Logest uputstvo za upotrebu
SAŽETAK KARAKTERISTIKA LIJEKA
1. NAZIV LIJEKA
Logest, 75 mikrograma + 20 mikrograma, obložena tableta
INN: gestoden, etinilestradiol
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Svaka tableta sadrži 75 mikrograma gestodena i 20 mikrograma
etinilestradiola.
Pomoćne supstance sa potvrđenim dejstvom: laktoza monohidrat i saharoza.
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Obložena tableta.
Obložena tableta bijele boje.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Oralna kontracepcija.
Prilikom donošenja odluke o propisivanju lijeka Logest, treba uzeti u
obzir postojeće faktore rizika svake žene ponaosob, naročito faktore
rizika za vensku tromboemboliju (VTE), kao i razlike u riziku od VTE pri
primjeni lijeka Logest u poređenju sa drugim kombinovanim hormonskim
kontraceptivima (KHK) (pogledati djelove 4.3. i 4.4.)
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje
Prvi terapijski ciklus: Uzimati 1 tabletu dnevno tokom 21 dana, počevši
od prvog dana menstrualnog ciklusa. Kontraceptivna zaštita počinje
odmah.
Naredni ciklusi: Tablete iz sljedećeg pakovanja lijeka Logest se uzimaju
nakon sedmodnevne pauze i to istog dana u nedjelji kada je započeto i
prvo pakovanje. Tokom perioda bez tableta obično nastupa krvarenje.
Prelazak sa kombinovanih oralnih kontraceptiva koji se uzimaju 21 dan:
Prvu tabletu lijeka Logest treba uzeti prvog dana, odmah nakon završetka
prethodnog ciklusa uzimanja oralnih kontraceptiva. Nijesu potrebne
dodatne metode kontracepcije.
Prelazak sa kombinovanih oralnih kontraceptiva koji se uzimaju svakog
dana (tablete za 28 dana):
Sa uzimanjem lijeka Logest treba početi odmah nakon uzimanja posljednje
aktivne tablete iz pakovanja tableta za svaki dan. Prva tableta lijeka
Logest uzima se narednog dana. Dodatne metode kontracepcije u ovom
slučaju nijesu potrebne.
Prelazak sa oralnih kontraceptiva koji sadrže samo progestagen (engl.
progestogen-only pill, POP):
Prvu tabletu lijeka Logest treba uzeti prvog dana krvarenja, čak i ako
je POP već uzeta tog dana. U tom slučaju nijesu potrebne dodatne metode
kontracepcije. Preostale tablete koje sadrže samo progestagen treba
odbaciti.
Korišćenje poslije porođaja i poslije namjernog ili spontanog prekida
trudnoće: Sa korišćenjem oralnih kontraceptiva može da se počne 21 dan
nakon vaginalnog porođaja, pod uslovom da je korisnica potpuno pokretna
i da nema komplikacija u puerperijumu. Dodatne metode kontracepcije biće
potrebne prvih 7 dana od početka uzimanja tablete. S obzirom da prva
postpartalna ovulacija može da se javi prije prvog krvarenja, treba da
se koristi dodatna metoda kontracepcije u periodu od rođenja djeteta do
početka uzimanja tableta. Poslije abortusa izvršenog u prvom trimestru
trudnoće, može odmah da se počne sa uzimanjem oralne kontracepcije i u
tom slučaju nijesu potrebne dodatne metode kontracepcije.
Posebne okolnosti koje zahtijevaju dodatnu metodu kontracepcije
Nepravilno uzimanje: Propuštenu tabletu, treba uzeti što je prije
moguće. Ukoliko se to učini u roku od 12 sati od predviđenog vremena,
kontraceptivna zaštita nije promijenjena. U slučaju dužih kašnjenja,
potrebne su dodatne metode kontracepcije.
Treba uzeti samo posljednju propuštenu tabletu, a preskočiti prethodno
propuštene tablete, a narednih 7 dana treba primjeniti druge nehormonske
metode kontracepcije (osim metode plodnih i neplodnih dana i metode
mjerenja bazalne temperature), u toku uzimanja narednih 7 tableta.
Takođe, ako je propuštena jedna ili više tableta tokom posljednjih 7
dana pakovanja, ne treba da se pravi pauza prije početka uzimanja
tableta iz narednog pakovanja. U ovom slučaju obustavno krvarenje ne
treba očekivati prije završetka drugog pakovanja lijeka. Može se javiti
probojno krvarenje tokom dana kada se uzimaju tablete, ali ono nije
klinički značajno. Ukoliko korisnica nema obustavno krvarenje tokom
perioda kada se ne uzimaju tablete, a nakon završetka drugog pakovanja,
potrebno je da se isključi mogućnost trudnoće prije nego što se počne sa
narednim pakovanjem.
Gastrointestinalni poremećaji: Povraćanje ili dijareja mogu da smanje
efikasnost oralnih kontraceptiva tako što sprečavaju potpunu resorpciju.
Ukoliko se povraćanje ili dijareja jave u okviru 4 sata od uzimanja
tablete lijeka Logest, treba da se nastavi sa uzimanjem tableta iz istog
pakovanja.
Treba koristiti dodatnu nehormonsku metodu kontracepcije (izuzev metode
plodnih i neplodnih dana i metode mjerenja bazalne temeperature) tokom
gastrointestinalnih poremećaja i tokom sljedećih 7 dana. Ukoliko se
tokom trajanja ovih 7 dana pakovanje lijeka potroši, sljedeće pakovanje
treba uzeti bez pravljenja pauze. U ovoj situaciji, obustavno krvarenje
ne treba očekivati prije nego što se potroše tablete iz drugog pakovanja
lijeka. Ukoliko korisnica nema obustavno krvarenje tokom perioda kada se
ne uzimaju tablete, a nakon završetka primjene tableta iz drugog
pakovanja lijeka, mogućnost trudnoće se mora isključiti prije nego što
se započne sa uzimanjem tableta iz narednog pakovanja. Ako postoji
mogućnost da će gastrointestinalne smetnje duže trajati, treba da se
razmotri primjena drugih metoda kontracepcije.
Djeca: Nije primjenljivo.
Stariji: Nije primjenljivo.
4.3. Kontraindikacije
Kombinovani hormonski kontraceptivi (KHK) ne smiju da se koriste u
prisustvu ni jednog od dolje navedenih stanja. Ako se neko stanje pojavi
prvi put tokom uoptrebe KHK, treba odmah prekinuti sa upotrebom ovog
lijeka.
- Prisutna venska tromboembolija ili rizik od pojave venske
tromboembolije (VTE).
- Venska tromboembolija - postojeća VTE (na antikoagulantnoj terapiji)
ili VTE u anamnezi (npr. tromboza dubokih vena ili plućna embolija).
- Postojanje nasljedne ili stečene predispozicije za VTE, kao što su
rezistencija na aktivirani protein C (uključujući Factor V Leiden),
nedostatak antitrombina III, nedostatak proteina C, nedostatak
proteina S.
- Velika hirurška intervencija sa produženom imobilizacijom (pogledati
dio 4.4).
- Visok rizik od VTE usljed prisustva više faktora rizika (pogledati
dio 4.4).
- Prisutna arterijska tromboembolija ili rizik od pojave arterijske
tromboembolije (ATE)
- Arterijska tromboembolija – postojeća arterijska tromboembolija,
arterijska tromboembolija u anamnezi (npr. infarkt miokarda) ili
prodromalno stanje (npr. angina pektoris).
- Cerebrovaskularna bolest – postojeći moždani udar, moždani udar u
anamnezi ili prodromalno stanje (npr. tranzitorni ishemijski atak,
TIA).
- Poznata nasljedna ili stečena predispozicija za arterijsku
tromboemboliju, kao što su hiperhomocisteinemija i antifosfolipidna
antitijela (antikardiolipidna antitela, lupus antikoagulans).
- Migrena sa fokalnim neurološkim simptomima u anamnezi.
- Visok rizik od arterijske tromboembolije zbog prisustva više faktora
rizika (pogledati dio 4.4) ili postojanja jednog ozbiljnog faktora
rizika kao što je:
- dijabetes melitus sa vaskularnim simptomima
- teška hipertenzija
- teška dislipoproteinemija
- Prisustvo teškog oboljenja jetre ili teško oboljenje jetre u anamnezi,
npr. aktivni virusni hepatitis i težak oblik ciroze, sve dok se
vrijednosti parametara koje ukazuju na funkciju jetre ne vrate na
normalu.
- Postojeći ili ranije prisutni tumori jetre (benigni ili maligni).
- Postojeći ili ranije prisutni tumor dojke.
- Nedijagnostikovano vaginalno krvarenje.
- Preosjetljivost na aktivne supstance ili na bilo koju od pomoćnih
supstanci navedenih u dijelu 6.1.
Istovremena primjena lijeka Logest i ljekova koji sadrže
ombitasvir/paritaprevir/ritonavir i dasabuvir, kao i ljekova koji sadrže
glekaprevir/pibrentasvir ili sofosbuvir/velpatasvir/voksilaprevir je
kontraindikovana (pogledati dio 4.5).
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
- Ukoliko je prisutno bilo koje od dolje navedenih stanja ili faktora
rizika, potrebno je prodiskutovati sa ženom da li je lijek Logest
odgovarajući za nju.
- U slučaju pogoršanja ili pojave nekog od ovih stanja ili faktora
rizika prvi put, ženu treba posavjetovati da se obrati svom ljekaru,
koji će donijeti odluku da li treba prekinuti primjenu lijeka Logest.
Rizik od venske tromboembolije (VTE)
Upotreba bilo kog kombinovanog hormonskog kontraceptiva (KHK) povećava
rizik od venske tromboembolije (VTE) u poređenju sa nekorišćenjem
lijeka.
Ljekovi koji sadrže levonorgestrel, norgestimat ili noretisteron su
povezani sa najnižim rizikom od VTE. Primjena nekih drugih ljekova, kao
što je Logest, povezana je sa do dva puta većim rizikom od razvoja VTE.
Odluku o primjeni nekog drugog lijeka umjesto onog za koji je poznato da
ima najniži rizik od razvoja VTE, treba donijeti tek nakon razgovora sa
ženom, kako bi bili sigurni da ona razumije rizik od VTE povezan sa
primjenom lijeka Logest, da se utvrdi kako njeni trenutni faktori rizika
utiču na ovaj rizik i da se obavijesti da je rizik od VTE najveći tokom
prve godine primjene lijeka. Takođe, postoje neki dokazi da je rizik
povećan kada se primjena KHK ponovo započne nakon pauze od 4 nedjelje
ili duže.
Kod približno 2 žene od njih 10000 koje ne koriste KHK i nijesu trudne,
razviće se VTE tokom perioda od godinu dana. Međutim, kod pojedinih žena
taj rizik može biti daleko veći u zavisnosti od njenih postojećih
faktora rizika (pogledati ispod).
Procjenjuje se[1] da od 10000 žena koje koriste KHK koji sadrži
gestoden, kod 9 - 12 žena će doći do razvoja VTE tokom godinu dana; u
poređenju sa oko 6[2] žena koje koriste KHK koji sadrže levonorgestrel.
U oba slučaja, broj slučajeva VTE koji se javlja godišnje, manji je od
broja koji se očekuje kod žena tokom trudnoće ili postpartalnog perioda.
Kod 1-2% slučajeva VTE može da ima smrtni ishod.
Navedene učestalosti su procijenjene iz ukupnih podataka dobijenih iz
epidemioloških studija, koristeći relativni rizik za različite ljekove u
poređenju sa KHK koji sadrže levonorgestrel.
Srednja vrijednost raspona od 5-7 na 10000 žena -godina, na osnovu
relativnog rizika kod uzimanja KHK koji sadrže levonorgestrel naspram
njihovog neuzimanja od približno 2,3 do 3,6
Broj VTE događaja na 10 000 žena u jednoj godini
[]
Veoma rijetko, zabilježena je pojava tromboze u drugim krvnim sudovima,
npr. hepatičnim, mezenteričnim, renalnim, cerebralnim ili retinalnim
venama i arterijama.
Faktori rizika za VTE
Rizik od venskih tromboembolijskih komplikacija kod korisnica KHK može
da bude značajno povećan kod žena sa dodatnim faktorima rizika, posebno
ako je prisutan veći broj faktora rizika (vidjeti tabelu).
Lijek Logest je kontraindikovan kod žena sa većim brojem faktora rizika,
zbog kojih one imaju visok rizik od razvoja venske tromboze (pogledati
dio 4.3). Ako žena ima više od jednog faktora rizika, ukupno povećanje
rizika može biti veće od zbira pojedinačnih faktora rizika - u ovom
slučaju treba razmotriti ukupni rizik od pojave VTE. Ako se smatra da je
odnos koristi i rizika usljed primjene negativan, KHK se ne smije
propisati (pogledati dio 4.3)
Tabela: Faktori rizika za VTE
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Faktor rizika | Napomena |
+:=====================================+:==============================+
| Gojaznost (indeks tjelesne mase veći | Rizik se značajno povećava sa |
| od 30 kg/m²) | povećanjem indeksa tjelesne |
| | mase. |
| | |
| | Posebno je važno razmotriti |
| | da li su prisutni i drugi |
| | faktori rizika. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Produžena imobilizacija, velika | U tim situacijama savjetuje |
| hirurška intervencija, bilo kakva | se prekid primjene tableta (u |
| hirurška intervencija nogu ili | slučaju planirane hirurške |
| karlice, neurohirurška intervencija | intervencije najmanje 4 |
| ili velika trauma | nedjelje prije intervencije) |
| | i nastaviti sa primjenom tek |
| Napomena: privremena imobilizacija, | nakon što prođu 2 nedjelje od |
| uključujući putovanje avionom duže | potpune remobilizacije. |
| od 4 sata, takođe, može biti faktor | Potrebno je primjenjivati |
| rizika za VTE, posebno kod žena koje | drugu metodu kontracepcije da |
| imaju i druge faktore rizika | bi se izbjegla neplanirana |
| | trudnoća. |
| | |
| | Ako primjena lijeka Logest |
| | nije bila prethodno |
| | prekinuta, potrebno je |
| | razmotriti primjenu |
| | antitrombotičke terapije. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Pozitivna porodična anamneza (VTE | Ako se sumnja na nasljednu |
| kod braće, sestara ili roditelja, | predispoziciju, ženu treba |
| bilo kada, naročito ako se javila u | uputiti kod specijaliste radi |
| relativno ranoj životnoj dobi, npr. | savjetovanja, prije nego što |
| prije 50. godine života) | se donese odluka o primjeni |
| | bilo kog KHK. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Druga medicinska stanja povezana sa | Karcinom, sistemski eritemski |
| VTE | lupus, hemolitičko-uremijski |
| | sindrom, hronična |
| | inflamatorna bolest crijeva |
| | (Chron-ova bolest ili |
| | ulcerozni kolitis) i bolest |
| | srpastih ćelija |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Starija životna dob | Naročito nakon 35. godine |
| | života |
+--------------------------------------+-------------------------------+
Ne postoji konsenzus o mogućoj ulozi varikoznih vena i površinskog
tromboflebitisa u nastanku ili progresiji venske tromboze.
Mora se uzeti u obzir povećan rizik od tromboembolije u trudnoći, a
posebno u periodu od 6 nedjelja nakon porođaja (pogledati dio 4.6
Plodnost, trudnoća i dojenje).
Simptomi VTE (tromboze dubokih vena i plućne embolije)
U slučaju pojave simptoma VTE, ženama treba savjetovati da odmah zatraže
hitnu medicinsku pomoć i da obavijeste ljekara da uzimaju KHK.
Simptomi tromboze dubokih vena (TDV) mogu uključivati:
- unilateralno oticanje noge i/ili stopala ili oticanje duž vene na nozi
- bol ili osjetljivost noge koji se mogu osjećati samo tokom stajanja
ili hodanja
- povećanu toplotu zahvaćene noge; crvenilo ili promjena boje kože na
nozi
Simptomi plućne embolije (PE) mogu uključivati:
- iznenadna pojava neobjašnjivog nedostatka vazduha ili ubrzanog disanja
- iznenadni kašalj koji može biti udružen sa hemoptizijom
- oštar bol u grudima
- jaka ošamućenost ili vrtoglavica
- ubrzan ili nepravilan rad srca
Neki od ovih simptoma (npr. nedostatak vazduha, kašalj) nijesu
specifični i mogu se pogrešno protumačiti kao uobičajeni ili manje
ozbiljni događaji (npr. kao infekcije respiratornog trakta).
Drugi znaci okluzije krvnog suda mogu uključivati: iznenadni bol,
oticanje i plavičastu prebojenost ekstremiteta.
Ako okluzija nastane u oku, simptomi se mogu kretati u rasponu od
bezbolnog zamućenja vida koje može da progredira do gubitka vida.
Ponekad gubitak vida nastupa skoro trenutno.
Rizik od arterijske tromboembolije (ATE)
Epidemiološke studije su povezivale primjenu KHK sa povećanim rizikom od
arterijske tromboembolije (infarkt miokarda) ili od pojave
cerebrovaskularnih događaja (npr. tranzitorni ishemijski atak, moždani
udar). Arterijski tromboembolijski događaji mogu biti sa smrtnim
ishodom.
Faktori rizika za ATE
Rizik od arterijskih tromboembolijskih komplikacija ili
cerebrovaskularnih događaja kod žena koje koriste KHK povećava se kod
žena sa faktorima rizika (vidjeti tabelu). Primjena lijeka Logest je
kontraindikovana ako žena ima jedan ozbiljan ili više faktora rizika za
ATE zbog kojih je izložena većem riziku od arterijske tromboze
(pogledati dio 4.3). Ako je kod žene prisutno više od jednog faktora
rizika, ukupno povećanje rizika može biti veće od zbira pojedinačnih
faktora - u tom slučaju treba razmotriti njen ukupni rizik. Ako se
smatra da je odnos koristi i rizika usljed primjene negativan, KHK se ne
smije propisati (pogledati dio 4.3).
Tabela: faktori rizika za ATE
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Faktor rizika | Napomena |
+:=====================================+:==============================+
| Starije životno doba | Posebno kod žena starijih od |
| | 35 godina |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Pušenje | Ženama treba savjetovati da |
| | ne puše ako žele da koriste |
| | KHK. Ženama starijim od 35 |
| | godina koje nastave da puše |
| | treba strogo savjetovati da |
| | odaberu drugu metodu |
| | kontracepcije. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Hipertenzija | |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Gojaznost (indeks tjelesne mase veći | Rizik se značajno povećava sa |
| od 30 kg/m²) | povećanjem indeksa tjelesne |
| | mase. |
| | |
| | Posebno važno kod žena sa |
| | dodatnim faktorima rizika. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Pozitivna porodična anamneza (ATE | Ako se sumnja na nasljednu |
| kod braće, sestara ili roditelja, | predispoziciju, ženu treba |
| bilo kada, a naročito ako se javilo | uputiti kod specijaliste radi |
| u relativno ranoj životnoj dobi, | savjetovanja, prije nego što |
| npr. prije 50. godine života) | se donese odluka o primjeni |
| | bilo kog KHK. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Migrena | Ako dođe do veće učestalosti |
| | pojave ili pogoršanja težine |
| | migrene tokom primjene KHK |
| | (što može biti prodromalni |
| | znak cerebrovaskularnog |
| | događaja) to može biti razlog |
| | trenutnog prekida primjene |
| | KHK. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Druga medicinska stanja povezana sa | Dijabetes melitus, |
| neželjenim vaskularnim događajima | hiperhomocisteinemija, |
| | valvularna bolest srca i |
| | atrijalna fibrilacija, |
| | dislipoproteinemija i |
| | sistemski eritemski lupus. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
Simptomi ATE
U slučaju pojave ovih simptoma, ženama treba savjetovati da odmah
zatraže medicinsku pomoć i obavijeste ljekara da uzimaju KHK.
Simptomi cerebrovaskularnog događaja mogu uključivati:
- iznenadnu utrnulost ili slabost lica, ruke ili noge, posebno na jednoj
strani tijela
- iznenadni problemi sa hodom, vrtoglavicu, gubitak ravnoteže ili
koordinacije
- iznenadnu konfuziju, otežan govor ili razumijevanje
- iznenadne probleme sa vidom na jedno ili oba oka
- iznenadnu, jaku ili dugotrajnu glavobolju nepoznatog uzroka
- gubitak svjesti ili nesvjesticu sa ili bez epileptičnog napada
Prolazni simptomi ukazuju na to da se radi o tranzitornom ishemijskom
ataku (TIA).
Simptomi infarkta miokarda (IM) mogu uključivati:
- bol, nelagodnost, pritisak, osjećaj težine, osjećaj stezanja ili
punoće u grudima, ruci ili iza grudne kosti
- nelagodnost koja se širi u leđa, vilicu, grlo, ruku, želudac
- osjećaj punoće, loše varenje ili gušenje
- preznojavanje, mučninu, povraćanje ili vrtoglavicu
- izrazitu slabost, anksioznost ili nedostatak vazduha
- ubrzan ili nepravilan rad srca
Medicinski pregled/konsultacije
Prije uvođenja ili ponovnog uvođenja lijeka Logest, potrebno je uzeti
kompletnu anamnezu (uključujući porodičnu anamnezu) i isključiti
trudnoću. Potrebno je izmjeriti krvni pritisak i izvršiti fizikalni
pregled, uzimajući u obzir kontraindikacije (pogledati dio 4.3) i
upozorenja (pogledati dio 4.4).
Važno je ženi skrenuti pažnju na informacije o venskoj i arterijskoj
trombozi, uključujući rizik povezan sa lijekom Logest u poređenju sa
drugim KHK, na simptome VTE i ATE, poznate faktore rizika i kako
postupiti u slučaju sumnje na trombozu.
Ženu bi takođe trebalo uputiti da pažljivo pročita Uputstvo za lijek i
da se pridržava datih savjeta. Učestalost i vrsta pregleda trebalo bi da
se zasnivaju na utvrđenim vodičima i da budu prilagođeni svakoj ženi
ponaosob.
Ženama treba objasniti da primjena hormonskih kontraceptiva ne dovodi do
zaštite od HIV infekcije (AIDS) i drugih polno prenosivih bolesti.
Treba ispitati vaginalno krvarenje čiji je uzrok nepoznat, a pobuđuje
sumnju da je izazvano nekim zdravstvenim problemom.
Stanja koja zahtijevaju strogi medicinski nadzor
Odluka da se propiše kombinovani oralni kontraceptiv (KOK) mora biti
donijeta na osnovu kliničke procjene i u dogovoru sa ženom. Razvoj ili
pojava po prvi put, nekog od dolje navedenih stanja može da ukaže da
treba prestati sa primjenom oralnih kontraceptiva:
- Dijabetes melitus sa umjerenim vaskularnim poremećajima ili umjerenom
nefropatijom, retinopatijom ili neuropatijom
- Hipertenzija koja je pod kontrolom, npr. sistolni pritisak > 140 do
159 mm Hg ili dijastolni pritisak > 90 do 94 mm Hg (pogledati dio 4.4
„Razlozi zbog kojih treba odmah prekinuti primjenu oralnih
kontraceptiva”)
- Porfirija
- Gojaznost
- Migrena
- Kardiovaskularne bolesti
Razlozi zbog kojih treba odmah prekinuti primjenu oralnih kontraceptiva:
Kada žena prestane da upotrebljava oralnu kontracepciju, treba
primjeniti nehormonsku kontracepciju da bi se osigurala kontraceptivna
zaštita.
- Ukoliko se migrenozne glavobolje pojave po prvi put ili se pojačaju,
ili ukoliko se javljaju neuobičajeno jake glavobolje ili se javljaju
neuobičajeno često.
- Iznenadan poremećaj vida, sluha ili neki drugi poremećaji percepcije.
- Prvi znak tromboze ili krvnih ugrušaka (npr. neuobičajen bol ili
oticanje nogu, probadajući bol pri disanju ili kašalj bez očiglednog
razloga). Osjećaj bola i pritiska (stezanja) u grudima.
- Četiri nedjelje prije planirane veće hirurške intervencije (npr.
abdominalne, ortopedske), bilo koje operacije na nogama, medicinskog
tretmana venskih varikoziteta ili produžena imobilizacija, npr. nakon
nesreća ili operacija. Ne počinjati ponovnu primjenu sve dok se ne
navrše 2 nedjelje pune pokretljivosti. U slučaju hitne intervencije,
primjenjuje se profilaksa, npr. subkutani heparin.
- Pojava žutice, hepatitisa, svraba po cijelom tijelu.
- Značajan porast krvnog pririska.
- Jak bol u gornjem dijelu abdomena ili povećanje jetre.
- Jasno pogoršanje stanja za koja se zna da se mogu pogoršati tokom
primjene oralnih kontraceptiva ili u trudnoći (pogledati dio 4.4 „
Stanja koja se mogu pogoršati u trudnoći i tokom primjene kombinovanih
oralnih kontraceptiva ( KOK)”)
Tumori
Prijavljene su brojne epidemiološke studije o rizicima za nastanak
karcinoma jajnika, endometrijuma, cerviksa i dojke kod žena koje koriste
kombinovane oralne kontraceptive. Postoje jasni dokazi da velike doze
kombinovanih oralnih kontraceptiva obezbjeđuju značajnu zaštitu kako od
karcinoma jajnika, tako i od karcinoma endometrijuma. Međutim, nije
jasno da li manje doze kombinovanih oralnih kontraceptiva imaju iste
zaštitne efekte.
- Karcinom dojke
Rezultati meta analize 54 epidemiološke studije su pokazali da postoji
blago povećanje relativnog rizika (RR = 1,24) za dijagnostikovanje
karcinoma dojke kod žena koje trenutno koriste kombinovane oralne
kontraceptive (KOK). Uočena šema povećanog rizika može da bude usljed
ranije dijagnoze karcinoma dojke kod pacijentkinja koje koriste KOK,
bioloških efekata KOK ili kombinacije oba. Dodatni slučajevi raka dojke
će vjerovatno biti češće lokalizovani u dojkama kod onih žena koje
koriste kombinovane oralne kontraceptive ili koje su koristile ove
ljekove u posljednjih 10 godina, nego kod žena koje nikada nijesu
koristile kombinovane oralne kontraceptive.
Karcinom dojke je rijedak među ženama mlađim od 40 godina bez obzira da
li uzimaju KOK ili ne. Dok se osnovni rizik povećava sa godinama života,
povećanje broja dijagnostikovanih slučajeva karcinoma dojke kod
trenutnih i nedavnih korisnica KOK je malo u odnosu na ukupan rizik od
razvoja karcinoma dojke (vidjeti dijagram).
Najznačajniji faktor rizika za karcinom dojke kod korisnica KOK jesu
godine života kada žene prekinu sa upotrebom KOK; što je starost žene
pri prestanku veća, više je dijagnstikovanih karcinoma dojke. Dužina
korišćenja je manje značajna, a povećanje rizika se postepeno smanjuje,
tako da 10 godina nakon prestanka uzimanja kombinovanih oralnih
kontraceptiva rizik, čini se, više nije povećan.
Korisnicama se mora skrenuti pažnja na potencijalno povećanje rizika od
nastanka karcinoma dojke i procjeniti korist primjene kombinovane oralne
kontraceptivne terapije, imajući u vidu činjenicu da ovi ljekovi pružaju
značajnu zaštitu od pojave drugih vrsta karcinoma (npr. karcinom jajnika
i endometrijuma).
Procjenjeni kumulativni broj dijagnostikovanih karcinoma dojke na 10 000
žena, kod žena koje su koristile kombinovane oralne kontraceptive tokom
5 godina i do 10 godina nakon prekida primjene KOK, u poređenju sa
brojem dijagnostifikovanih karcinoma dojke na 10000 žena koje nikad
nijesu koristile KOK
[]
Karcinom grlića materice
Najvažniji faktor rizika za karcinom grlića materice je perzistentna HPV
infekcija. Neke epidemiološke studije su pokazale da dugotrajna upotreba
KOK može dalje da doprinese povećanju rizika, ali i dalje postoji
kontraverza o obimu u kojem ovaj nalaz može da se pripiše drugim
efektima, npr. skriningu cerviksa i seksualnom ponašanju, uključujući
korišćenje mehaničkih metoda kontraceptivne zaštite.
Karcinom jetre
U rijetkim slučajevima primjećeni su benigni, a u još ređim slučajevima
i maligni, tumori jetre koji su vodili ka izolovanim slučajevima
intraabdominalnog krvarenja opasnog po život nakon upotrebe hormonskih
supstanci kao što su supstance koje sadrži lijek Logest. Ukoliko se
pojave ozbiljne tegobe u gornjem dijelu abdomena, uvećanje jetre ili
znaci intraabdominalnog krvarenja, u diferencijalnu dijagnozu treba
uključiti mogućnost postojanja tumora jetre.
Ostala stanja
Ne može se isključiti mogućnost da se u toku korišćenja kombinovanih
oralnih kontraceptiva neke hronične bolesti mogu pogoršati.
Poznate hiperlipidemije
Žene koje imaju hipertrigliceridemiju ili u porodičnoj anamnezi imaju
hipertrigliceridemiju, mogu biti u povećanom riziku od razvoja
pankreatitisa pri upotrebi kombinovanih oralnih kontraceptiva (KOK).
Žene sa hiperlipidemijama izložene su, takođe, i povećanom riziku od
arterijskih bolesti (pogledati dio 4.4 „Poremećaji cirkulacije”). Ipak,
rutinski pregled žena koje koriste kombinovane hormonske kontraceptive
(KHK) nije adekvatan.
Krvni pritisak
Hipertenzija je faktor rizika za moždani udar i infarkt miokarda
(pogledati dio 4.4. Iako je kod velikog broja žena prijavljen manji
porast vrijednosti krvnog pritiska tokom upotrebe oralnih kontraceptiva,
rijetko je zabilježen klinički relevantan porast krvnog pritiska. Ipak,
ukoliko pri primjeni KOK dođe do razvoja konstantne hipertenzije,
potrebno je uvesti antihipertenzivnu terapiju kod pacijenata kod kojih
je krvni pritisak 160/100 mm Hg i koji nemaju drugih komplikacija, dok
je kod pacijenata koji imaju oštećene funkcije ciljnih organa, ili
ustanovljene kardiovaskularne bolesti, dijabetes ili imaju prisutne
povećane kardiovaskularne faktore rizika, potrebno je uvesti
antihipertenzivnu terapiju kada je krvni pritisak 140/90 mm Hg. Odluka o
daljoj upotrebi KOK treba da bude razmatrana i kada je krvni pritisak
niži i može biti savjetovana primjena drugog metoda kontracepcije.
Stanja koja se pogoršavaju u trudnoći ili tokom prethodne primjene KOK
Sljedeća stanja se mogu pogoršati u toku trudnoće ili tokom primjene
KOK. Treba razmotriti prekid upotrebe lijeka Logest ukoliko se jave neka
od sljedećih stanja:
- žutica i/ili pruritus povezan sa holestazom
- upotreba KOK može da poveća rizik od nastanka žučnih kamenaca i da
pogorša postojeću bolest
- sistemski lupus erythematosus
- gestacijski herpes
- gubitak sluha povezan sa otosklerozom
- anemija srpastih ćelija
- poremećaj funkcije bubrega
- nasljedni angioedem
- bilo koje drugo stanje koje se pogoršalo kod žene u toku trudnoće ili
pri prethodnoj primjeni KOK
Angioedem
Egzogeni estrogeni mogu izazvati ili dovesti do pogoršanja simptoma
nasljednog ili stečenog angioedema.
Poremećaj fukcije jetre
Akutni ili hronični poremećaj funkcije jetre zahtijeva prekid terapije
KOK dok se vrijednosti parametara funkcije jetre ne vrate na normalne
vrijednosti.
Dijabetes (bez vaskularnih poremećaja)
Insulin-zavisni dijabetičari bez vaskularnih poremećaja mogu da koriste
KOK. Ipak, pri propisivanju KOK treba upamtiti da su svi dijabetičari
izloženi povećanom riziku od arterijskih bolesti, što treba uzeti u
obzir prilikom propisivanja KOK. Kod dijabetičara sa postojećim
vaskularnim bolestima kontraindikovana je primjena KOK (pogledati dio
4.3 Kontraindikacije).
Iako KOK mogu da utiču na perifernu insulinsku rezistenciju i
toleranciju glukoze, ne postoji dokaz koji bi ukazao na potrebu za
promjenom terapijskog režima kod dijabetečara koji uzimaju male doze KOK
(koji sadrže < 0,05 mg etinilestradiola). Međutim, žene sa dijabetesom
treba pažljivo pratiti tokom primjene KOK.
Psihijatrijski poremećaji
Depresivno raspoloženje i depresija su dobro poznata neželjena dejstva
koja se mogu javiti pri upotrebi hormonske kontracepcije (pogledati dio
4.8). U toku upotrebe hormonskih kontraceptiva, može se javiti teška
depresija koja predstavlja rizik za suicidalno ponašanje i suicid.
Korisnice treba savjetovati da se obrate svom ljekaru u slučaju pojave
promjena raspoloženja i simptoma depresije, uključujući i pojavu ovih
simptoma ubrzo nakon početka terapije.
Hloazma
Povremeno može doći do pojave hloazme, naročito kod žena sa chloasma
gravidarum u istoriji bolesti. Žene koje imaju sklonost ka pojavi
hloazme treba da izbjegavaju izlaganje suncu i ultravioletnom zračenju
pri primjeni KOK.
Promjene menstrualnog ciklusa
Oskudno menstrualno krvarenje: Ovo je normalna i očekivana pojava kod
nekih korisnica. Ovo može biti korisno kod žena koje su ranije imale
obilna menstrualna krvarenja.
Izostanak menstruacije: Ponekad, menstrualno krvarenje (krvarenje nakon
prekida primjene lijeka) može u potpunosti da izostane. Ukoliko je
korisnica uzimala tablete kako je propisano, malo je vjerovatno da je
došlo do trudnoće. Ukoliko krvarenje izostane i nakon završene primjene
druge kutije lijeka, prije početka primjene narednog pakovanja lijeka
treba isključiti trudnoću.
Intermenstrualno krvarenje: Neregularno krvarenje (tačkasto krvarenje
ili probojno krvarenje) se može javiti naročito tokom prvih mjeseci
korišćenja lijeka. Prema tome, procjena bilo kakvog neregularnog
krvarenja ima smisla tek nakon navršenog intervala adaptacije koji traje
oko tri ciklusa. Ako se neregularno krvarenje uporno pojavljuje, ili se
javi nakon prethodnih regularnih ciklusa, treba razmotriti mogućnost da
postoje nehormonski uzroci i treba uraditi odgovarajuće dijagnostičke
procedure u cilju isključivanja maligniteta ili trudnoće. Ovo može da
uključi kiretažu.
Kod nekih žena dolazi do pojave amenoreje ili oligomenoreje nakon
prekida primjene oralnih kontraceptiva, naročito ukoliko su ova stanja
postojala i prije njihove primjene. Žene treba da budu obaviještene o
tome.
Intolerancija na laktozu i saharozu
Svaka tableta lijeka Logest sadrži 37,155 mg laktoze i 19,660 mg
saharoze.
Pacijenti sa rijetkim nasljednim oboljenjem intolerancije na galaktozu,
potpunim nedostatkom laktaze, intolerancije na fruktozu i
glukozno-galaktoznom malapsorpcijom ili nedostatkom saharoza–izomaltaze,
ne smiju koristiti ovaj lijek.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Napomena: Potrebno je razmotriti informacije ljekovima koji se
istovremeno primjenjuju da bi se identifikovale potencijalne
interakcije.
Induktori enzima
Interakcije koje se javljaju pri istovremenoj primjeni ljekova koji su
induktori mikrozomalnih enzima (posebno citohrom 450 3A4) i koje dovode
do povećanog klirensa polnih hormona, mogu da dovedu i do probojnog
krvarenja i/ili neefikasnosti kontracepcije.
Indukcija enzima se može primijetiti već nakon nekoliko dana terapije
ljekovima koji indukuju enzime. Maksimalna indukcija enzima se obično
postiže tokom nekoliko nedjelja primjene. Nakon obustave primjene
ljekova koji indukuju enzme, indukcija enzima se može održati oko
otprilike 4 nedjelje.
Žene koje su na kraćoj terapiji bilo kojim od ovih ljekova, treba
privremeno da koriste mehaničku kontracepciju uz primjenu KOK ili da
izaberu drugu metodu kontracepcije. Mehaničku kontracepciju treba
koristiti tokom istovremene primjene lijeka i 28 dana nakon prestanka
primjene lijeka. Ukoliko se period u kojem se koristi mehanička
kontracepcija produži i korisnica potroši tekuće pakovanje, potrebno je
odmah da se nastavi sa primjenom narednog pakovanja KOK. U ovom slučaju,
menstrualno krvarenje ne treba da se očekuje prije završetka drugog
pakovanja. Ukoliko kod korisnica ne dođe do krvarenja u vremenskom
periodu tokom koga se ne uzimaju tablete poslije potrošenog i drugog
pakovanja, potrebno je da se isključi mogućnost trudnoće prije nego što
se počne sa narednim pakovanjem.
Žene koje su na dugotrajnoj terapiji ljekovima koji su induktori enzima,
treba da koriste druge oblike kontracepcije.
Za sljedeći ljekove je utvrđeno da stupaju u klinički značajne
interakcije sa KOK:
- Antikonvulzivi: barbiturati (uključujući fenobarbiton), pirimidon,
fenitoin, karbamazepin, okskarbazepin, topiramat
- Antibiotici/antimikotici: grizeofulvin, rifampicin
- Biljni ljekovi: biljni ljekovi na bazi kantariona (Hypericum
perforatum)
- Antiretrovirusni ljekovi: ritonavir, nelfinavir, nevirapin
Napomena: Postoje i drugi antiretrovirusni ljekovi koji mogu povećati
koncentracije polnih hormona u plazmi
- Supstance koje smanjuju klirens KOK (inhibitori enzima)
Jaki i umjereni CYP3A4 inhibitori poput azolnih antimikotika (npr.
itrakonazol, vorikonazol, flukonazol) i makrolida (npr. eritromicin)
mogu da povećaju koncentracije estrogena ili progestina ili oba u
plazmi.
Utvrđeno je da etorikoksib u dozama od 60 i 120 mg/dan povećava
koncentraciju etinilestradiola u plazmi od 1,4 do 1,6 puta kada se
istovremeno primjenjuje sa kombinovanim hormonskim kontraceptivom koji
sadrži 0,035 mg etinilestradiola.
Uticaj na druge ljekove
Oralni kontraceptivi mogu da utiču na metabolizam drugih ljekova. Prema
tome, koncentracije ovih ljekova u tkivima i plazmi mogu da se ili
povećaju (npr. ciklosporin, tizanidin, teofilin) ili smanje (npr.
lamotrigin).
Farmakodinamske interakcije
Tokom kliničkih ispitivanja na pacijentkinjama kod kojih su virusne
infekcije hepatitisom C (HCV) liječene ljekovima koji sadrže
ombitasvir/paritaprevir/ritonavir i dasabuvir, sa ili bez ribavirina,
zabilježene su povišene vrijednosti transaminaza (ALT) više od 5 puta
iznad gornje granice normalnih vrijednosti (engl. upper limit of normal,
ULN), koje su značajno učestalije kod žena koje primjenjuju ljekove koji
sadrže etinilestradiol, kao što su kombinovani hormonski kontraceptivi
(KHK). Dodatno, kod pacijentkinja koje su liječene ljekovima koji sadrže
glekaprevir/pibrentasvir ili sofosbuvir/velpatasvir/voksilaprevir,
zabilježene su povišene vrijednosti transaminaza (ALT), kod onih žena
koje su primjenjivale ljekove koji sadrže etinilestradiol, kao što su
KHK (pogledati dio 4.3.).
Iz tog razloga, korisnice ljeka Logest se moraju prebaciti na drugu
metodu kontracepcije (npr. kontracepcija samo progestagenom ili
nehormonske metode) prije početka terapije gore navedenom kombinacijom
ljekova. Sa primjenom ljeka Logest se može ponovo započeti 2 nedjelje
nakon završetka terapije gore navedenom kombinacijom ljekova.
Druge vrste interakcija
Laboratorijska ispitivanja
Upotreba oralnih kontraceptiva može da utiče na rezultate nekih
laboratorijskih testova uključujući biohemijshe parametre funkcije
jetre, tiroidne žlezde, adrenalne i renalne funkcije, koncentracije u
plazmi za proteine nosače i lipidne/lipoproteinske frakcije, parametre
karbohidratnog metabolizma i parametre koagulacije i fibrinolize.
Pacijentkinja treba da obavijesti osoblje koje radi u laboratoriji o
primjeni oralnih kontraceptiva.
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Trudnoća
Nije indikovana primjena lijeka Logest u toku trudnoće. Ukoliko tokom
primjene lijeka dođe do trudnoće, treba prestati sa primjenom lijeka.
Međutim, velike epodimiološke studije nijesu otkrile rizik od nastanka
urođenih anomalija kod djece žena koje su koristile KOK prije trudnoće,
niti teratogeni efekat kada je KOK nenamjerno korišćen u toku rane
trudnoće.
Povećan rizik od VTE tokom postpartalnog perioda mora se uzeti u obzir
prilikom ponovnog uvođenja lijeka Logest (pogledati djelove 4.2 i 4.4).
Dojenje
Korišćenje lijeka Logest tokom laktacije može da dovede do smanjenja
količine mlijeka i promjene njegovog sastava. Male količine aktivnih
supstanci se izlučuju u mlijeko. Ove količine lijeka mogu da imaju
uticaj na novorođenče i odojče, naročito u prvih 6 nedjelja nakon
rođenja. Majke koje doje treba posavjetovati da koriste neke druge
metode kontracepcije.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Nije poznato da lijek utiče na psihofizičke sposobnosti upravljanja
vozilima i rukovanja mašinama.
4.8. Neželjena dejstva
Sažetak bezbjednosnog profila
Najčešća prijavljivana neželjena dejstva tokom upotrebe lijeka Logest su
mučnina, bol u abdomenu, povećanje tjelesne mase, glavobolja, depresivno
raspoloženje, promjena raspoloženja, bol u dojkama, povećana
osjetljivost dojki. One se javljaju kod ≥1% korisnica.
Ozbiljna neželjena dejstva su arterijska i venska tromboembolija.
+--------------------+---------------------------------------------------+------------------------+
| Klasa sistema | Neželjeni događaj prijavljen u klinučkim | Neželjeni događaij |
| organa | studijama | prijavljeni u |
| | | postmarketinškom |
| | | periodu |
+:===================+:==============+:==============+:==================+:=======================+
| | Često (≥1/100 | Povremeno | Rijetko | |
| | do (<1/10 | (≥1/1000 do | | |
| | | <1/100) | (≥1/10000 do | |
| | | | <1/1000) | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji oka | | | Netolerancija | |
| | | | kontaktnih sočiva | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Gastrointestinalni | Nauzeja, | Povraćanje, | | |
| poremećaji | abdominalni | dijareja | | |
| | bol | | | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji | | | Hipersenzitivnost | Pogoršanje simptoma |
| imunskog sistema | | | | nasljednog ili |
| | | | | stečenog angioedema |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Ispitivanja | Povećanje | | Smanjenje | |
| | tjelesne mase | | tjelesne mase | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji | | Retencija | | Hipertrigliceridemija, |
| metabolizma i | | tečnosti | | promjene u toleranciji |
| ishrane | | | | glukoze ili efekat |
| | | | | periferne |
| | | | | |
| | | | | isulinske rezistencije |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji nervnog | Glavobolja | Migrena | | |
| sistema | | | | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Vaskularni | | | Venska | |
| poremećaji | | | tromboembolija | |
| | | | (VTE) | |
| | | | | |
| | | | Arterijska | |
| | | | tromboembolija | |
| | | | (ATE) | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Hepatobilijarni | | | | Poremećaj funkcije |
| poremećaji | | | | jetre |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Psihijatrijski | Depresivno | Smanjen | Povećan libido | |
| poremećaji | raspoloženje, | libido | | |
| | promjena | | | |
| | raspoloženja | | | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaj | Bol u | Hipertrofija | Vaginalni | Smanjeno |
| reproduktivnog | dojkama, | dojki | iscjedak, | |
| sistema i dojki | povećana | | iscjedak iz dojki | menstrualno krvarenje, |
| | osjetljivost | | | |
| | dojki | | | tačkasto, probojno |
| | | | | krvarenje i i |
| | | | | izostanak krvarenja, |
| | | | | amenoreja poslije |
| | | | | prestanka uzimanja |
| | | | | lijeka |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji kože i | | Svrab, | Eritema nodosum, | Hloazma |
| potkožnog tkiva | | urtikarija | eritema | |
| | | | multiforme | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
Opis odabranih neželjenih dejstava
Kod žena koje koriste KHK uočen je povećan rizik od arterijskih i
venskih trombotičkih i tromboembolijskih događaja, uključujući infarkt
miokarda, moždani udar, tranzitorni ishemijski atak, vensku trombozu i
plućnu emboliju, što je detaljnije opisano u odjeljku 4.4.
Sljedeći ozbiljni neželjeni događaji su prijavljeni kod žena koje su
koristile KOK i opisani su u odjeljku 4.4 Posebna upozorenja i mjere
opreza”:
- Venski tromboembolijski poremećaji
- Arterijski tromboembolijski poremećaji
- Moždani udar (npr. tranzitorni ishemijski atak, ishemijski moždani
udar, hemoragijski moždani udar)
- Hipertenzija
- Tumori jetre (benigni i maligni)
Učestalost dijagnoze tumora dojke je vrlo malo povećana kod žena koje
koriste oralne kontraceptive. Kako je tumor dojke rijedak kod žena ispod
40 godina starosti, krajnji broj je mali u odnosu na sveukupni rizik od
pojave tumora dojke. Povezanost sa upotrebom KOK je nepoznata. Za
dodatne informacije pogledajte odjeljak 4.3 Kontraindikacije i odjeljak
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza.
Stanja koja se pogoršavaju u trudnoći ili tokom prethodne primjene KOK:
- žutica i/ili pruritus povezan sa holestazom; formiranje žučnih
kamenaca; sistemski eritemski lupus; pogoršanje horeje; herpes
gestationis; otoskleroza – povezana sa gubitkom sluha; Kron-ova
bolest: ulcerozni kolitis; anemija srpastih ćelija; poremećaj funkcije
bubrega; nasljedni angioedem; porfirija; tumor cerviksa.
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
4.9. Predoziranje
Prekomjerna doza može da izazove mučninu, povraćanje i kod žena
obustavno krvarenje. Obustavno krvarenje može da se javi i kod
djevojčica koje još uvijek nijesu dobile prvu menstruaciju, ako slučajno
uzmu lijek Logest.
Ne postoje specifični antidoti i terapija bi trebalo da bude
simptomatska.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: polni hormoni i modulatori genitalnog sistema,
progestageni i estrogeni, fiksne kombinacije
ATC kod: G03AA10
Kontraceptivno dejstvo lijeka Logest zasniva se na interakciji
različitih faktora, od kojih su najvažniji inhibicija ovulacije i
promjene cervikalnog sekreta. Takođe, endometrijum postaje nepogodan za
implantaciju.
5.2. Farmakokinetički podaci
- Gestoden
Oralno primjenjen gestoden se brzo i potpuno resorbuje. Maksimalne
koncentracije u serumu od 3,5 nanograma/ml dostižu se u roku od 1 sata
po uzimanju jedne tablete lijeka Logest.
Zatim se koncentracije gestodena u serumu smanjuju u dvije faze.
Terminalna dispoziciona faza karakteriše se poluvremenom eliminacije od
12 sati. Gestoden ima prividni volumen distribucije od 0,7 l/kg i
metabolički klirens iz seruma od oko 0,8 ml/min/kg.
Gestoden se ne izlučuje u nepromijenjenom obliku, već u vidu metabolita,
koji se eliminišu sa poluvremenom eliminacije od oko 1 dan. Metaboliti
gestodena se izličuju u odnosu urinarni prema bilijarnom od 6:4.
Biotransformacija sljedi poznate puteve metabolizma steroida. Nijesu
poznati farmakološki aktivni metaboliti.
Gestoden se vezuje za serumski albumin i za globulin koji vezuje polne
hormone (SHBG). Samo oko 1,3% ukupne koncentracije lijeka u serumu
prisutno je u obliku slobodnih steroida, a 69% se vezuje specifično za
SHBG. Relativna distribucija (slobodna, vezana za albumin, vezana za
SHBG) zavisi od koncentracija SHBG u serumu. Poslije indukcije vezujućih
proteina, frakcija vezana za SHBG povećava se na oko 80%, dok se
slobodna frakcija i frakcija vezana za albumine smanjuju.
Nakon svakodnevnog uzimanja lijeka Logest prisutna je akumulacija
koncentracije gestodena u serumu. Srednje vrijednosti koncentracija u
serumu su oko pet puta više u stanju ravnoteže, koje se obično postiže
tokom druge polovine ciklusa. Koncentracije SHBG u serumu utiču na
farmakokinetiku gestodena. Pri korišćenju lijeka Logest primijećeno je
dvostruko povećanje koncentracije SHBG u serumu u prvom ciklusu
terapije. Usljed specifičnog vezivanja gestodena za SHBG, povećanje
koncentracije SHBG praćeno je gotovo paralelnim povećanjem koncentracije
gestodena u serumu. Poslije tri ciklusa terapije, čini se da se obim
indukcije SHBG po ciklusu više ne mjenja. Utvrđeno je da je apsolutna
bioraspoloživost gestodena 99% od primjenjene doze.
- Etinilestradiol
Oralno primjenjen etinilestradiol se u potpunosti i brzo resorbuje.
Maksimalne koncentracije u serumu od 65 pikograma/ml dostižu se u roku
od 1,7 sati po uzimanju jedne tablete lijeka Logest.
Zatim se koncentracije etinilestradiola u serumu smanjuje u dvije faze,
koje karakteriše poluvrijeme eliminacije od oko 2 sata odnosno 21 sat.
Terminalno poluvrijeme eliminacije etinilestradiola varira od osobe do
osobe i kreće se od 5 do 30 sati, kako je zabilježeno u literaturi. Iz
analitičkih razloga, ovi parametri mogu se izračunati tek poslije
primjene većih doza. Za etinilestradiol, prividni volumen distribucije
je oko 5 l/kg i brzina metaboličnog klirensa iz plazme od oko 5
ml/min/kg. Etinilestradiol se u velikoj mjeri, nespecifično, vezuje za
albumin. Oko 2% lijeka prisutno je kao nevezano. Tokom resorpcije i
prvog prolaska kroz jetru, etinilestradiol se u velikoj mjeri
metaboliše, što dovodi do srednje oralne bioraspoloživosti od oko 45% uz
velike varijacije od oko 20-65%. Lijek se ne izlučuje u nepromijenjenom
obliku. Metaboliti etinilestradiola izlučuju se u odnosu urinarni prema
bilijarnom od 4:6 uz poluvrijeme eliminacije od oko 1 dan.
S obzirom na poluvrijeme eliminacije u terminalnoj dispozicionoj fazi iz
seruma i dnevnom unosu tableta, očekivano je da se stanje ravnoteže u
serumskim koncentracijama etinilestradiola postigne nakon 5 – 6 dana. Na
kraju terapijskog ciklusa, nađeno je da su serumske koncentracije veće
za oko 40-60% u poređenju sa onom nakon davanja jedne doze.
Tokom laktacije 0,02% dnevne doze majke može da se prenese novorođenčetu
putem mlijeka.
Drugi ljekovi mogu u oba pravca da utiču na sistemsku raspoloživost
etinilestradiola. Međutim, sa visokim dozama vitamina C ne postoje
interkacije. Etinilestradiol indukuje hepatičku sintezu SHBG i globulina
koji vezuje kortikoid (CBG) tokom kontinuirane upotrebe. Međutim, obim
indukcije SHBG zavisi od hemijske strukture i doze istovremeno datog
progestagena. Tokom terapije lijekom Logest, koncentracije SHBG u serumu
povećale su se sa 107 nanomol/l na 216 nanomol/l u prvom, a na 223
nanomol/l u trećem ciklusu. Koncentracije CBG u serumu povećane su sa 42
mikrograma/ml na 77 mikrograma/ml u prvom ciklusu, a zatim su ostale
konstantne.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Primjena kombinacije etinilestradiola i gestodena, kao i ostalih
steroidnih kontraceptiva, povezana je sa povećanom incidencom
neoplastičnih nodula na jetri pacova, pri čemu je relevantnost ovih
podataka kod ljudi nepoznata. Maligni tumori jetre su prijavljeni u
rijetkim slučajevima pri dugotrajnoj primjeni oralnih kontraceptiva.
Nema drugih pretkliničkih podataka o bezbjednosti lijeka koji bi mogli
biti od značaja prilikom propisivanja lijeka, a koji se već ne nalaze u
drugim, relevantnim djelovima Sažetka karakteristika lijeka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Pomoćne supstance u jezgru:
laktoza monohidrat
skrob, kukuruzni
povidon 25000
magnezijum stearat
Pomoćne supstance u omotaču:
saharoza
povidon 90
makrogol 6000
kalcijum karbonat
talk
montan glikolni vosak
6.2. Inkompatibilnosti
Nije primjenljivo.
6.3. Rok upotrebe
3 godine.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Lijek čuvati na temperaturi do 25ºC, u originalnom pakovanju radi
zaštite od svjetlosti.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
- Unutrašnje pakovanje lijeka je bezbojan, providan blister PVC/Alu sa
PVC/PVDC. Blister sadrži 21 obloženu tabletu.
- Spoljnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalazi 1
blister sa 21 obloženom tabletom i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti, u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Evropa Lek Pharma d.o.o Podgorica, Kritskog odreda 4/1, Podgorica, Crna
Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/23/376 - 6653
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 15.09.2010. godine
Datum poslednje obnove dozvole: 06.02.2023. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2024. godine
[1]
[2]
1. NAZIV LIJEKA
Logest, 75 mikrograma + 20 mikrograma, obložena tableta
INN: gestoden, etinilestradiol
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Svaka tableta sadrži 75 mikrograma gestodena i 20 mikrograma
etinilestradiola.
Pomoćne supstance sa potvrđenim dejstvom: laktoza monohidrat i saharoza.
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Obložena tableta.
Obložena tableta bijele boje.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Oralna kontracepcija.
Prilikom donošenja odluke o propisivanju lijeka Logest, treba uzeti u
obzir postojeće faktore rizika svake žene ponaosob, naročito faktore
rizika za vensku tromboemboliju (VTE), kao i razlike u riziku od VTE pri
primjeni lijeka Logest u poređenju sa drugim kombinovanim hormonskim
kontraceptivima (KHK) (pogledati djelove 4.3. i 4.4.)
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje
Prvi terapijski ciklus: Uzimati 1 tabletu dnevno tokom 21 dana, počevši
od prvog dana menstrualnog ciklusa. Kontraceptivna zaštita počinje
odmah.
Naredni ciklusi: Tablete iz sljedećeg pakovanja lijeka Logest se uzimaju
nakon sedmodnevne pauze i to istog dana u nedjelji kada je započeto i
prvo pakovanje. Tokom perioda bez tableta obično nastupa krvarenje.
Prelazak sa kombinovanih oralnih kontraceptiva koji se uzimaju 21 dan:
Prvu tabletu lijeka Logest treba uzeti prvog dana, odmah nakon završetka
prethodnog ciklusa uzimanja oralnih kontraceptiva. Nijesu potrebne
dodatne metode kontracepcije.
Prelazak sa kombinovanih oralnih kontraceptiva koji se uzimaju svakog
dana (tablete za 28 dana):
Sa uzimanjem lijeka Logest treba početi odmah nakon uzimanja posljednje
aktivne tablete iz pakovanja tableta za svaki dan. Prva tableta lijeka
Logest uzima se narednog dana. Dodatne metode kontracepcije u ovom
slučaju nijesu potrebne.
Prelazak sa oralnih kontraceptiva koji sadrže samo progestagen (engl.
progestogen-only pill, POP):
Prvu tabletu lijeka Logest treba uzeti prvog dana krvarenja, čak i ako
je POP već uzeta tog dana. U tom slučaju nijesu potrebne dodatne metode
kontracepcije. Preostale tablete koje sadrže samo progestagen treba
odbaciti.
Korišćenje poslije porođaja i poslije namjernog ili spontanog prekida
trudnoće: Sa korišćenjem oralnih kontraceptiva može da se počne 21 dan
nakon vaginalnog porođaja, pod uslovom da je korisnica potpuno pokretna
i da nema komplikacija u puerperijumu. Dodatne metode kontracepcije biće
potrebne prvih 7 dana od početka uzimanja tablete. S obzirom da prva
postpartalna ovulacija može da se javi prije prvog krvarenja, treba da
se koristi dodatna metoda kontracepcije u periodu od rođenja djeteta do
početka uzimanja tableta. Poslije abortusa izvršenog u prvom trimestru
trudnoće, može odmah da se počne sa uzimanjem oralne kontracepcije i u
tom slučaju nijesu potrebne dodatne metode kontracepcije.
Posebne okolnosti koje zahtijevaju dodatnu metodu kontracepcije
Nepravilno uzimanje: Propuštenu tabletu, treba uzeti što je prije
moguće. Ukoliko se to učini u roku od 12 sati od predviđenog vremena,
kontraceptivna zaštita nije promijenjena. U slučaju dužih kašnjenja,
potrebne su dodatne metode kontracepcije.
Treba uzeti samo posljednju propuštenu tabletu, a preskočiti prethodno
propuštene tablete, a narednih 7 dana treba primjeniti druge nehormonske
metode kontracepcije (osim metode plodnih i neplodnih dana i metode
mjerenja bazalne temperature), u toku uzimanja narednih 7 tableta.
Takođe, ako je propuštena jedna ili više tableta tokom posljednjih 7
dana pakovanja, ne treba da se pravi pauza prije početka uzimanja
tableta iz narednog pakovanja. U ovom slučaju obustavno krvarenje ne
treba očekivati prije završetka drugog pakovanja lijeka. Može se javiti
probojno krvarenje tokom dana kada se uzimaju tablete, ali ono nije
klinički značajno. Ukoliko korisnica nema obustavno krvarenje tokom
perioda kada se ne uzimaju tablete, a nakon završetka drugog pakovanja,
potrebno je da se isključi mogućnost trudnoće prije nego što se počne sa
narednim pakovanjem.
Gastrointestinalni poremećaji: Povraćanje ili dijareja mogu da smanje
efikasnost oralnih kontraceptiva tako što sprečavaju potpunu resorpciju.
Ukoliko se povraćanje ili dijareja jave u okviru 4 sata od uzimanja
tablete lijeka Logest, treba da se nastavi sa uzimanjem tableta iz istog
pakovanja.
Treba koristiti dodatnu nehormonsku metodu kontracepcije (izuzev metode
plodnih i neplodnih dana i metode mjerenja bazalne temeperature) tokom
gastrointestinalnih poremećaja i tokom sljedećih 7 dana. Ukoliko se
tokom trajanja ovih 7 dana pakovanje lijeka potroši, sljedeće pakovanje
treba uzeti bez pravljenja pauze. U ovoj situaciji, obustavno krvarenje
ne treba očekivati prije nego što se potroše tablete iz drugog pakovanja
lijeka. Ukoliko korisnica nema obustavno krvarenje tokom perioda kada se
ne uzimaju tablete, a nakon završetka primjene tableta iz drugog
pakovanja lijeka, mogućnost trudnoće se mora isključiti prije nego što
se započne sa uzimanjem tableta iz narednog pakovanja. Ako postoji
mogućnost da će gastrointestinalne smetnje duže trajati, treba da se
razmotri primjena drugih metoda kontracepcije.
Djeca: Nije primjenljivo.
Stariji: Nije primjenljivo.
4.3. Kontraindikacije
Kombinovani hormonski kontraceptivi (KHK) ne smiju da se koriste u
prisustvu ni jednog od dolje navedenih stanja. Ako se neko stanje pojavi
prvi put tokom uoptrebe KHK, treba odmah prekinuti sa upotrebom ovog
lijeka.
- Prisutna venska tromboembolija ili rizik od pojave venske
tromboembolije (VTE).
- Venska tromboembolija - postojeća VTE (na antikoagulantnoj terapiji)
ili VTE u anamnezi (npr. tromboza dubokih vena ili plućna embolija).
- Postojanje nasljedne ili stečene predispozicije za VTE, kao što su
rezistencija na aktivirani protein C (uključujući Factor V Leiden),
nedostatak antitrombina III, nedostatak proteina C, nedostatak
proteina S.
- Velika hirurška intervencija sa produženom imobilizacijom (pogledati
dio 4.4).
- Visok rizik od VTE usljed prisustva više faktora rizika (pogledati
dio 4.4).
- Prisutna arterijska tromboembolija ili rizik od pojave arterijske
tromboembolije (ATE)
- Arterijska tromboembolija – postojeća arterijska tromboembolija,
arterijska tromboembolija u anamnezi (npr. infarkt miokarda) ili
prodromalno stanje (npr. angina pektoris).
- Cerebrovaskularna bolest – postojeći moždani udar, moždani udar u
anamnezi ili prodromalno stanje (npr. tranzitorni ishemijski atak,
TIA).
- Poznata nasljedna ili stečena predispozicija za arterijsku
tromboemboliju, kao što su hiperhomocisteinemija i antifosfolipidna
antitijela (antikardiolipidna antitela, lupus antikoagulans).
- Migrena sa fokalnim neurološkim simptomima u anamnezi.
- Visok rizik od arterijske tromboembolije zbog prisustva više faktora
rizika (pogledati dio 4.4) ili postojanja jednog ozbiljnog faktora
rizika kao što je:
- dijabetes melitus sa vaskularnim simptomima
- teška hipertenzija
- teška dislipoproteinemija
- Prisustvo teškog oboljenja jetre ili teško oboljenje jetre u anamnezi,
npr. aktivni virusni hepatitis i težak oblik ciroze, sve dok se
vrijednosti parametara koje ukazuju na funkciju jetre ne vrate na
normalu.
- Postojeći ili ranije prisutni tumori jetre (benigni ili maligni).
- Postojeći ili ranije prisutni tumor dojke.
- Nedijagnostikovano vaginalno krvarenje.
- Preosjetljivost na aktivne supstance ili na bilo koju od pomoćnih
supstanci navedenih u dijelu 6.1.
Istovremena primjena lijeka Logest i ljekova koji sadrže
ombitasvir/paritaprevir/ritonavir i dasabuvir, kao i ljekova koji sadrže
glekaprevir/pibrentasvir ili sofosbuvir/velpatasvir/voksilaprevir je
kontraindikovana (pogledati dio 4.5).
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
- Ukoliko je prisutno bilo koje od dolje navedenih stanja ili faktora
rizika, potrebno je prodiskutovati sa ženom da li je lijek Logest
odgovarajući za nju.
- U slučaju pogoršanja ili pojave nekog od ovih stanja ili faktora
rizika prvi put, ženu treba posavjetovati da se obrati svom ljekaru,
koji će donijeti odluku da li treba prekinuti primjenu lijeka Logest.
Rizik od venske tromboembolije (VTE)
Upotreba bilo kog kombinovanog hormonskog kontraceptiva (KHK) povećava
rizik od venske tromboembolije (VTE) u poređenju sa nekorišćenjem
lijeka.
Ljekovi koji sadrže levonorgestrel, norgestimat ili noretisteron su
povezani sa najnižim rizikom od VTE. Primjena nekih drugih ljekova, kao
što je Logest, povezana je sa do dva puta većim rizikom od razvoja VTE.
Odluku o primjeni nekog drugog lijeka umjesto onog za koji je poznato da
ima najniži rizik od razvoja VTE, treba donijeti tek nakon razgovora sa
ženom, kako bi bili sigurni da ona razumije rizik od VTE povezan sa
primjenom lijeka Logest, da se utvrdi kako njeni trenutni faktori rizika
utiču na ovaj rizik i da se obavijesti da je rizik od VTE najveći tokom
prve godine primjene lijeka. Takođe, postoje neki dokazi da je rizik
povećan kada se primjena KHK ponovo započne nakon pauze od 4 nedjelje
ili duže.
Kod približno 2 žene od njih 10000 koje ne koriste KHK i nijesu trudne,
razviće se VTE tokom perioda od godinu dana. Međutim, kod pojedinih žena
taj rizik može biti daleko veći u zavisnosti od njenih postojećih
faktora rizika (pogledati ispod).
Procjenjuje se[1] da od 10000 žena koje koriste KHK koji sadrži
gestoden, kod 9 - 12 žena će doći do razvoja VTE tokom godinu dana; u
poređenju sa oko 6[2] žena koje koriste KHK koji sadrže levonorgestrel.
U oba slučaja, broj slučajeva VTE koji se javlja godišnje, manji je od
broja koji se očekuje kod žena tokom trudnoće ili postpartalnog perioda.
Kod 1-2% slučajeva VTE može da ima smrtni ishod.
Navedene učestalosti su procijenjene iz ukupnih podataka dobijenih iz
epidemioloških studija, koristeći relativni rizik za različite ljekove u
poređenju sa KHK koji sadrže levonorgestrel.
Srednja vrijednost raspona od 5-7 na 10000 žena -godina, na osnovu
relativnog rizika kod uzimanja KHK koji sadrže levonorgestrel naspram
njihovog neuzimanja od približno 2,3 do 3,6
Broj VTE događaja na 10 000 žena u jednoj godini
[]
Veoma rijetko, zabilježena je pojava tromboze u drugim krvnim sudovima,
npr. hepatičnim, mezenteričnim, renalnim, cerebralnim ili retinalnim
venama i arterijama.
Faktori rizika za VTE
Rizik od venskih tromboembolijskih komplikacija kod korisnica KHK može
da bude značajno povećan kod žena sa dodatnim faktorima rizika, posebno
ako je prisutan veći broj faktora rizika (vidjeti tabelu).
Lijek Logest je kontraindikovan kod žena sa većim brojem faktora rizika,
zbog kojih one imaju visok rizik od razvoja venske tromboze (pogledati
dio 4.3). Ako žena ima više od jednog faktora rizika, ukupno povećanje
rizika može biti veće od zbira pojedinačnih faktora rizika - u ovom
slučaju treba razmotriti ukupni rizik od pojave VTE. Ako se smatra da je
odnos koristi i rizika usljed primjene negativan, KHK se ne smije
propisati (pogledati dio 4.3)
Tabela: Faktori rizika za VTE
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Faktor rizika | Napomena |
+:=====================================+:==============================+
| Gojaznost (indeks tjelesne mase veći | Rizik se značajno povećava sa |
| od 30 kg/m²) | povećanjem indeksa tjelesne |
| | mase. |
| | |
| | Posebno je važno razmotriti |
| | da li su prisutni i drugi |
| | faktori rizika. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Produžena imobilizacija, velika | U tim situacijama savjetuje |
| hirurška intervencija, bilo kakva | se prekid primjene tableta (u |
| hirurška intervencija nogu ili | slučaju planirane hirurške |
| karlice, neurohirurška intervencija | intervencije najmanje 4 |
| ili velika trauma | nedjelje prije intervencije) |
| | i nastaviti sa primjenom tek |
| Napomena: privremena imobilizacija, | nakon što prođu 2 nedjelje od |
| uključujući putovanje avionom duže | potpune remobilizacije. |
| od 4 sata, takođe, može biti faktor | Potrebno je primjenjivati |
| rizika za VTE, posebno kod žena koje | drugu metodu kontracepcije da |
| imaju i druge faktore rizika | bi se izbjegla neplanirana |
| | trudnoća. |
| | |
| | Ako primjena lijeka Logest |
| | nije bila prethodno |
| | prekinuta, potrebno je |
| | razmotriti primjenu |
| | antitrombotičke terapije. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Pozitivna porodična anamneza (VTE | Ako se sumnja na nasljednu |
| kod braće, sestara ili roditelja, | predispoziciju, ženu treba |
| bilo kada, naročito ako se javila u | uputiti kod specijaliste radi |
| relativno ranoj životnoj dobi, npr. | savjetovanja, prije nego što |
| prije 50. godine života) | se donese odluka o primjeni |
| | bilo kog KHK. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Druga medicinska stanja povezana sa | Karcinom, sistemski eritemski |
| VTE | lupus, hemolitičko-uremijski |
| | sindrom, hronična |
| | inflamatorna bolest crijeva |
| | (Chron-ova bolest ili |
| | ulcerozni kolitis) i bolest |
| | srpastih ćelija |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Starija životna dob | Naročito nakon 35. godine |
| | života |
+--------------------------------------+-------------------------------+
Ne postoji konsenzus o mogućoj ulozi varikoznih vena i površinskog
tromboflebitisa u nastanku ili progresiji venske tromboze.
Mora se uzeti u obzir povećan rizik od tromboembolije u trudnoći, a
posebno u periodu od 6 nedjelja nakon porođaja (pogledati dio 4.6
Plodnost, trudnoća i dojenje).
Simptomi VTE (tromboze dubokih vena i plućne embolije)
U slučaju pojave simptoma VTE, ženama treba savjetovati da odmah zatraže
hitnu medicinsku pomoć i da obavijeste ljekara da uzimaju KHK.
Simptomi tromboze dubokih vena (TDV) mogu uključivati:
- unilateralno oticanje noge i/ili stopala ili oticanje duž vene na nozi
- bol ili osjetljivost noge koji se mogu osjećati samo tokom stajanja
ili hodanja
- povećanu toplotu zahvaćene noge; crvenilo ili promjena boje kože na
nozi
Simptomi plućne embolije (PE) mogu uključivati:
- iznenadna pojava neobjašnjivog nedostatka vazduha ili ubrzanog disanja
- iznenadni kašalj koji može biti udružen sa hemoptizijom
- oštar bol u grudima
- jaka ošamućenost ili vrtoglavica
- ubrzan ili nepravilan rad srca
Neki od ovih simptoma (npr. nedostatak vazduha, kašalj) nijesu
specifični i mogu se pogrešno protumačiti kao uobičajeni ili manje
ozbiljni događaji (npr. kao infekcije respiratornog trakta).
Drugi znaci okluzije krvnog suda mogu uključivati: iznenadni bol,
oticanje i plavičastu prebojenost ekstremiteta.
Ako okluzija nastane u oku, simptomi se mogu kretati u rasponu od
bezbolnog zamućenja vida koje može da progredira do gubitka vida.
Ponekad gubitak vida nastupa skoro trenutno.
Rizik od arterijske tromboembolije (ATE)
Epidemiološke studije su povezivale primjenu KHK sa povećanim rizikom od
arterijske tromboembolije (infarkt miokarda) ili od pojave
cerebrovaskularnih događaja (npr. tranzitorni ishemijski atak, moždani
udar). Arterijski tromboembolijski događaji mogu biti sa smrtnim
ishodom.
Faktori rizika za ATE
Rizik od arterijskih tromboembolijskih komplikacija ili
cerebrovaskularnih događaja kod žena koje koriste KHK povećava se kod
žena sa faktorima rizika (vidjeti tabelu). Primjena lijeka Logest je
kontraindikovana ako žena ima jedan ozbiljan ili više faktora rizika za
ATE zbog kojih je izložena većem riziku od arterijske tromboze
(pogledati dio 4.3). Ako je kod žene prisutno više od jednog faktora
rizika, ukupno povećanje rizika može biti veće od zbira pojedinačnih
faktora - u tom slučaju treba razmotriti njen ukupni rizik. Ako se
smatra da je odnos koristi i rizika usljed primjene negativan, KHK se ne
smije propisati (pogledati dio 4.3).
Tabela: faktori rizika za ATE
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Faktor rizika | Napomena |
+:=====================================+:==============================+
| Starije životno doba | Posebno kod žena starijih od |
| | 35 godina |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Pušenje | Ženama treba savjetovati da |
| | ne puše ako žele da koriste |
| | KHK. Ženama starijim od 35 |
| | godina koje nastave da puše |
| | treba strogo savjetovati da |
| | odaberu drugu metodu |
| | kontracepcije. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Hipertenzija | |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Gojaznost (indeks tjelesne mase veći | Rizik se značajno povećava sa |
| od 30 kg/m²) | povećanjem indeksa tjelesne |
| | mase. |
| | |
| | Posebno važno kod žena sa |
| | dodatnim faktorima rizika. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Pozitivna porodična anamneza (ATE | Ako se sumnja na nasljednu |
| kod braće, sestara ili roditelja, | predispoziciju, ženu treba |
| bilo kada, a naročito ako se javilo | uputiti kod specijaliste radi |
| u relativno ranoj životnoj dobi, | savjetovanja, prije nego što |
| npr. prije 50. godine života) | se donese odluka o primjeni |
| | bilo kog KHK. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Migrena | Ako dođe do veće učestalosti |
| | pojave ili pogoršanja težine |
| | migrene tokom primjene KHK |
| | (što može biti prodromalni |
| | znak cerebrovaskularnog |
| | događaja) to može biti razlog |
| | trenutnog prekida primjene |
| | KHK. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
| Druga medicinska stanja povezana sa | Dijabetes melitus, |
| neželjenim vaskularnim događajima | hiperhomocisteinemija, |
| | valvularna bolest srca i |
| | atrijalna fibrilacija, |
| | dislipoproteinemija i |
| | sistemski eritemski lupus. |
+--------------------------------------+-------------------------------+
Simptomi ATE
U slučaju pojave ovih simptoma, ženama treba savjetovati da odmah
zatraže medicinsku pomoć i obavijeste ljekara da uzimaju KHK.
Simptomi cerebrovaskularnog događaja mogu uključivati:
- iznenadnu utrnulost ili slabost lica, ruke ili noge, posebno na jednoj
strani tijela
- iznenadni problemi sa hodom, vrtoglavicu, gubitak ravnoteže ili
koordinacije
- iznenadnu konfuziju, otežan govor ili razumijevanje
- iznenadne probleme sa vidom na jedno ili oba oka
- iznenadnu, jaku ili dugotrajnu glavobolju nepoznatog uzroka
- gubitak svjesti ili nesvjesticu sa ili bez epileptičnog napada
Prolazni simptomi ukazuju na to da se radi o tranzitornom ishemijskom
ataku (TIA).
Simptomi infarkta miokarda (IM) mogu uključivati:
- bol, nelagodnost, pritisak, osjećaj težine, osjećaj stezanja ili
punoće u grudima, ruci ili iza grudne kosti
- nelagodnost koja se širi u leđa, vilicu, grlo, ruku, želudac
- osjećaj punoće, loše varenje ili gušenje
- preznojavanje, mučninu, povraćanje ili vrtoglavicu
- izrazitu slabost, anksioznost ili nedostatak vazduha
- ubrzan ili nepravilan rad srca
Medicinski pregled/konsultacije
Prije uvođenja ili ponovnog uvođenja lijeka Logest, potrebno je uzeti
kompletnu anamnezu (uključujući porodičnu anamnezu) i isključiti
trudnoću. Potrebno je izmjeriti krvni pritisak i izvršiti fizikalni
pregled, uzimajući u obzir kontraindikacije (pogledati dio 4.3) i
upozorenja (pogledati dio 4.4).
Važno je ženi skrenuti pažnju na informacije o venskoj i arterijskoj
trombozi, uključujući rizik povezan sa lijekom Logest u poređenju sa
drugim KHK, na simptome VTE i ATE, poznate faktore rizika i kako
postupiti u slučaju sumnje na trombozu.
Ženu bi takođe trebalo uputiti da pažljivo pročita Uputstvo za lijek i
da se pridržava datih savjeta. Učestalost i vrsta pregleda trebalo bi da
se zasnivaju na utvrđenim vodičima i da budu prilagođeni svakoj ženi
ponaosob.
Ženama treba objasniti da primjena hormonskih kontraceptiva ne dovodi do
zaštite od HIV infekcije (AIDS) i drugih polno prenosivih bolesti.
Treba ispitati vaginalno krvarenje čiji je uzrok nepoznat, a pobuđuje
sumnju da je izazvano nekim zdravstvenim problemom.
Stanja koja zahtijevaju strogi medicinski nadzor
Odluka da se propiše kombinovani oralni kontraceptiv (KOK) mora biti
donijeta na osnovu kliničke procjene i u dogovoru sa ženom. Razvoj ili
pojava po prvi put, nekog od dolje navedenih stanja može da ukaže da
treba prestati sa primjenom oralnih kontraceptiva:
- Dijabetes melitus sa umjerenim vaskularnim poremećajima ili umjerenom
nefropatijom, retinopatijom ili neuropatijom
- Hipertenzija koja je pod kontrolom, npr. sistolni pritisak > 140 do
159 mm Hg ili dijastolni pritisak > 90 do 94 mm Hg (pogledati dio 4.4
„Razlozi zbog kojih treba odmah prekinuti primjenu oralnih
kontraceptiva”)
- Porfirija
- Gojaznost
- Migrena
- Kardiovaskularne bolesti
Razlozi zbog kojih treba odmah prekinuti primjenu oralnih kontraceptiva:
Kada žena prestane da upotrebljava oralnu kontracepciju, treba
primjeniti nehormonsku kontracepciju da bi se osigurala kontraceptivna
zaštita.
- Ukoliko se migrenozne glavobolje pojave po prvi put ili se pojačaju,
ili ukoliko se javljaju neuobičajeno jake glavobolje ili se javljaju
neuobičajeno često.
- Iznenadan poremećaj vida, sluha ili neki drugi poremećaji percepcije.
- Prvi znak tromboze ili krvnih ugrušaka (npr. neuobičajen bol ili
oticanje nogu, probadajući bol pri disanju ili kašalj bez očiglednog
razloga). Osjećaj bola i pritiska (stezanja) u grudima.
- Četiri nedjelje prije planirane veće hirurške intervencije (npr.
abdominalne, ortopedske), bilo koje operacije na nogama, medicinskog
tretmana venskih varikoziteta ili produžena imobilizacija, npr. nakon
nesreća ili operacija. Ne počinjati ponovnu primjenu sve dok se ne
navrše 2 nedjelje pune pokretljivosti. U slučaju hitne intervencije,
primjenjuje se profilaksa, npr. subkutani heparin.
- Pojava žutice, hepatitisa, svraba po cijelom tijelu.
- Značajan porast krvnog pririska.
- Jak bol u gornjem dijelu abdomena ili povećanje jetre.
- Jasno pogoršanje stanja za koja se zna da se mogu pogoršati tokom
primjene oralnih kontraceptiva ili u trudnoći (pogledati dio 4.4 „
Stanja koja se mogu pogoršati u trudnoći i tokom primjene kombinovanih
oralnih kontraceptiva ( KOK)”)
Tumori
Prijavljene su brojne epidemiološke studije o rizicima za nastanak
karcinoma jajnika, endometrijuma, cerviksa i dojke kod žena koje koriste
kombinovane oralne kontraceptive. Postoje jasni dokazi da velike doze
kombinovanih oralnih kontraceptiva obezbjeđuju značajnu zaštitu kako od
karcinoma jajnika, tako i od karcinoma endometrijuma. Međutim, nije
jasno da li manje doze kombinovanih oralnih kontraceptiva imaju iste
zaštitne efekte.
- Karcinom dojke
Rezultati meta analize 54 epidemiološke studije su pokazali da postoji
blago povećanje relativnog rizika (RR = 1,24) za dijagnostikovanje
karcinoma dojke kod žena koje trenutno koriste kombinovane oralne
kontraceptive (KOK). Uočena šema povećanog rizika može da bude usljed
ranije dijagnoze karcinoma dojke kod pacijentkinja koje koriste KOK,
bioloških efekata KOK ili kombinacije oba. Dodatni slučajevi raka dojke
će vjerovatno biti češće lokalizovani u dojkama kod onih žena koje
koriste kombinovane oralne kontraceptive ili koje su koristile ove
ljekove u posljednjih 10 godina, nego kod žena koje nikada nijesu
koristile kombinovane oralne kontraceptive.
Karcinom dojke je rijedak među ženama mlađim od 40 godina bez obzira da
li uzimaju KOK ili ne. Dok se osnovni rizik povećava sa godinama života,
povećanje broja dijagnostikovanih slučajeva karcinoma dojke kod
trenutnih i nedavnih korisnica KOK je malo u odnosu na ukupan rizik od
razvoja karcinoma dojke (vidjeti dijagram).
Najznačajniji faktor rizika za karcinom dojke kod korisnica KOK jesu
godine života kada žene prekinu sa upotrebom KOK; što je starost žene
pri prestanku veća, više je dijagnstikovanih karcinoma dojke. Dužina
korišćenja je manje značajna, a povećanje rizika se postepeno smanjuje,
tako da 10 godina nakon prestanka uzimanja kombinovanih oralnih
kontraceptiva rizik, čini se, više nije povećan.
Korisnicama se mora skrenuti pažnja na potencijalno povećanje rizika od
nastanka karcinoma dojke i procjeniti korist primjene kombinovane oralne
kontraceptivne terapije, imajući u vidu činjenicu da ovi ljekovi pružaju
značajnu zaštitu od pojave drugih vrsta karcinoma (npr. karcinom jajnika
i endometrijuma).
Procjenjeni kumulativni broj dijagnostikovanih karcinoma dojke na 10 000
žena, kod žena koje su koristile kombinovane oralne kontraceptive tokom
5 godina i do 10 godina nakon prekida primjene KOK, u poređenju sa
brojem dijagnostifikovanih karcinoma dojke na 10000 žena koje nikad
nijesu koristile KOK
[]
Karcinom grlića materice
Najvažniji faktor rizika za karcinom grlića materice je perzistentna HPV
infekcija. Neke epidemiološke studije su pokazale da dugotrajna upotreba
KOK može dalje da doprinese povećanju rizika, ali i dalje postoji
kontraverza o obimu u kojem ovaj nalaz može da se pripiše drugim
efektima, npr. skriningu cerviksa i seksualnom ponašanju, uključujući
korišćenje mehaničkih metoda kontraceptivne zaštite.
Karcinom jetre
U rijetkim slučajevima primjećeni su benigni, a u još ređim slučajevima
i maligni, tumori jetre koji su vodili ka izolovanim slučajevima
intraabdominalnog krvarenja opasnog po život nakon upotrebe hormonskih
supstanci kao što su supstance koje sadrži lijek Logest. Ukoliko se
pojave ozbiljne tegobe u gornjem dijelu abdomena, uvećanje jetre ili
znaci intraabdominalnog krvarenja, u diferencijalnu dijagnozu treba
uključiti mogućnost postojanja tumora jetre.
Ostala stanja
Ne može se isključiti mogućnost da se u toku korišćenja kombinovanih
oralnih kontraceptiva neke hronične bolesti mogu pogoršati.
Poznate hiperlipidemije
Žene koje imaju hipertrigliceridemiju ili u porodičnoj anamnezi imaju
hipertrigliceridemiju, mogu biti u povećanom riziku od razvoja
pankreatitisa pri upotrebi kombinovanih oralnih kontraceptiva (KOK).
Žene sa hiperlipidemijama izložene su, takođe, i povećanom riziku od
arterijskih bolesti (pogledati dio 4.4 „Poremećaji cirkulacije”). Ipak,
rutinski pregled žena koje koriste kombinovane hormonske kontraceptive
(KHK) nije adekvatan.
Krvni pritisak
Hipertenzija je faktor rizika za moždani udar i infarkt miokarda
(pogledati dio 4.4. Iako je kod velikog broja žena prijavljen manji
porast vrijednosti krvnog pritiska tokom upotrebe oralnih kontraceptiva,
rijetko je zabilježen klinički relevantan porast krvnog pritiska. Ipak,
ukoliko pri primjeni KOK dođe do razvoja konstantne hipertenzije,
potrebno je uvesti antihipertenzivnu terapiju kod pacijenata kod kojih
je krvni pritisak 160/100 mm Hg i koji nemaju drugih komplikacija, dok
je kod pacijenata koji imaju oštećene funkcije ciljnih organa, ili
ustanovljene kardiovaskularne bolesti, dijabetes ili imaju prisutne
povećane kardiovaskularne faktore rizika, potrebno je uvesti
antihipertenzivnu terapiju kada je krvni pritisak 140/90 mm Hg. Odluka o
daljoj upotrebi KOK treba da bude razmatrana i kada je krvni pritisak
niži i može biti savjetovana primjena drugog metoda kontracepcije.
Stanja koja se pogoršavaju u trudnoći ili tokom prethodne primjene KOK
Sljedeća stanja se mogu pogoršati u toku trudnoće ili tokom primjene
KOK. Treba razmotriti prekid upotrebe lijeka Logest ukoliko se jave neka
od sljedećih stanja:
- žutica i/ili pruritus povezan sa holestazom
- upotreba KOK može da poveća rizik od nastanka žučnih kamenaca i da
pogorša postojeću bolest
- sistemski lupus erythematosus
- gestacijski herpes
- gubitak sluha povezan sa otosklerozom
- anemija srpastih ćelija
- poremećaj funkcije bubrega
- nasljedni angioedem
- bilo koje drugo stanje koje se pogoršalo kod žene u toku trudnoće ili
pri prethodnoj primjeni KOK
Angioedem
Egzogeni estrogeni mogu izazvati ili dovesti do pogoršanja simptoma
nasljednog ili stečenog angioedema.
Poremećaj fukcije jetre
Akutni ili hronični poremećaj funkcije jetre zahtijeva prekid terapije
KOK dok se vrijednosti parametara funkcije jetre ne vrate na normalne
vrijednosti.
Dijabetes (bez vaskularnih poremećaja)
Insulin-zavisni dijabetičari bez vaskularnih poremećaja mogu da koriste
KOK. Ipak, pri propisivanju KOK treba upamtiti da su svi dijabetičari
izloženi povećanom riziku od arterijskih bolesti, što treba uzeti u
obzir prilikom propisivanja KOK. Kod dijabetičara sa postojećim
vaskularnim bolestima kontraindikovana je primjena KOK (pogledati dio
4.3 Kontraindikacije).
Iako KOK mogu da utiču na perifernu insulinsku rezistenciju i
toleranciju glukoze, ne postoji dokaz koji bi ukazao na potrebu za
promjenom terapijskog režima kod dijabetečara koji uzimaju male doze KOK
(koji sadrže < 0,05 mg etinilestradiola). Međutim, žene sa dijabetesom
treba pažljivo pratiti tokom primjene KOK.
Psihijatrijski poremećaji
Depresivno raspoloženje i depresija su dobro poznata neželjena dejstva
koja se mogu javiti pri upotrebi hormonske kontracepcije (pogledati dio
4.8). U toku upotrebe hormonskih kontraceptiva, može se javiti teška
depresija koja predstavlja rizik za suicidalno ponašanje i suicid.
Korisnice treba savjetovati da se obrate svom ljekaru u slučaju pojave
promjena raspoloženja i simptoma depresije, uključujući i pojavu ovih
simptoma ubrzo nakon početka terapije.
Hloazma
Povremeno može doći do pojave hloazme, naročito kod žena sa chloasma
gravidarum u istoriji bolesti. Žene koje imaju sklonost ka pojavi
hloazme treba da izbjegavaju izlaganje suncu i ultravioletnom zračenju
pri primjeni KOK.
Promjene menstrualnog ciklusa
Oskudno menstrualno krvarenje: Ovo je normalna i očekivana pojava kod
nekih korisnica. Ovo može biti korisno kod žena koje su ranije imale
obilna menstrualna krvarenja.
Izostanak menstruacije: Ponekad, menstrualno krvarenje (krvarenje nakon
prekida primjene lijeka) može u potpunosti da izostane. Ukoliko je
korisnica uzimala tablete kako je propisano, malo je vjerovatno da je
došlo do trudnoće. Ukoliko krvarenje izostane i nakon završene primjene
druge kutije lijeka, prije početka primjene narednog pakovanja lijeka
treba isključiti trudnoću.
Intermenstrualno krvarenje: Neregularno krvarenje (tačkasto krvarenje
ili probojno krvarenje) se može javiti naročito tokom prvih mjeseci
korišćenja lijeka. Prema tome, procjena bilo kakvog neregularnog
krvarenja ima smisla tek nakon navršenog intervala adaptacije koji traje
oko tri ciklusa. Ako se neregularno krvarenje uporno pojavljuje, ili se
javi nakon prethodnih regularnih ciklusa, treba razmotriti mogućnost da
postoje nehormonski uzroci i treba uraditi odgovarajuće dijagnostičke
procedure u cilju isključivanja maligniteta ili trudnoće. Ovo može da
uključi kiretažu.
Kod nekih žena dolazi do pojave amenoreje ili oligomenoreje nakon
prekida primjene oralnih kontraceptiva, naročito ukoliko su ova stanja
postojala i prije njihove primjene. Žene treba da budu obaviještene o
tome.
Intolerancija na laktozu i saharozu
Svaka tableta lijeka Logest sadrži 37,155 mg laktoze i 19,660 mg
saharoze.
Pacijenti sa rijetkim nasljednim oboljenjem intolerancije na galaktozu,
potpunim nedostatkom laktaze, intolerancije na fruktozu i
glukozno-galaktoznom malapsorpcijom ili nedostatkom saharoza–izomaltaze,
ne smiju koristiti ovaj lijek.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Napomena: Potrebno je razmotriti informacije ljekovima koji se
istovremeno primjenjuju da bi se identifikovale potencijalne
interakcije.
Induktori enzima
Interakcije koje se javljaju pri istovremenoj primjeni ljekova koji su
induktori mikrozomalnih enzima (posebno citohrom 450 3A4) i koje dovode
do povećanog klirensa polnih hormona, mogu da dovedu i do probojnog
krvarenja i/ili neefikasnosti kontracepcije.
Indukcija enzima se može primijetiti već nakon nekoliko dana terapije
ljekovima koji indukuju enzime. Maksimalna indukcija enzima se obično
postiže tokom nekoliko nedjelja primjene. Nakon obustave primjene
ljekova koji indukuju enzme, indukcija enzima se može održati oko
otprilike 4 nedjelje.
Žene koje su na kraćoj terapiji bilo kojim od ovih ljekova, treba
privremeno da koriste mehaničku kontracepciju uz primjenu KOK ili da
izaberu drugu metodu kontracepcije. Mehaničku kontracepciju treba
koristiti tokom istovremene primjene lijeka i 28 dana nakon prestanka
primjene lijeka. Ukoliko se period u kojem se koristi mehanička
kontracepcija produži i korisnica potroši tekuće pakovanje, potrebno je
odmah da se nastavi sa primjenom narednog pakovanja KOK. U ovom slučaju,
menstrualno krvarenje ne treba da se očekuje prije završetka drugog
pakovanja. Ukoliko kod korisnica ne dođe do krvarenja u vremenskom
periodu tokom koga se ne uzimaju tablete poslije potrošenog i drugog
pakovanja, potrebno je da se isključi mogućnost trudnoće prije nego što
se počne sa narednim pakovanjem.
Žene koje su na dugotrajnoj terapiji ljekovima koji su induktori enzima,
treba da koriste druge oblike kontracepcije.
Za sljedeći ljekove je utvrđeno da stupaju u klinički značajne
interakcije sa KOK:
- Antikonvulzivi: barbiturati (uključujući fenobarbiton), pirimidon,
fenitoin, karbamazepin, okskarbazepin, topiramat
- Antibiotici/antimikotici: grizeofulvin, rifampicin
- Biljni ljekovi: biljni ljekovi na bazi kantariona (Hypericum
perforatum)
- Antiretrovirusni ljekovi: ritonavir, nelfinavir, nevirapin
Napomena: Postoje i drugi antiretrovirusni ljekovi koji mogu povećati
koncentracije polnih hormona u plazmi
- Supstance koje smanjuju klirens KOK (inhibitori enzima)
Jaki i umjereni CYP3A4 inhibitori poput azolnih antimikotika (npr.
itrakonazol, vorikonazol, flukonazol) i makrolida (npr. eritromicin)
mogu da povećaju koncentracije estrogena ili progestina ili oba u
plazmi.
Utvrđeno je da etorikoksib u dozama od 60 i 120 mg/dan povećava
koncentraciju etinilestradiola u plazmi od 1,4 do 1,6 puta kada se
istovremeno primjenjuje sa kombinovanim hormonskim kontraceptivom koji
sadrži 0,035 mg etinilestradiola.
Uticaj na druge ljekove
Oralni kontraceptivi mogu da utiču na metabolizam drugih ljekova. Prema
tome, koncentracije ovih ljekova u tkivima i plazmi mogu da se ili
povećaju (npr. ciklosporin, tizanidin, teofilin) ili smanje (npr.
lamotrigin).
Farmakodinamske interakcije
Tokom kliničkih ispitivanja na pacijentkinjama kod kojih su virusne
infekcije hepatitisom C (HCV) liječene ljekovima koji sadrže
ombitasvir/paritaprevir/ritonavir i dasabuvir, sa ili bez ribavirina,
zabilježene su povišene vrijednosti transaminaza (ALT) više od 5 puta
iznad gornje granice normalnih vrijednosti (engl. upper limit of normal,
ULN), koje su značajno učestalije kod žena koje primjenjuju ljekove koji
sadrže etinilestradiol, kao što su kombinovani hormonski kontraceptivi
(KHK). Dodatno, kod pacijentkinja koje su liječene ljekovima koji sadrže
glekaprevir/pibrentasvir ili sofosbuvir/velpatasvir/voksilaprevir,
zabilježene su povišene vrijednosti transaminaza (ALT), kod onih žena
koje su primjenjivale ljekove koji sadrže etinilestradiol, kao što su
KHK (pogledati dio 4.3.).
Iz tog razloga, korisnice ljeka Logest se moraju prebaciti na drugu
metodu kontracepcije (npr. kontracepcija samo progestagenom ili
nehormonske metode) prije početka terapije gore navedenom kombinacijom
ljekova. Sa primjenom ljeka Logest se može ponovo započeti 2 nedjelje
nakon završetka terapije gore navedenom kombinacijom ljekova.
Druge vrste interakcija
Laboratorijska ispitivanja
Upotreba oralnih kontraceptiva može da utiče na rezultate nekih
laboratorijskih testova uključujući biohemijshe parametre funkcije
jetre, tiroidne žlezde, adrenalne i renalne funkcije, koncentracije u
plazmi za proteine nosače i lipidne/lipoproteinske frakcije, parametre
karbohidratnog metabolizma i parametre koagulacije i fibrinolize.
Pacijentkinja treba da obavijesti osoblje koje radi u laboratoriji o
primjeni oralnih kontraceptiva.
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Trudnoća
Nije indikovana primjena lijeka Logest u toku trudnoće. Ukoliko tokom
primjene lijeka dođe do trudnoće, treba prestati sa primjenom lijeka.
Međutim, velike epodimiološke studije nijesu otkrile rizik od nastanka
urođenih anomalija kod djece žena koje su koristile KOK prije trudnoće,
niti teratogeni efekat kada je KOK nenamjerno korišćen u toku rane
trudnoće.
Povećan rizik od VTE tokom postpartalnog perioda mora se uzeti u obzir
prilikom ponovnog uvođenja lijeka Logest (pogledati djelove 4.2 i 4.4).
Dojenje
Korišćenje lijeka Logest tokom laktacije može da dovede do smanjenja
količine mlijeka i promjene njegovog sastava. Male količine aktivnih
supstanci se izlučuju u mlijeko. Ove količine lijeka mogu da imaju
uticaj na novorođenče i odojče, naročito u prvih 6 nedjelja nakon
rođenja. Majke koje doje treba posavjetovati da koriste neke druge
metode kontracepcije.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Nije poznato da lijek utiče na psihofizičke sposobnosti upravljanja
vozilima i rukovanja mašinama.
4.8. Neželjena dejstva
Sažetak bezbjednosnog profila
Najčešća prijavljivana neželjena dejstva tokom upotrebe lijeka Logest su
mučnina, bol u abdomenu, povećanje tjelesne mase, glavobolja, depresivno
raspoloženje, promjena raspoloženja, bol u dojkama, povećana
osjetljivost dojki. One se javljaju kod ≥1% korisnica.
Ozbiljna neželjena dejstva su arterijska i venska tromboembolija.
+--------------------+---------------------------------------------------+------------------------+
| Klasa sistema | Neželjeni događaj prijavljen u klinučkim | Neželjeni događaij |
| organa | studijama | prijavljeni u |
| | | postmarketinškom |
| | | periodu |
+:===================+:==============+:==============+:==================+:=======================+
| | Često (≥1/100 | Povremeno | Rijetko | |
| | do (<1/10 | (≥1/1000 do | | |
| | | <1/100) | (≥1/10000 do | |
| | | | <1/1000) | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji oka | | | Netolerancija | |
| | | | kontaktnih sočiva | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Gastrointestinalni | Nauzeja, | Povraćanje, | | |
| poremećaji | abdominalni | dijareja | | |
| | bol | | | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji | | | Hipersenzitivnost | Pogoršanje simptoma |
| imunskog sistema | | | | nasljednog ili |
| | | | | stečenog angioedema |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Ispitivanja | Povećanje | | Smanjenje | |
| | tjelesne mase | | tjelesne mase | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji | | Retencija | | Hipertrigliceridemija, |
| metabolizma i | | tečnosti | | promjene u toleranciji |
| ishrane | | | | glukoze ili efekat |
| | | | | periferne |
| | | | | |
| | | | | isulinske rezistencije |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji nervnog | Glavobolja | Migrena | | |
| sistema | | | | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Vaskularni | | | Venska | |
| poremećaji | | | tromboembolija | |
| | | | (VTE) | |
| | | | | |
| | | | Arterijska | |
| | | | tromboembolija | |
| | | | (ATE) | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Hepatobilijarni | | | | Poremećaj funkcije |
| poremećaji | | | | jetre |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Psihijatrijski | Depresivno | Smanjen | Povećan libido | |
| poremećaji | raspoloženje, | libido | | |
| | promjena | | | |
| | raspoloženja | | | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaj | Bol u | Hipertrofija | Vaginalni | Smanjeno |
| reproduktivnog | dojkama, | dojki | iscjedak, | |
| sistema i dojki | povećana | | iscjedak iz dojki | menstrualno krvarenje, |
| | osjetljivost | | | |
| | dojki | | | tačkasto, probojno |
| | | | | krvarenje i i |
| | | | | izostanak krvarenja, |
| | | | | amenoreja poslije |
| | | | | prestanka uzimanja |
| | | | | lijeka |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
| Poremećaji kože i | | Svrab, | Eritema nodosum, | Hloazma |
| potkožnog tkiva | | urtikarija | eritema | |
| | | | multiforme | |
+--------------------+---------------+---------------+-------------------+------------------------+
Opis odabranih neželjenih dejstava
Kod žena koje koriste KHK uočen je povećan rizik od arterijskih i
venskih trombotičkih i tromboembolijskih događaja, uključujući infarkt
miokarda, moždani udar, tranzitorni ishemijski atak, vensku trombozu i
plućnu emboliju, što je detaljnije opisano u odjeljku 4.4.
Sljedeći ozbiljni neželjeni događaji su prijavljeni kod žena koje su
koristile KOK i opisani su u odjeljku 4.4 Posebna upozorenja i mjere
opreza”:
- Venski tromboembolijski poremećaji
- Arterijski tromboembolijski poremećaji
- Moždani udar (npr. tranzitorni ishemijski atak, ishemijski moždani
udar, hemoragijski moždani udar)
- Hipertenzija
- Tumori jetre (benigni i maligni)
Učestalost dijagnoze tumora dojke je vrlo malo povećana kod žena koje
koriste oralne kontraceptive. Kako je tumor dojke rijedak kod žena ispod
40 godina starosti, krajnji broj je mali u odnosu na sveukupni rizik od
pojave tumora dojke. Povezanost sa upotrebom KOK je nepoznata. Za
dodatne informacije pogledajte odjeljak 4.3 Kontraindikacije i odjeljak
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza.
Stanja koja se pogoršavaju u trudnoći ili tokom prethodne primjene KOK:
- žutica i/ili pruritus povezan sa holestazom; formiranje žučnih
kamenaca; sistemski eritemski lupus; pogoršanje horeje; herpes
gestationis; otoskleroza – povezana sa gubitkom sluha; Kron-ova
bolest: ulcerozni kolitis; anemija srpastih ćelija; poremećaj funkcije
bubrega; nasljedni angioedem; porfirija; tumor cerviksa.
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
4.9. Predoziranje
Prekomjerna doza može da izazove mučninu, povraćanje i kod žena
obustavno krvarenje. Obustavno krvarenje može da se javi i kod
djevojčica koje još uvijek nijesu dobile prvu menstruaciju, ako slučajno
uzmu lijek Logest.
Ne postoje specifični antidoti i terapija bi trebalo da bude
simptomatska.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: polni hormoni i modulatori genitalnog sistema,
progestageni i estrogeni, fiksne kombinacije
ATC kod: G03AA10
Kontraceptivno dejstvo lijeka Logest zasniva se na interakciji
različitih faktora, od kojih su najvažniji inhibicija ovulacije i
promjene cervikalnog sekreta. Takođe, endometrijum postaje nepogodan za
implantaciju.
5.2. Farmakokinetički podaci
- Gestoden
Oralno primjenjen gestoden se brzo i potpuno resorbuje. Maksimalne
koncentracije u serumu od 3,5 nanograma/ml dostižu se u roku od 1 sata
po uzimanju jedne tablete lijeka Logest.
Zatim se koncentracije gestodena u serumu smanjuju u dvije faze.
Terminalna dispoziciona faza karakteriše se poluvremenom eliminacije od
12 sati. Gestoden ima prividni volumen distribucije od 0,7 l/kg i
metabolički klirens iz seruma od oko 0,8 ml/min/kg.
Gestoden se ne izlučuje u nepromijenjenom obliku, već u vidu metabolita,
koji se eliminišu sa poluvremenom eliminacije od oko 1 dan. Metaboliti
gestodena se izličuju u odnosu urinarni prema bilijarnom od 6:4.
Biotransformacija sljedi poznate puteve metabolizma steroida. Nijesu
poznati farmakološki aktivni metaboliti.
Gestoden se vezuje za serumski albumin i za globulin koji vezuje polne
hormone (SHBG). Samo oko 1,3% ukupne koncentracije lijeka u serumu
prisutno je u obliku slobodnih steroida, a 69% se vezuje specifično za
SHBG. Relativna distribucija (slobodna, vezana za albumin, vezana za
SHBG) zavisi od koncentracija SHBG u serumu. Poslije indukcije vezujućih
proteina, frakcija vezana za SHBG povećava se na oko 80%, dok se
slobodna frakcija i frakcija vezana za albumine smanjuju.
Nakon svakodnevnog uzimanja lijeka Logest prisutna je akumulacija
koncentracije gestodena u serumu. Srednje vrijednosti koncentracija u
serumu su oko pet puta više u stanju ravnoteže, koje se obično postiže
tokom druge polovine ciklusa. Koncentracije SHBG u serumu utiču na
farmakokinetiku gestodena. Pri korišćenju lijeka Logest primijećeno je
dvostruko povećanje koncentracije SHBG u serumu u prvom ciklusu
terapije. Usljed specifičnog vezivanja gestodena za SHBG, povećanje
koncentracije SHBG praćeno je gotovo paralelnim povećanjem koncentracije
gestodena u serumu. Poslije tri ciklusa terapije, čini se da se obim
indukcije SHBG po ciklusu više ne mjenja. Utvrđeno je da je apsolutna
bioraspoloživost gestodena 99% od primjenjene doze.
- Etinilestradiol
Oralno primjenjen etinilestradiol se u potpunosti i brzo resorbuje.
Maksimalne koncentracije u serumu od 65 pikograma/ml dostižu se u roku
od 1,7 sati po uzimanju jedne tablete lijeka Logest.
Zatim se koncentracije etinilestradiola u serumu smanjuje u dvije faze,
koje karakteriše poluvrijeme eliminacije od oko 2 sata odnosno 21 sat.
Terminalno poluvrijeme eliminacije etinilestradiola varira od osobe do
osobe i kreće se od 5 do 30 sati, kako je zabilježeno u literaturi. Iz
analitičkih razloga, ovi parametri mogu se izračunati tek poslije
primjene većih doza. Za etinilestradiol, prividni volumen distribucije
je oko 5 l/kg i brzina metaboličnog klirensa iz plazme od oko 5
ml/min/kg. Etinilestradiol se u velikoj mjeri, nespecifično, vezuje za
albumin. Oko 2% lijeka prisutno je kao nevezano. Tokom resorpcije i
prvog prolaska kroz jetru, etinilestradiol se u velikoj mjeri
metaboliše, što dovodi do srednje oralne bioraspoloživosti od oko 45% uz
velike varijacije od oko 20-65%. Lijek se ne izlučuje u nepromijenjenom
obliku. Metaboliti etinilestradiola izlučuju se u odnosu urinarni prema
bilijarnom od 4:6 uz poluvrijeme eliminacije od oko 1 dan.
S obzirom na poluvrijeme eliminacije u terminalnoj dispozicionoj fazi iz
seruma i dnevnom unosu tableta, očekivano je da se stanje ravnoteže u
serumskim koncentracijama etinilestradiola postigne nakon 5 – 6 dana. Na
kraju terapijskog ciklusa, nađeno je da su serumske koncentracije veće
za oko 40-60% u poređenju sa onom nakon davanja jedne doze.
Tokom laktacije 0,02% dnevne doze majke može da se prenese novorođenčetu
putem mlijeka.
Drugi ljekovi mogu u oba pravca da utiču na sistemsku raspoloživost
etinilestradiola. Međutim, sa visokim dozama vitamina C ne postoje
interkacije. Etinilestradiol indukuje hepatičku sintezu SHBG i globulina
koji vezuje kortikoid (CBG) tokom kontinuirane upotrebe. Međutim, obim
indukcije SHBG zavisi od hemijske strukture i doze istovremeno datog
progestagena. Tokom terapije lijekom Logest, koncentracije SHBG u serumu
povećale su se sa 107 nanomol/l na 216 nanomol/l u prvom, a na 223
nanomol/l u trećem ciklusu. Koncentracije CBG u serumu povećane su sa 42
mikrograma/ml na 77 mikrograma/ml u prvom ciklusu, a zatim su ostale
konstantne.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Primjena kombinacije etinilestradiola i gestodena, kao i ostalih
steroidnih kontraceptiva, povezana je sa povećanom incidencom
neoplastičnih nodula na jetri pacova, pri čemu je relevantnost ovih
podataka kod ljudi nepoznata. Maligni tumori jetre su prijavljeni u
rijetkim slučajevima pri dugotrajnoj primjeni oralnih kontraceptiva.
Nema drugih pretkliničkih podataka o bezbjednosti lijeka koji bi mogli
biti od značaja prilikom propisivanja lijeka, a koji se već ne nalaze u
drugim, relevantnim djelovima Sažetka karakteristika lijeka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Pomoćne supstance u jezgru:
laktoza monohidrat
skrob, kukuruzni
povidon 25000
magnezijum stearat
Pomoćne supstance u omotaču:
saharoza
povidon 90
makrogol 6000
kalcijum karbonat
talk
montan glikolni vosak
6.2. Inkompatibilnosti
Nije primjenljivo.
6.3. Rok upotrebe
3 godine.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Lijek čuvati na temperaturi do 25ºC, u originalnom pakovanju radi
zaštite od svjetlosti.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
- Unutrašnje pakovanje lijeka je bezbojan, providan blister PVC/Alu sa
PVC/PVDC. Blister sadrži 21 obloženu tabletu.
- Spoljnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalazi 1
blister sa 21 obloženom tabletom i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti, u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Evropa Lek Pharma d.o.o Podgorica, Kritskog odreda 4/1, Podgorica, Crna
Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/23/376 - 6653
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 15.09.2010. godine
Datum poslednje obnove dozvole: 06.02.2023. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2024. godine
[1]
[2]