoidne reakcije tokom dijalize sa visoko
propustljivom/lipoprotein membranom:
anafilaktoidne reakcije su zabilježene kod pacijenata na hemodijalizi sa
visoko propustljivom mebranom ili lipoproteinima niske gustine sa
resorpcijom dekstran sulfata. Kod ovih pacijenata treba razmotriti
primjenu drugih tipova dijalize, membrana ili drugih ljekova.
Hirurgija/Anestezija: hipotenzija se može javiti kod pacijenata nakon
većih hirurških procedura, ili tokom anestezije ljekovima koji snižavaju
krvni pritisak. Ukoliko nastane, hipotenzija se može korigovati
nadoknadom tečnosti.
Dijabetes: neophodno je pažljivo pratiti nivo glikemije kod pacijenata
sa dijabetesom, koji su prethodno liječeni oralnim antidijabeticima ili
insulinom, naročito u toku prvog mjeseca terapije ACE inhibitorima.
Laktoza: Zorkaptil tablete sadrže laktozu. Pacijenti koji boluju od
retkog naslednog oboljenja netolerancije na galaktozu, Lapp – laktaznog
deficita ili loše glukozno-galaktozne apsorpcije ne smiju koristiti ovaj
lijek.
Etničke razlike: kao i drugi ACE inhibitori, kaptopril ima slabije
antihipertenzivno dejstvo kod crne za razliku od drugih rasa
najvjerovatnije zbog veće prevalence niske koncentracije renina kod
hipertenzivnih pacijenata crne rase.
Trudnoća:ACE inhbitore ne bi trebalo koristiti za vrijeme trudnoće .
Ukoliko je terapija ACE inhibitorima neophodna, kod pacijenata koji
planiraju trodnoću treba započeti odgovarajući alternativnu
antihipertenzivnu terapiju za koju je potvrđen sigurnosni profil za
primjenu u toku trudnoće. Kada se dijagnostifikuje trudnoća, terapiju
ACE inbitorima treba odmah prekinutii i ako je potrebno započeti
alternativnu terapiju (vidjeti dio 4.3 i 4.6).
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Diuretici koji štede kalijum ili suplementi koji sadrže kalijum: ACE
inhibitori smanjuju gubitak kalijuma izazvanog primjenom diuretika.
Diuretici koji štede kalijum (npr. spironolakton, triamteren ili
amilorid), zamjene soli u vidu preparata koji sadrže kalijum ili
suplementi koji sadrže kalijum mogu dovesti do značajnog porasta
kalijuma u serumu. Ukoliko je zbog izražene hipokalijemije indikovana
njihova istovremena primjena, moraju se koristiti s oprezom i
periodičnom kontrolom nivoa kalijuma u serumu (vidjeti poglavlje 4.4).
Diuretici (tiazidni ili Henlejeve petlje): prethodna terapija visokim
dozama diuretika može dovesti do pada volumena i rizika od hipotenzije
pri započinjanju terapije kaptoprilom (vidjeti poglavlje 4.4).
Hipotenzivni efekat se može ublažiti prekidom diuretske terapije,
povećanim unosom tečnosti ili soli ili započinjanjem terapije malim
dozama kaptoprila. Međutim, u literaturi nisu pronađene klinički
značajne interakcije sa hidrohlortiazidom ili furosemidom.
Drugi antihipertenzivi: kaptopril se bezbjedno može koristiti sa drugim
antihipertenzivima (npr. betablokatorima i dugodelujućim blokatorima
kalcijumovih kanala). Istovremena primjena ovih ljekova može pojačati
hipotenzivno dejstvo kaptoprila. S oprezom kaptopril treba koristiti sa
nitroglicerinom i drugim nitratima ili drugim vazodilatatorima.
Alfa blokatori:istovremena primjena alfa blokatora može povećati
antihipertenzivni efekat kaptoprila i povećati rizik za ortostatsku
hipotenziju.
Terapija akutnog infarkta miokarda: kaptopril se može istovremeno
koristiti sa acetilsalicilnom kiselinom (u kardiološkim dozama),
tromboliticima, beta-blokatorima i/ili nitratima kod pacijenata sa
infarktom miokarda.
Litijum: za vrijeme istovremene primjene ACE inhibitora i litijuma,
zabilježeno je reverzibilno povećanje
koncentracija litijuma u serumu i toksičnosti. Istovremena primjena sa
tiazidnim diureticima može povećati rizik od toksičnosti litijuma i
dodatno povećati već povišen rizik od toksičnosti litijuma sa ACE
inhibitorima. Ne preporučuje se primjena litijuma sa kaptoprilom, ali
ukoliko je neophodna, savjetuje se pažljivo praćenje koncentracije
litijuma u krvi (vidjeti poglavlje 4.4).
Triciklični antidepresivi/Antipsihotici: ACE inhibitori mogu pojačati
hipotenzivno dejstvo određenih
tricikličnih antidepresiva i antipsihotika (vidjeti poglavlje 4.4). Može
se javiti posturalna hipotenzija.
Alopurinol, prokainamid, citostatici ili imunosupresivi: istovremena
primjena sa ACE inhibitorima može povećati rizik od leukopenije,
naročito ako su kasnije korišćeni u dozama većim od propisanih.
NSAIL (nesteroidni antiinflamatorni ljekovi): opisano je da nesteroidni
antiinflamatorni ljekovi i ACE inhibitori mogu dodatno uticati na
povećanje koncentracije kalijuma u serumu kod oslabljene funkcije
bubrega. Ovi efekti su u principu reverzibilne prirode. Rijetko može
nastati akutna renalna insuficijencija, naročito kod pacijenata sa
oslabljenom bubrežnom funkcijom, kao što su stariji ili dehidrirani
pacijenti.
Hronična primjena nesteroidnih antiinflamatornih ljekova može oslabiti
antihipertenzivno dejstvo ACE
inhibitora.
Simpatomimetici: mogu oslabiti antihipertenzivno dejstvo ACE inhibitora;
pacijente je potrebno pažljivo pratiti.
Antidijabetici: farmakološke studije su pokazale da ACE inhibitori
uključujući kaptopril mogu pojačati
dejstvo insulina i oralnih antidijabetika poput sulfonilureje kod
pacijenata sa dijabetesom. Ukoliko dođe do ove veoma rijetke
interakcije, može biti potrebno smanjenje doze antidijabetika za vrijeme
istovremene terapije sa ACE inhibitorima.
Biohemijsko ispitivanje: kaptopril može izazvati lažno pozitivni
urinarni test na aceton.
4.6. Primjena u periodu trudnoće i dojenja
Trudnoća:
Kontrolisane studije sa ACE inhibitorima nisu sprovedene na ljudima ali
u ograničenom broju slučajeva,
prilikom primjene ACE inhibitora u prvom trimestru, nisu potvrđene
malformacije ploda. Ne preporučuje se primjena kaptoprila u prvom
trimestru trudnoće (vidjeti dio 4.4). Primjena kaptoprila u drugom i
trećem trimestru trudnoće je kontraindikovana (vidjeti dio 4.3 i 4.4).
Epidemiološki podaci o teratogenom efektu ACE inhibitora u prvom
trimestru trudnoće nisu ubjedljivi, ali se povećan rizik ne smije
isključiti. Ukoliko je terapija ACE inhibitorima neophodna, kod
pacijenata koji planiraju trodnoću treba započeti odgovarajući
alternativnu antihipertenzivnu terapiju za koju je potvrđen sigurnosni
profil za primjenu u toku trudnoće. Kada se dijagnostifikuje trudnoća,
terapiju ACE inbitorima treba odmah prekinutii i ako je potrebno
započeti alternativnu terapiju (vidjeti dio 4.3 i 4.6).
Dokazano je da produžena primjena kaptoprila u drugom i trećem trimestru
trudnoće dovodi do fetotoksičnosti (oslabljena renalna funkcija,
oligohidramnion, poremećaj osifikacije lobanje) i neonatalne toksičnosti
(renalna insuficijencija, hipotenzija, hiperkalijemija) (vidjeti
poglavlje 5.3).Ukoliko je pacijent primao ACE inhibitore u drugom
trimestru trudnoće obavezno je potrebno uraditi ultrazvuk bubrega i
glave. Kod beba čije su majke uzimale ACE inhibitore postoji rizik od
hipotenzije, pa ih je potrebno pratiti (vidjeti dio 4.3 i 4.4)
Dojenje:Ograničeni farmakokinetički podaci pokazuju male koncentracije
kaptoprila u mlijeku dojilja. Međutim i pored toga primjena kaptoprila
za vrijeme dojenja se ne preporučuje kod prevremeno rođenih beba i tokom
prvih nekoliko nedjelja nakon porađaja zato što postoji rizik za razvoj
srčane i bubrežne insuficijencije i ne postoji dovoljno kliničko
iskustvo.
4.7. Uticaj na psihofizičke sposobnosti prilikom upravljanja motornim
vozilom i rukovanja mašinama
Kao i usljed primjene drugih antihipertenziva, sposobnost prilikom
upravljanja motornim vozilom i rukovanja mašinama može biti smanjena,
uglavnom na početku terapije ili pri promjeni doziranja, a takođe i pri
istovremenoj primjeni sa alkoholom, mada ovi efekti zavise od
individualne osjetljivosti.
4.8. Neželjena dejstva
Prema učestalosti pojavljivanja neželjena dejstva su rangirana na
sledećinačin: česta(>1/100,<1/10),povremena(>1/1,000,<1/100),
rijetka(>1/10,000,<1/1,000) i veoma rijetka(>1/10,000).
Pri primjeni kaptoprila i/ili ACE inhibitora su zabilježena sledeća
neželjena dejstva:
Poremećaji na nivou krvi i limfnog sistema:
Veoma rijetko: neutropenija/agranutocitoza (vidjeti poglavlje 4.4),
pancitopenija posebno kod pacijenata sa renalnom disfunkcijom (vidjeti
poglavlje 4.4), anemija (uključujući aplastičnu i hemolitičku anemiju),
trombocitopenija, limfadenopatija, eozinofilija, autoimune bolesti i/ili
pozitivan ANA titar.
Poremećaji metabolizma i ishrane:
Rijetko: anoreksija.
Veoma rijetko: hiperkalijemija i hipoglikemija (vidjeti poglavlje 4.4).
Psihijatrijski poremećaji:
Često: poremećaj sna.
Veoma rijetko: konfuzija, depresija.
Poremećaji nervnog sistema:
Često: poremećaj čula ukusa i vrtoglavica.
Rijetko: pospanost, glavobolja i parestezija.
Veoma rijetko: cerebrovaskularni poremećaji (uključujući moždani udar) i
sinkopa.
Poremećaji na nivou oka:
Veoma rijetko: zamagljen vid.
Kardiološki poremećaji:
Povremeno: tahikardija ili tahiaritmija, angina pektoris, palpitacije.
Veoma rijetko: zastoj srca, kardiogeni šok.
Vaskularni poremećaji:
Povremeno: hipotenzija (vidjeti poglavlje 4.4), Raynaud-ov sindrom,
crvenilo, blijedilo.
Respiratorni, torakalni i medijastinalni poremećaji:
Često: suv, iritantni (neproduktivan) kašalj (vidjeti poglavlje 4.4) i
dispneja.
Veoma rijetko: bronhospazam, rinitis, alergijski alveolitis/eozinofilna
pneumonija.
Gastrointestinalni poremećaji:
Često: mučnina, povraćanje, gastrična nelagodnost, abdominalni bol, suva
usta, dijareja, opstipacija.
Rijetko: stomatitis/aftozne ulceracije, intestinalni angioedema (vidjeti
poglavlje 4.4).
Veoma rijetko: glositis, peptički ulkus, pankreatitis.
Hepatobilijarni poremećaji:
Veoma rijetko: oštećenje funkcija jetre i holestaza (uključujući
žuticu), hepatitis uključujući nekrozu,
povišene vrijednosti enzima jetre i bilirubina.
Poremećaji na nivou kože i potkožnog tkiva:
Često: pruritus sa ili bez ospe, ospa i alopecija.
Povremeno: angioedem (vidjeti poglavlje 4.4).
Veoma rijetko: urtikarija, Stevens-Johnson-ov sindrom, eritema
multiforme, fotosenzitivnost, eritrodermija, pemfigoidne promjene i
eksfolijativni dermatitis.
Poremećaji mišićno-skeletnog, vezivnog i koštanog tkiva:
Veoma rijetko: mialgija, artralgija.
Poremećaji na nivou bubrega i urinarnog sistema:
Rijetko: poremećaj funkcije bubrega uključujući insuficijenciju bubrega,
poliuriju, oliguriju, učestalo
mokrenje.
Veoma rijetko: nefrotski sindrom.
Poremećaji reproduktivnog sistema i na nivou dojki:
Veoma rijetko: impotencija i ginekomastija.
Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene:
Povremeno: bol u grudima, malaksalost, umor.
Veoma rijetko: groznica.
Laboratorijska ispitivanja:
Veoma rijetko: proteinurija, eozinofilija, povišene vrijednosti kalijuma
u serumu, smanjene vrijednosti natrijuma u serumu, povišene vrijednosti
ureje u krvi, povišene vrijednosti kreatinina i bilirubina u serumu,
smanjene vrijednosti hemoglobina, hematokrita, leukocita, trombocita,
pozitivan titar antinuklearnih antitjela i povišene vrijednosti
sedimentacije eritrocita.
4.9. Predoziranje
Simptomi predoziranja su teška hipotenzija, šok, stupor, bradikardija,
disbalans elektrolita i renalna
insuficijencija.
Preduzimaju se mjere za sprečavanje resorpcije lijeka (npr. gastrična
lavaža, primjena adsorbenata i natrijum sulfata u periodu do 30 minuta
od primjene kaptoprila) i ubrzana eliminacija kod skorašnjeg unosa
lijeka.Ukoliko se razvije hipotenzija, pacijenta treba staviti u
anti-šok položaj i primjeniti infuzioni rastvor elektrolita. Treba
razmotriti primjenu angiotenzina II. Bradikardiju ili izraženu reakciju
parasimpatikusa treba liječiti atropinom. Može se primjeniti pacemaker.
Kaptopril se efikasno eliminiše hemodijalizom.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: LJEKOVI KOJI DJELUJU NA RENIN-ANGIOTENZIN
SISTEM, Inhibitori angiotenzin konvertujućeg enzima (ACE),
monokomponentni.
ATC kod: C09AA01
Kaptopril je specifičan kompetitivni inhibitor angiotenzin I
konvertujućeg enzima (ACE inhibitor).
Korisni terapijski efekat ACE inhibitora nastaje prvenstveno kao
rezultat supresije renin angiotenzinaldosteron sistema. Renin je
endogeni enzim koji se sintetiše bubrezima i oslobađa u cirkulaciju gdje
konvertuje angiotenzinogen u angiotenzin I, relativno neaktivan
dekapeptid. Angiotenzin I se zatim pod dejstvom angiotenzin
konvertujućeg enzima, peptidilpeptidaze, konvertuje u angiotenzin II.
Angiotenzin II je izraženi vazokonstriktor, odgovoran za arterijsku
vazokonstrikciju i povišenje krvnog pritiska kao i za stimulaciju
sekrecije aldosterona iz nadbubrežne žlijezde. Inhibicija angiotenzin
konvertujućeg enzima dovodi do smanjenja koncentracije angiotenzina II u
plazmi čime se smanjuje vazopresorna aktivnost i dolazi do smanjene
sekrecije aldosterona. Iako je kasnije smanjenje blago, može doći do
blagog povećanja kalijuma u serumu sa istovremenim gubitkom natrijuma i
tečnosti. Odsustvo negativne povratne sprege angiotenzina II na
sekreciju renina rezultira povećanjem aktivnosti renina u plazmi.
Druga funkcija konvertujućeg enzima je razgradnja izraženog vazopresora
kinin peptid bradikina do
inaktivnih metabolita. Na taj način, inhibicija angiotenzin
konvertujućeg enzima dovodi do povećane
aktivnosti cirkulišućeg i lokalnog kalikrein-kinin sistema koji
doprinosi perifernoj vazodilataciji preko
aktivacije sistema prostaglandina. Moguće je da ovaj mehanizam doprinosi
hipotenzivnom dejstvu ACE inhibitora i da je odgovoran za određena
neželjena dejstva.
Sniženje krvnog pritiska se obično postiže za najviše 60 – 90 min nakon
pojedinačne oralne doze kaptoprila. Dužina dejstva zavisi od doze.
Sniženje krvnog pritiska može biti progresivno, tako da može biti
potrebno nekoliko nedjelja do postizanja maksimalnog terapijskog efekta.
Kaptopril i tiazidni diuretici ispoljavaju aditivni efekat na sniženje
krvnog pritiska.
Kod hipertenzivnih pacijenata, dovodi do pada krvnog pritiska u stojećem
i ležećem položaju bez izazivanja kompezatornog povećanja srčane
frekvence kao i retencije vode i natrijuma.
U hemodinamskim ispitivanjima, kaptopril je doveo do značajnog pada
perifernog arterijskog pritiska.
Uglavnom nije bilo klinički značajne promjene renalnog klirensa ili
veličine glomerularne filtracije.
Kod većine pacijenata, antihipertenzivni efekat se postiže nakon 15 – 30
minuta poslije oralne primjene kaptoprila, a maksimalne koncentracije u
plazmi nakon 60 – 90 minuta. Maksimalni antihipertenzivni efekat
propisane doze kaptoprila postaje vidljiv nakon 3 - 4 nedjelje terapije.
U propisanim dnevnim dozama, kaptopril svoje antihipertenzivno dejstvo
ispoljava čak i tokom dugoročne primjene. Privremeno povlačenje
kaptoprila iz terapije ne izaziva brzo ili prekomerno povećanje krvnog
pritiska (rebound). Primjena kaptoprila u liječenju hipertenzije takođe
utiče na smanjenje hipertrofije lijeve komore.
Hemodinamska ispitivanja na pacijentima sa srčanom insuficijencijom su
pokazala da kaptopril izaziva smanjenje perifernog sistemskog otpora i
porast venskog pritiska. Na taj način, smanjeni su pre-load i afterload
srca (smanjenje ventrikularnog pritiska punjenja). Takođe, za vrijeme
terapije kaptoprilom, zabilježeno je povećanje srčanog volumena,
frekvence i ejekcione frakcije srca.
Velika placebo-kontrolisana studija je na pacijentima sa disfunkcijom
lijeve komore (LVEF ≤ 40%), nakon infarkta miokarda, pokazala da
kaptopril (početak terapije između 3. i 16tog dana nakon infarkta)
produžava vrijeme preživljavanja i smanjuje kardiovaskularni mortalitet.
To se postiže odlaganjem razvoja simptomatske srčane insuficijencije i
smanjenjem potrebe za hospitalizacijom usljed srčane insuficijencije, u
poređenju sa placebom. Takođe, u poređenju sa placebom, zabilježeno je
smanjenje ponovne pojave infarkta kao i smanjenje potrebe za procedurama
kardijalne revaskularizacije i/ili dodatne terapije sa diureticima i/ili
digitalisom ili povećanje njihovih doza.
Retrospektivna analiza je pokazala da kaptopril smanjuje pojavu
rekurentnih infarkta i potrebu za srčanom revaskularizacijom (ne
predstavljaju ciljne kriterijume ove studije).
Druga velika, placebo-kontrolisana studija na pacijentima sa infarktom
miokarda je pokazala da kaptopril (dat u toku 24 sata nakon infarkta i u
trajanju od mjesec dana) značajno smanjuje ukupni mortalitet nakon 5
nedjelja u poređenju sa placebom. Pozitivni efekat kaptoprila na ukupni
mortalitet je bio vidljiv čak i nakon 1 godine. Nije pronađena veza
između štetnog efekta i ranog mortaliteta prvog dana terapije.
Dokazano je kardioprotektivno dejstvo kaptoprila bez obzira na uzrast i
pol pacijenta, lokalizaciju infarkta i kombinovanu primenu sa ljekovima
dokazane efikasnosti u postinfarktnom periodu (trombolitici,
betablokatori, acetilsalicilna kiselina).
Dijabetesna nefropatija tip I
U placebo-kontrolisanoj, multicentričnoj dvostruko slijepoj kliničkoj
studiji, kod insulin zavisnih (tip I) dijabetičara sa proteinurijom, sa
ili bez hipertenzije (bila je dozvoljena istovremena primjena drugih
antihipertenziva za kontrolu krvnog pritiska), kaptopril je značajno (za
51%) smanjio vrijeme dupliranja bazalne koncentracije kreatinina u
odnosu na placebo. Takođe, u odnosu na placebo, incidenca terminalne
renalne insuficijencije (dijaliza, transplantacija) ili smrti su takođe
značajno bili rijeđi kod grupe na kaptoprilu (51%). Kod pacijenata sa
dijabetesom i mikroalbuminurijom, tokom 2 godine, terapija kaptoprilom
smanjuje eliminaciju albumina.
U smanjenju krvnog pritiska se ogleda efikasnost terapije kaptoprilom na
očuvanje renalne funkcije.
5.2. Farmakokinetički podaci
Kaptopril predstavlja oralnu aktivnu komponentu koja ne podliježe
procesima biotransformacije.
Prosječna vrijednost minimalne resorpcije iznosi 75%. Maksimalne
koncentracije u plazmi se postižu nakon 60 – 90 minuta. Prisustvo hrane
u gastrointestinalnom traktu smanjuje resorpciju kaptoprila za 30 –
40%.U prosjeku se 25 – 30% cirkulišućeg lijeka vezuje za proteine
plazme.
Poluvrijeme eliminacije nepromjenjenog kaptoprila iz plazme iznosi 2
sata. Više od 95% doze se eliminiše urinom u toku 24 časa; 40 – 50% u
nepromjenjenom obliku a ostatak u vidu neaktivnih disulfid metabolite
(kaptopril disulfid i kaptopril cistein disulfid). Oslabljena renalna
funkcija može dovesti do akumulacije lijeka. Zbog toga kod pacijenata sa
renalnom insuficijencijom treba smanjiti dozu i/ili produžiti dozni
interval (vidjeti poglavlje 4.2).
Studije na životinjama su pokazale da kaptopril u značajnim
koncentracijama ne prolazi krvno-moždanu barijeru.
Dojenje:
U ispitivanjima na dvadeset žena koje su uzimale kaptopril u dozi od
100mg tri puta dnevno, maksimalna koncentracija u mlijeku posle 3.8 h od
uzmanja doze bila je 4,7µg/
od 0,002% od majkine dnevne doze.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti lijeka
Studije na životinjama sa kaptoprilom, za vrijeme organogeneze nisu
dokazale teratogeni efekat kaptoprila, iako je kod pojedinih vrsta došlo
do fetalne toksičnosti, uključujući fetalnu smrt u toku kasne trudnoće,
poremećaj rasta i postnatalni mortalitet kod pacova. Pretklinički podaci
na osnovu konvencionalnih studija nisu otkrili štetna dejstva kaptoprila
u humanoj populaciji u pogledu bezbjednosti, toksičnosti nakon
ponovljenih doza, genotoksičnosti i karcinogenosti.
6. FARMACEUTSKI PODACI
Lista pomoćnih materija
Zorkaptil tablete,12,5 mg, 25 mg i 50 mg:
- Laktoza, monohidrat
- Stearinska kiselina
- Celuloza, mikrokristalna
- Skrob, kukuruzni
6.2. Inkompatibilnost
Nema podataka o inkompatibilnosti.
6.3. Rok upotrebe
4 godine .
Lijek ne treba primjenjivati poslije datuma označenog na pakovanju.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju
Čuvati na temperaturi do 25° C. Čuvati van domašaja djece.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Zorkaptil tablete, 12,5 mg
Bijela plastična bočica od polietilena visoke gustine (HDPE) zatvorena
zatvaračem od polietilena niske gustine (LDPE).
Zorkaptil tablete, 25 mg
PVC/AL blister.
Zorkaptil tablete, 50 mg
Bijela plastična bočica od polietilena visoke gustine (HDPE) zatvorena
zatvaračem od polietilena niske gustine (LDPE).
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka
Neupotrijebljeni lijek se uništava prema važećim propisima.
6.7. Režim izdavanja lijeka
Lijek se može izdavati samo na ljekarski recept
7. NOSILAC DOZVOLE
HEMOFARM A.D Poslovna jedinica Podgorica
8 marta 55A, Podgorica, Crna Gora
8. BROJ PRVE DOZVOLE /OBNOVE DOZVOLE
Zorkaptil tablete,12,5 mg:2030/13/386-1298
Zorkaptil tablete, 25 mg: 2030/13/387-1299
Zorkaptil tablete, 50 mg: 2030/13/388-1951
9. DATUM PRVE DOZVOLE/ DATUM OBNOVE DOZVOLE
Zorkaptil tablete,12,5 mg: 31.07. 2013 godina.
Zorkaptil tablete, 25 mg: 31.07. 2013 godina.
Zorkaptil tablete, 50 mg: 31.07. 2013 godina.
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
Jul, 2013. godina