Escapelle uputstvo za upotrebu
SAŽETAK KARAKTERISTIKA LIJEKA
1. NAZIV LIJEKA
Escapelle, 1,5 mg, tableta
INN: levonorgestrel
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Jedna tableta sadrži 1,5 mg levonorgestrela.
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom:
Jedna tableta sadrži 142,5 mg laktoze, monohidrat.
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Tableta.
Escapelle tableta je okruglog oblika, ravna, skoro bijele boje, prečnika
oko 8mm sa utisnutom oznakom „G00“ sa jedne strane.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Urgentna (hitna) kontracepcija u roku od 72 sata nakon nezaštićenog
polnog odnosa ili neuspjele kontraceptivne metode.
Escapelle je namijenjen za primjenu kod odraslih žena i adolescentkinja
starosti iznad 16 godina.
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje
Jednu tabletu treba uzeti što prije, po mogućnosti u roku od 12 sati, a
najkasnije 72 sata nakon nezaštićenog polnog odnosa (vidjeti dio 5.1).
Ukoliko se javi povraćanje unutar tri sata nakon uzimanja tablete, odmah
treba uzeti drugu tabletu.
Ženama koje su tokom prethodne 4 nedjelje upotrebljavale ljekove koji
indukuju enzime i kojima je potrebna hitna kontracepcija, preporučuje se
primjena nehormonske hitne kontracepcije tj. intrauterinog dostavnog
sistema sa bakrom, a za one žene koje ne mogu ili ne žele da koriste
intrauterini dostavni sistem sa bakrom, preporučuje se da uzmu duplu
dozu levonorgestrela, odnosno dvije tablete odjednom (vidjeti dio 4.5).
Escapelle se može upotrebljavati u bilo koje vrijeme tokom menstrualnog
ciklusa, osim u slučaju kašnjenja menstrualnog krvarenja.
Poslije upotrebe hitne kontracepcije preporučeno je korišćenje lokalne
mehaničke metode kontracepcije (na primjer kondoma, dijafragme,
spermicida ili cervikalne kapice) do početka narednog menstrualnog
ciklusa. Upotreba lijeka Escapelle ne isključuje nastavak primjene
redovne hormonske kontracepcije.
Pedijatrijska populacija:
Primjena lijeka Escapelle nije relevantna kod djece u prepubertetskom
uzrastu u indikaciji hitne kontracepcije.
Escapelle je namijenjen samo za postmenarhalne žene. Dostupni su
ograničeni podaci za adolescente mlađe od 16 godina.
Način primjene
Oralna upotreba.
4.3. Kontraindikacije
Preosjetljivost na aktivnu supstancu ili na bilo koju od pomoćnih
supstanci navedenih u dijelu 6.1.
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Hitna kontracepcija je metoda koja treba da se primjenjuje samo
povremeno. Ni u kom slučaju ne smije da se koristi umjesto redovne
metode kontracepcije.
Hitna kontracepcija ne sprječava trudnoću u svim slučajevima. Ukoliko
postoji nedoumica oko vremena koje je prošlo od nezaštićenog polnog
odnosa ili ako je žena imala nezaštićen polni odnos prije više od 72
sata u istom menstrualnom ciklusu, može doći do začeća. Terapija
levonorgestrelom nakon drugog polnog odnosa može, u takvom slučaju, biti
neefikasna za sprječavanje trudnoće. Ukoliko menstruacija kasni više od
5 dana ili ako dođe do neuobičajenog krvarenja u očekivanom terminu
menstrualnog ciklusa ili se sumnja na trudnoću iz bilo kog drugog
razloga, ženu treba uputiti ljekaru da isključi moguću trudnoću.
Ukoliko dođe do trudnoće nakon uzimanja levonorgestrel tablete, trebalo
bi uzeti u obzir i mogućnost vanmaterične (ektopične) trudnoće.
Apsolutni rizik od nastanka vanmaterične trudnoće je po svoj prilici
nizak, jer levonorgestrel sprječava ovulaciju i oplođenje. Vanmaterična
trudnoća može da se nastavi uprkos pojavi krvarenja iz materice.
Prema tome, levonorgestrel se ne preporučuje kod žena sa predispozicijom
za vanmateričnu trudnoću (sa prethodnim salpingitisom ili prethodnom
ektopičnom trudnoćom).
Levonorgestrel se ne preporučuje pacijentkinjama sa težim poremećajima
funkcije jetre. Ozbiljni sindromi malapsorpcije, kao što je Kronova
bolest, mogu da umanje efikasnost levonorgestrela.
Poslije uzimanja levonorgestrel tablete, menstrualni ciklusi su obično
normalni i krvarenja se pojavljuju u očekivano vrijeme. Ponekad se mogu
pojaviti nekoliko dana prije ili kasnije nego što je to očekivano.
Preporučuje se konsultacija sa ljekarom radi donošenja odluke o početku
korišćenja neke metode redovne kontracepcije.
Moguću trudnoću je neophodno isključiti u slučaju da ne dođe do pojave
krvarenja sličnog menstrualnom u narednom sedmodnevnom periodu pauze
(bez uzimanja tableta), ako je levonorgestrel tableta primjenjena
poslije redovne hormonske kontracepcije.
Ponovna primjena levonorgestrela tokom istog menstrualnog ciklusa se ne
preporučuje jer može doći do poremećaja ciklusa.
Ograničeni podaci koji ne dopuštaju donošenje konačnih zaključaka
ukazuju na to da efikasnost lijeka Escapelle može biti smanjena sa
povećanjem tjelesne mase ili indeksa tjelesne mase (BMI) (vidjeti
djelove 5.1 i 5.2). Kod svih žena, hitna kontracepcija bi trebalo da
bude primijenjena što je prije moguće nakon nezaštićenog polnog odnosa,
bez obzira na tjelesnu težinu ili BMI žene.
Ovaj lijek sadrži laktozu, monohidrat (142,5 mg). Pacijentkinje sa
rijetkim nasljednim oboljenjem intolerancije na galaktozu, nedostatkom
totalne laktaze ili glukozno-galaktoznom malapsorpcijom ne smiju
koristiti ovaj lijek. Tableta levonorgestrela nije efikasna kao
konvencionalne redovne metode kontracepcije i pogodna je samo kao hitna
mjera. Ženama koje se javljaju ljekaru ili farmaceutu za ponovljenu
terapiju metodom hitne kontracepcije treba savjetovati da razmotre
dugotrajne metode kontracepcije.
Upotreba hitne kontracepcije ne zamjenjuje neophodne mjere zaštite od
polno prenosivih bolesti.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Metabolizam levonorgestrela se ubrzava pri istovremenoj primjeni ljekova
koji indukuju enzime jetre, uglavnom induktora CYP3A4 enzima. Pokazano
je da istovremena primjena efavirenza smanjuje koncentracije
levonorgestrela u plazmi za oko 50%.
U ljekove za koje se sumnja da imaju sličnu sposobnost snižavanja
koncentracije levonorgestrela u plazmi spadaju barbiturati (uključujući
primidon), fenitoin, karbamazepin, biljni ljekovi koji sadrže Hypericum
perforatum (kantarion), rifampicin, ritonavir, rifabutin i grizeofulvin.
Kod žena koje su u prethodne 4 nedjelje primjenjivale ljekove koji
indukuju enzime i kojima je potrebna hitna kontracepcija, treba
razmotriti primjenu nehormonske hitne kontracepcije tj. intrauterinog
dostavnog sistema sa bakrom. Žene koje ne mogu ili ne žele da koriste
intrauterini dostavni sistem sa bakrom mogu uzeti dvostruku dozu
levonorgestrela (tj. 3000 mcg u roku od 72 h nakon nezaštićenog polnog
odnosa), iako ova specifična kombinacija (dvostruka doza levonorgestrela
tokom istovremene primjene induktora enzima) nije ispitivana.
Ljekovi koji sadrže levonorgestrel mogu povećati rizik od trovanja
ciklosporinom zbog moguće inhibicije metabolizma ciklosporina. Žene koje
uzimaju ove ljekove prethodno se trebaju konsultovati sa ljekarom.
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Plodnost
Primjena levonorgestrela povećava mogućnost da dođe do poremećaja
menstrualnog ciklusa, što ponekad može dovesti do ranije ili kasnije
ovulacije. Ove promjene mogu dovesti do pomjeranja plodnih dana, međutim
nema podataka o uticaju na plodnost u dugoročnom periodu.
Trudnoća
Levonorgestrel ne bi trebalo primjenjivati kod trudnica. Njegova
primjena neće prekinuti trudnoću. U slučajevima kada se trudnoća
nastavila, ograničeni epidemiološki podaci nijesu ukazali ni na kakva
štetna dejstva na fetus, dok kliničkih podataka o potencijalnim
posljedicama uzimanja doza levonorgestrela većih od 1,5 mg nema (vidjeti
dio 5.3).
Dojenje
Levonorgestrel se izlučuje u majčino mlijeko. Vjerovatnoća izlaganja
odojčeta levonorgestrelu može da se smanji ukoliko žena uzme tabletu
odmah nakon podoja i izbjegava dojenje najmanje 8 sati nakon primjene
lijeka Escapelle.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Uticaj ovog lijeka na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanja
mašinama nije ispitivan.
4.8. Neželjena dejstva
Najčešće zabilježeno neželjeno dejstvo je mučnina.
+------------------------+-------------------------------------------------+
| Klasa Sistema Organa | Učestalost neželjenih dejstava |
| +------------------------+------------------------+
| | Veoma često | Često |
| | | |
| | (≥ 1/10) | (≥ 1/100 do < 1/10) |
+:=======================+:=======================+:=======================+
| Poremećaji nervnog | Glavobolja | Vrtoglavica |
| sistema | | |
+------------------------+------------------------+------------------------+
| Gastrointestinalni | Mučnina | Dijareja |
| poremećaji | | |
| | Bol u donjem dijelu | Povraćanje |
| | abdomena | |
+------------------------+------------------------+------------------------+
| Poremećaji | Krvarenje van | Odlaganje menstrualnog |
| reproduktivnog sistema | menstrualnog ciklusa * | ciklusa više od 7 |
| i dojki | | dana** |
| | | |
| | | Neredovan menstrualni |
| | | ciklus i tačkasto |
| | | krvarenje |
| | | |
| | | Osjetljivost dojki |
+------------------------+------------------------+------------------------+
| Opšti poremećaji i | Umor | |
| promjene na mjestu | | |
| primjene | | |
+------------------------+------------------------+------------------------+
*Obrazac krvarenja može biti privremeno narušen, ali će većina žena
imati sljedeći menstrualni ciklus unutar 5-7 dana u odnosu na očekivani
termin.
**Ako sljedeći menstrualni ciklus kasni više od 5 dana, trebalo bi
isključiti trudnoću
Prilikom postmarketinškog praćenja lijeka, prijavljena su sljedeća
neželjena dejstva:
Gastrointestinalni poremećaji
Veoma rijetko (< 1/10 000): abdominalni bol
Koža i poremećaji potkožnog tkiva
Veoma rijetko (< 1/10 000): osip, utrikarija, svrab
Poremećaj reproduktivnog sistema i dojki
Veoma rijetko (< 1/10 000): bol u karlici, dismenoreja
Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene
Veoma rijetko (< 1/10 000): otok na licu
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
4.9. Predoziranje
Nijesu prijavljena ozbiljna neželjena dejstva nakon akutnog unosa
velikih doza oralnih kontraceptiva. Predoziranje može da izazove mučninu
i poremećaje krvarenja. Ne postoji specifičan antidot i liječenje bi
trebalo da bude simptomatsko.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: Seksualni hormoni i modulatori genitalnog
sistema; urgentni kontraceptivi.
ATC kod: G03AD01
Mehanizam dejstva
Precizan mehanizam djelovanja lijeka Escapelle nije poznat.
Pri preporučenom režimu primjene levonorgestrel uglavnom djeluje tako
što prevenira ovulaciju i oplođenje, ako je do polnog odnosa došlo u
preovulatornoj fazi, kada je vjerovatnoća za oplođenje najveća. Kada
otpočne proces implantacije, levonorgestrel više nije efikasan.
Klinička efikasnost i bezbjednost:
Na osnovu rezultata ranijih kliničkih ispitivanja, procijenjeno je da
primjena levonorgestrela od 750 mikrograma (2 doze od 750 mikrograma
uzete sa 12 sati razmaka) sprječava približno 85% očekivanih trudnoća.
Efikasnost opada sa vrijemenom početka primjene lijeka nakon polnog
odnosa (95% ukoliko je primjena unutar 24h, 85% ukoliko je primjena
između 24 i 48 h i 58% ukoliko se primjena lijeka započne nakon 48 i ne
kasnije od 72h).
Rezultati novijeg kliničkog ispitivanja pokazali su da dvije tablete od
750 mikrograma levonorgestrela uzete istovrijemeno (i unutar 72 h od
nezaštićenog polnog odnosa) spiječavaju 84% očekivanih trudnoća.
Nema statistički značajne razlike u stopi trudnoća kod žena koje su
uzimale tablete trećeg ili četvrtog dana poslije nezaštićenog polnog
odnosa (p >0,2).
Rezultati meta-analize tri studije Svetske zdravstvene organizacije
(SZO), i su sumirani u Tabeli 1.
Tabela 1: Meta-analiza tri studije SZO (Von Hertzen et al., 1998 i 2002;
Dada et al., 2010)
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| | Levonorgestrel | Odlaganje | Spriječena | Stopa |
| | doza | liječenja | frakcija | trudnoća* |
| | | u danima | | |
+:==============+:===============+:===========+:==============+:==========+
| Von Hertzen, | 0,75 mg (dvije | Dan 1 | 95% | 0,4% |
| 1998 | doze uzete u | (≤ 24 h) | | |
| | razmaku od | | | |
| | 12h) | | | |
| | +------------+---------------+-----------+
| | | Dan 2 | 85% | 1,2% |
| | | (> 24 h do | | |
| | | ≤ 48 h) | | |
| | +------------+---------------+-----------+
| | | Dan 3 | 58% | 2,7% |
| | | (> 48 h do | | |
| | | ≤ 72 h) | | |
| | +------------+---------------+-----------+
| | | Sve žene | 85% | 1,1% |
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| Von Hertzen, | 1,5 mg | 1-3 dana | 84% | 1,34% |
| 2002 | (pojedinačna | | | |
| | doza) | | | |
| +----------------+------------+---------------+-----------+
| | 0,75 mg (dvije | 1-3 dana | 79% | 1,69% |
| | doze uzete u | | | |
| | razmaku od | | | |
| | 12h) | | | |
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| Dada, 2010 | 1,5 mg | 1-3 dana | 96,7% | 0,40% |
| | (pojedinačna | | | |
| | doza) | | | |
| +----------------+------------+---------------+-----------+
| | 0,75 mg (dvije | 1-3 dana | 97,4% | 0,32% |
| | doze uzete u | | | |
| | razmaku od | | | |
| | 12h) | | | |
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| Meta-analiza sve tri studije | - | - | 1,01% |
| SZO | | | |
+--------------------------------+------------+---------------+-----------+
*Očekivana stopa trudnoće u odsustvu hitne kontracepcije je 8 %.
Podaci o uticaju velike tjelesne mase/visokog indeksa tjelesne mase
(BMI) na kontraceptivnu efikasnost su ograničeni i nedovoljni za
donošenje konačnih zaključaka. U tri studije SZO nije uočen trend
smanjenja efikasnosti sa povećanjem tjelesne mase/BMI (Tabela 2), dok je
u druge dvije studije (Creinin et al., 2006 i Glasier et al., 2010)
uočena smanjena kontraceptivna efikasnost sa povećanjem tjelesne mase
ili indeksa tjelesne mase (Tabela 3). Obije meta-analize su isključile
uzimanje lijeka poslije 72h nakon nezaštićenog seksualnog odnosa (tj.
neodobrenu primjenu levonorgestrela) i žene koje su imale naknadne
nezaštićene seksualne odnose. (Za farmakokinetiku kod gojaznih žena
vidjeti dio 5.2).
Tabela 2: Meta-analiza tri studije SZO (Von Hertzen et al., 1998 i 2002;
Dada et al., 2010)
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| BMI (kg/m²) | Pothranjenost | Normalna | Prekomerna | Gojaznost |
| | | tjelesna | tjelesna | |
| | 0 – 18,5 | masa | masa | ≥ 30 |
| | | | | |
| | | 18,5-25 | 25-30 | |
+:===============+:==============+:=========+:===========+:===============+
| N total | 600 | 3952 | 1051 | 256 |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| N trudnoće | 11 | 39 | 6 | 3 |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| Učestalost | 1,83% | 0,99% | 0,57% | 1,17% |
| trudnoća | | | | |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| Interval | 0,92 – 3,26% | 0,70 – | 0,21 – | 0,24 – 3,39% |
| povjerenja | | 1,35% | 1,24% | |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
Tabela 3: Meta-analiza studija Creinin et al., 2006 i Glasier et al.,
2010
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| BMI (kg/m²) | Pothranjenost0 | Normalna | Prekomerna | Gojaznost |
| | – 18,5 | tjelesna | tjelesna | |
| | | masa | masa | ≥ 30 |
| | | | | |
| | | 18,5-25 | 25-30 | |
+:===============+:===============+:=========+:===========+:===============+
| Ukupan broj | 64 | 933 | 339 | 212 |
| korisnica | | | | |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| Broj trudnoća | 1 | 9 | 8 | 11 |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| Stopa trudnoća | 1,56% | 0,96% | 2,36% | 5,19% |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| Interval | 0,04 – 8,40% | 0,44 – | 1,02 – | 2,62 – 9,09% |
| povjerenja | | 1,82% | 4,60% | |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
Kada se primijeni na preporučeni način, ne očekuje se da levonorgestrel
izazove značajne promjene faktora koagulacije krvi, niti metabolizma
lipida i ugljenih hidrata.
Pedijatrijska populacija
Prospektivna, opservaciona studija pokazala je da je od 305 slučajeva
primjene tableta levonorgestrel za hitnu kontracepciju, kod 7 žena došlo
do trudnoće, što znači da je ukupna stopa neuspjeha iznosila 2,3%. Stopa
neuspjeha kod žena mlađih od 18 godina (2,6%, odnosno 4 od 153) bila je
uporediva sa stopom neuspjeha kod žena od 18 ili više godina (2,0%,
odnosno 3 od 152).
5.2. Farmakokinetički podaci
Oralno primijenjen levonorgestrel se brzo i skoro potpuno resorbuje.
Rezultati farmakokinetičke studije sprovedene na 16 zdravih žena
pokazuju da se nakon uzimanja pojedinačne doze levonorgestrela od 1,5 mg
maksimalna koncentracija lijeka u serumu od 18,5 nanograma/ml postiže
poslije 2 sata.
Nakon postizanja maksimalne koncentracije nivoa u serumu, koncentracija
levonorgestrela se smanjuje sa srednjim poluvremenom eliminacije od oko
26 sati.
Levonorgestrel se ne izlučuje u nepromjenjenom obliku već u obliku
metabolita. Metaboliti levonorgestrela se izlučuju urinom i fecesom u
približno jednakom odnosu. Biotransformacija se odvija poznatim putevima
metabolizma steroida. Levonorgestrel podleže hidroksilaciji u jetri, a
metaboliti se izlučuju kao konjugati glukuronida.
Farmakološki aktivni metaboliti nijesu poznati.
Levonorgestrel se vezuje za serumski albumin i za globulin koji vezuje
polne hormone (Sex Hormone Binding Globulin, SHBG). Samo oko 1,5% ukupne
koncentracije u serumu nalazi se u obliku slobodnog steroida, ali je 65%
specifično vezano za SHBG.
Utvrđeno je da je apsolutna bioraspoloživost levonorgestrela skoro 100%
od primijenjene doze.
Približno 0,1% doze koju uzme majka može dojenjem biti prenijeto preko
mlijeka djetetu.
Farmakokinetika kod gojaznih žena
Farmakokinetičke studije pokazuju da su ukupne koncentracije
levonorgestrela smanjene kod gojaznih žena (BMI ≥ 30 kg/m2 ) (smanjenje
je približno 50% Cmax i PIK 0-24), u poređenju sa ženama sa normalnom
tjelesnom masom (BMI < 25 kg/m2 ) (Praditpan at al., 2017). Druga
studija je takođe pokazala smanjenje ukupne koncentracije
levonorgestrela (Cmax) za približno 50% između gojaznih žena i žena sa
normalnim BMI, dok dupla doza (3 mg) kod gojaznih žena čini se da pruža
nivoe koncentracije u plazmi slične koncentracijama kod žena sa
normalnom tjelesnom masom koje su uzele 1,5 mg levonorgestrela (Edelman
et al., 2016). Klinička relevantnost ovih podataka još uvijek nije
jasna.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
U ispitivanjima na životinjama uočena je virilizaciju ženskih fetusa pri
visokim dozama. Pretklinički podaci ne ukazuju na poseban rizik za
ljude, osim informacija koje su već uključene u druge djelove ovog
Sažetka karakteristika lijeka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Skrob, krompirov;
Skrob, kukuruzni;
Silicijum dioksid, koloidni, bezvodni;
Magnezijum stearat;
Talk;
Laktoza, monohidrat.
6.2. Inkompatibilnosti
Nije primjenljivo.
6.3. Rok upotrebe
5 godina.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Čuvati u originalnom pakovanju, radi zaštite od svjetlosti.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je aluminijum/PVC blister sa 1 tabletom. Spoljašnje
pakovanje je složiva kartonska kutija, koja sadrži jedan blister (ukupno
jedna tableta) i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti, u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Glosarij d.o.o., Vojislavljevića 76, Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/23/1578 - 8514
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 04.10.2013. godine
Datum poslednje obnove dozvole: 19.04.2023. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2023. godine
1. NAZIV LIJEKA
Escapelle, 1,5 mg, tableta
INN: levonorgestrel
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Jedna tableta sadrži 1,5 mg levonorgestrela.
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom:
Jedna tableta sadrži 142,5 mg laktoze, monohidrat.
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Tableta.
Escapelle tableta je okruglog oblika, ravna, skoro bijele boje, prečnika
oko 8mm sa utisnutom oznakom „G00“ sa jedne strane.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Urgentna (hitna) kontracepcija u roku od 72 sata nakon nezaštićenog
polnog odnosa ili neuspjele kontraceptivne metode.
Escapelle je namijenjen za primjenu kod odraslih žena i adolescentkinja
starosti iznad 16 godina.
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje
Jednu tabletu treba uzeti što prije, po mogućnosti u roku od 12 sati, a
najkasnije 72 sata nakon nezaštićenog polnog odnosa (vidjeti dio 5.1).
Ukoliko se javi povraćanje unutar tri sata nakon uzimanja tablete, odmah
treba uzeti drugu tabletu.
Ženama koje su tokom prethodne 4 nedjelje upotrebljavale ljekove koji
indukuju enzime i kojima je potrebna hitna kontracepcija, preporučuje se
primjena nehormonske hitne kontracepcije tj. intrauterinog dostavnog
sistema sa bakrom, a za one žene koje ne mogu ili ne žele da koriste
intrauterini dostavni sistem sa bakrom, preporučuje se da uzmu duplu
dozu levonorgestrela, odnosno dvije tablete odjednom (vidjeti dio 4.5).
Escapelle se može upotrebljavati u bilo koje vrijeme tokom menstrualnog
ciklusa, osim u slučaju kašnjenja menstrualnog krvarenja.
Poslije upotrebe hitne kontracepcije preporučeno je korišćenje lokalne
mehaničke metode kontracepcije (na primjer kondoma, dijafragme,
spermicida ili cervikalne kapice) do početka narednog menstrualnog
ciklusa. Upotreba lijeka Escapelle ne isključuje nastavak primjene
redovne hormonske kontracepcije.
Pedijatrijska populacija:
Primjena lijeka Escapelle nije relevantna kod djece u prepubertetskom
uzrastu u indikaciji hitne kontracepcije.
Escapelle je namijenjen samo za postmenarhalne žene. Dostupni su
ograničeni podaci za adolescente mlađe od 16 godina.
Način primjene
Oralna upotreba.
4.3. Kontraindikacije
Preosjetljivost na aktivnu supstancu ili na bilo koju od pomoćnih
supstanci navedenih u dijelu 6.1.
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Hitna kontracepcija je metoda koja treba da se primjenjuje samo
povremeno. Ni u kom slučaju ne smije da se koristi umjesto redovne
metode kontracepcije.
Hitna kontracepcija ne sprječava trudnoću u svim slučajevima. Ukoliko
postoji nedoumica oko vremena koje je prošlo od nezaštićenog polnog
odnosa ili ako je žena imala nezaštićen polni odnos prije više od 72
sata u istom menstrualnom ciklusu, može doći do začeća. Terapija
levonorgestrelom nakon drugog polnog odnosa može, u takvom slučaju, biti
neefikasna za sprječavanje trudnoće. Ukoliko menstruacija kasni više od
5 dana ili ako dođe do neuobičajenog krvarenja u očekivanom terminu
menstrualnog ciklusa ili se sumnja na trudnoću iz bilo kog drugog
razloga, ženu treba uputiti ljekaru da isključi moguću trudnoću.
Ukoliko dođe do trudnoće nakon uzimanja levonorgestrel tablete, trebalo
bi uzeti u obzir i mogućnost vanmaterične (ektopične) trudnoće.
Apsolutni rizik od nastanka vanmaterične trudnoće je po svoj prilici
nizak, jer levonorgestrel sprječava ovulaciju i oplođenje. Vanmaterična
trudnoća može da se nastavi uprkos pojavi krvarenja iz materice.
Prema tome, levonorgestrel se ne preporučuje kod žena sa predispozicijom
za vanmateričnu trudnoću (sa prethodnim salpingitisom ili prethodnom
ektopičnom trudnoćom).
Levonorgestrel se ne preporučuje pacijentkinjama sa težim poremećajima
funkcije jetre. Ozbiljni sindromi malapsorpcije, kao što je Kronova
bolest, mogu da umanje efikasnost levonorgestrela.
Poslije uzimanja levonorgestrel tablete, menstrualni ciklusi su obično
normalni i krvarenja se pojavljuju u očekivano vrijeme. Ponekad se mogu
pojaviti nekoliko dana prije ili kasnije nego što je to očekivano.
Preporučuje se konsultacija sa ljekarom radi donošenja odluke o početku
korišćenja neke metode redovne kontracepcije.
Moguću trudnoću je neophodno isključiti u slučaju da ne dođe do pojave
krvarenja sličnog menstrualnom u narednom sedmodnevnom periodu pauze
(bez uzimanja tableta), ako je levonorgestrel tableta primjenjena
poslije redovne hormonske kontracepcije.
Ponovna primjena levonorgestrela tokom istog menstrualnog ciklusa se ne
preporučuje jer može doći do poremećaja ciklusa.
Ograničeni podaci koji ne dopuštaju donošenje konačnih zaključaka
ukazuju na to da efikasnost lijeka Escapelle može biti smanjena sa
povećanjem tjelesne mase ili indeksa tjelesne mase (BMI) (vidjeti
djelove 5.1 i 5.2). Kod svih žena, hitna kontracepcija bi trebalo da
bude primijenjena što je prije moguće nakon nezaštićenog polnog odnosa,
bez obzira na tjelesnu težinu ili BMI žene.
Ovaj lijek sadrži laktozu, monohidrat (142,5 mg). Pacijentkinje sa
rijetkim nasljednim oboljenjem intolerancije na galaktozu, nedostatkom
totalne laktaze ili glukozno-galaktoznom malapsorpcijom ne smiju
koristiti ovaj lijek. Tableta levonorgestrela nije efikasna kao
konvencionalne redovne metode kontracepcije i pogodna je samo kao hitna
mjera. Ženama koje se javljaju ljekaru ili farmaceutu za ponovljenu
terapiju metodom hitne kontracepcije treba savjetovati da razmotre
dugotrajne metode kontracepcije.
Upotreba hitne kontracepcije ne zamjenjuje neophodne mjere zaštite od
polno prenosivih bolesti.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Metabolizam levonorgestrela se ubrzava pri istovremenoj primjeni ljekova
koji indukuju enzime jetre, uglavnom induktora CYP3A4 enzima. Pokazano
je da istovremena primjena efavirenza smanjuje koncentracije
levonorgestrela u plazmi za oko 50%.
U ljekove za koje se sumnja da imaju sličnu sposobnost snižavanja
koncentracije levonorgestrela u plazmi spadaju barbiturati (uključujući
primidon), fenitoin, karbamazepin, biljni ljekovi koji sadrže Hypericum
perforatum (kantarion), rifampicin, ritonavir, rifabutin i grizeofulvin.
Kod žena koje su u prethodne 4 nedjelje primjenjivale ljekove koji
indukuju enzime i kojima je potrebna hitna kontracepcija, treba
razmotriti primjenu nehormonske hitne kontracepcije tj. intrauterinog
dostavnog sistema sa bakrom. Žene koje ne mogu ili ne žele da koriste
intrauterini dostavni sistem sa bakrom mogu uzeti dvostruku dozu
levonorgestrela (tj. 3000 mcg u roku od 72 h nakon nezaštićenog polnog
odnosa), iako ova specifična kombinacija (dvostruka doza levonorgestrela
tokom istovremene primjene induktora enzima) nije ispitivana.
Ljekovi koji sadrže levonorgestrel mogu povećati rizik od trovanja
ciklosporinom zbog moguće inhibicije metabolizma ciklosporina. Žene koje
uzimaju ove ljekove prethodno se trebaju konsultovati sa ljekarom.
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Plodnost
Primjena levonorgestrela povećava mogućnost da dođe do poremećaja
menstrualnog ciklusa, što ponekad može dovesti do ranije ili kasnije
ovulacije. Ove promjene mogu dovesti do pomjeranja plodnih dana, međutim
nema podataka o uticaju na plodnost u dugoročnom periodu.
Trudnoća
Levonorgestrel ne bi trebalo primjenjivati kod trudnica. Njegova
primjena neće prekinuti trudnoću. U slučajevima kada se trudnoća
nastavila, ograničeni epidemiološki podaci nijesu ukazali ni na kakva
štetna dejstva na fetus, dok kliničkih podataka o potencijalnim
posljedicama uzimanja doza levonorgestrela većih od 1,5 mg nema (vidjeti
dio 5.3).
Dojenje
Levonorgestrel se izlučuje u majčino mlijeko. Vjerovatnoća izlaganja
odojčeta levonorgestrelu može da se smanji ukoliko žena uzme tabletu
odmah nakon podoja i izbjegava dojenje najmanje 8 sati nakon primjene
lijeka Escapelle.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Uticaj ovog lijeka na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanja
mašinama nije ispitivan.
4.8. Neželjena dejstva
Najčešće zabilježeno neželjeno dejstvo je mučnina.
+------------------------+-------------------------------------------------+
| Klasa Sistema Organa | Učestalost neželjenih dejstava |
| +------------------------+------------------------+
| | Veoma često | Često |
| | | |
| | (≥ 1/10) | (≥ 1/100 do < 1/10) |
+:=======================+:=======================+:=======================+
| Poremećaji nervnog | Glavobolja | Vrtoglavica |
| sistema | | |
+------------------------+------------------------+------------------------+
| Gastrointestinalni | Mučnina | Dijareja |
| poremećaji | | |
| | Bol u donjem dijelu | Povraćanje |
| | abdomena | |
+------------------------+------------------------+------------------------+
| Poremećaji | Krvarenje van | Odlaganje menstrualnog |
| reproduktivnog sistema | menstrualnog ciklusa * | ciklusa više od 7 |
| i dojki | | dana** |
| | | |
| | | Neredovan menstrualni |
| | | ciklus i tačkasto |
| | | krvarenje |
| | | |
| | | Osjetljivost dojki |
+------------------------+------------------------+------------------------+
| Opšti poremećaji i | Umor | |
| promjene na mjestu | | |
| primjene | | |
+------------------------+------------------------+------------------------+
*Obrazac krvarenja može biti privremeno narušen, ali će većina žena
imati sljedeći menstrualni ciklus unutar 5-7 dana u odnosu na očekivani
termin.
**Ako sljedeći menstrualni ciklus kasni više od 5 dana, trebalo bi
isključiti trudnoću
Prilikom postmarketinškog praćenja lijeka, prijavljena su sljedeća
neželjena dejstva:
Gastrointestinalni poremećaji
Veoma rijetko (< 1/10 000): abdominalni bol
Koža i poremećaji potkožnog tkiva
Veoma rijetko (< 1/10 000): osip, utrikarija, svrab
Poremećaj reproduktivnog sistema i dojki
Veoma rijetko (< 1/10 000): bol u karlici, dismenoreja
Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene
Veoma rijetko (< 1/10 000): otok na licu
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
4.9. Predoziranje
Nijesu prijavljena ozbiljna neželjena dejstva nakon akutnog unosa
velikih doza oralnih kontraceptiva. Predoziranje može da izazove mučninu
i poremećaje krvarenja. Ne postoji specifičan antidot i liječenje bi
trebalo da bude simptomatsko.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: Seksualni hormoni i modulatori genitalnog
sistema; urgentni kontraceptivi.
ATC kod: G03AD01
Mehanizam dejstva
Precizan mehanizam djelovanja lijeka Escapelle nije poznat.
Pri preporučenom režimu primjene levonorgestrel uglavnom djeluje tako
što prevenira ovulaciju i oplođenje, ako je do polnog odnosa došlo u
preovulatornoj fazi, kada je vjerovatnoća za oplođenje najveća. Kada
otpočne proces implantacije, levonorgestrel više nije efikasan.
Klinička efikasnost i bezbjednost:
Na osnovu rezultata ranijih kliničkih ispitivanja, procijenjeno je da
primjena levonorgestrela od 750 mikrograma (2 doze od 750 mikrograma
uzete sa 12 sati razmaka) sprječava približno 85% očekivanih trudnoća.
Efikasnost opada sa vrijemenom početka primjene lijeka nakon polnog
odnosa (95% ukoliko je primjena unutar 24h, 85% ukoliko je primjena
između 24 i 48 h i 58% ukoliko se primjena lijeka započne nakon 48 i ne
kasnije od 72h).
Rezultati novijeg kliničkog ispitivanja pokazali su da dvije tablete od
750 mikrograma levonorgestrela uzete istovrijemeno (i unutar 72 h od
nezaštićenog polnog odnosa) spiječavaju 84% očekivanih trudnoća.
Nema statistički značajne razlike u stopi trudnoća kod žena koje su
uzimale tablete trećeg ili četvrtog dana poslije nezaštićenog polnog
odnosa (p >0,2).
Rezultati meta-analize tri studije Svetske zdravstvene organizacije
(SZO), i su sumirani u Tabeli 1.
Tabela 1: Meta-analiza tri studije SZO (Von Hertzen et al., 1998 i 2002;
Dada et al., 2010)
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| | Levonorgestrel | Odlaganje | Spriječena | Stopa |
| | doza | liječenja | frakcija | trudnoća* |
| | | u danima | | |
+:==============+:===============+:===========+:==============+:==========+
| Von Hertzen, | 0,75 mg (dvije | Dan 1 | 95% | 0,4% |
| 1998 | doze uzete u | (≤ 24 h) | | |
| | razmaku od | | | |
| | 12h) | | | |
| | +------------+---------------+-----------+
| | | Dan 2 | 85% | 1,2% |
| | | (> 24 h do | | |
| | | ≤ 48 h) | | |
| | +------------+---------------+-----------+
| | | Dan 3 | 58% | 2,7% |
| | | (> 48 h do | | |
| | | ≤ 72 h) | | |
| | +------------+---------------+-----------+
| | | Sve žene | 85% | 1,1% |
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| Von Hertzen, | 1,5 mg | 1-3 dana | 84% | 1,34% |
| 2002 | (pojedinačna | | | |
| | doza) | | | |
| +----------------+------------+---------------+-----------+
| | 0,75 mg (dvije | 1-3 dana | 79% | 1,69% |
| | doze uzete u | | | |
| | razmaku od | | | |
| | 12h) | | | |
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| Dada, 2010 | 1,5 mg | 1-3 dana | 96,7% | 0,40% |
| | (pojedinačna | | | |
| | doza) | | | |
| +----------------+------------+---------------+-----------+
| | 0,75 mg (dvije | 1-3 dana | 97,4% | 0,32% |
| | doze uzete u | | | |
| | razmaku od | | | |
| | 12h) | | | |
+---------------+----------------+------------+---------------+-----------+
| Meta-analiza sve tri studije | - | - | 1,01% |
| SZO | | | |
+--------------------------------+------------+---------------+-----------+
*Očekivana stopa trudnoće u odsustvu hitne kontracepcije je 8 %.
Podaci o uticaju velike tjelesne mase/visokog indeksa tjelesne mase
(BMI) na kontraceptivnu efikasnost su ograničeni i nedovoljni za
donošenje konačnih zaključaka. U tri studije SZO nije uočen trend
smanjenja efikasnosti sa povećanjem tjelesne mase/BMI (Tabela 2), dok je
u druge dvije studije (Creinin et al., 2006 i Glasier et al., 2010)
uočena smanjena kontraceptivna efikasnost sa povećanjem tjelesne mase
ili indeksa tjelesne mase (Tabela 3). Obije meta-analize su isključile
uzimanje lijeka poslije 72h nakon nezaštićenog seksualnog odnosa (tj.
neodobrenu primjenu levonorgestrela) i žene koje su imale naknadne
nezaštićene seksualne odnose. (Za farmakokinetiku kod gojaznih žena
vidjeti dio 5.2).
Tabela 2: Meta-analiza tri studije SZO (Von Hertzen et al., 1998 i 2002;
Dada et al., 2010)
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| BMI (kg/m²) | Pothranjenost | Normalna | Prekomerna | Gojaznost |
| | | tjelesna | tjelesna | |
| | 0 – 18,5 | masa | masa | ≥ 30 |
| | | | | |
| | | 18,5-25 | 25-30 | |
+:===============+:==============+:=========+:===========+:===============+
| N total | 600 | 3952 | 1051 | 256 |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| N trudnoće | 11 | 39 | 6 | 3 |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| Učestalost | 1,83% | 0,99% | 0,57% | 1,17% |
| trudnoća | | | | |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
| Interval | 0,92 – 3,26% | 0,70 – | 0,21 – | 0,24 – 3,39% |
| povjerenja | | 1,35% | 1,24% | |
+----------------+---------------+----------+------------+----------------+
Tabela 3: Meta-analiza studija Creinin et al., 2006 i Glasier et al.,
2010
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| BMI (kg/m²) | Pothranjenost0 | Normalna | Prekomerna | Gojaznost |
| | – 18,5 | tjelesna | tjelesna | |
| | | masa | masa | ≥ 30 |
| | | | | |
| | | 18,5-25 | 25-30 | |
+:===============+:===============+:=========+:===========+:===============+
| Ukupan broj | 64 | 933 | 339 | 212 |
| korisnica | | | | |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| Broj trudnoća | 1 | 9 | 8 | 11 |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| Stopa trudnoća | 1,56% | 0,96% | 2,36% | 5,19% |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
| Interval | 0,04 – 8,40% | 0,44 – | 1,02 – | 2,62 – 9,09% |
| povjerenja | | 1,82% | 4,60% | |
+----------------+----------------+----------+------------+----------------+
Kada se primijeni na preporučeni način, ne očekuje se da levonorgestrel
izazove značajne promjene faktora koagulacije krvi, niti metabolizma
lipida i ugljenih hidrata.
Pedijatrijska populacija
Prospektivna, opservaciona studija pokazala je da je od 305 slučajeva
primjene tableta levonorgestrel za hitnu kontracepciju, kod 7 žena došlo
do trudnoće, što znači da je ukupna stopa neuspjeha iznosila 2,3%. Stopa
neuspjeha kod žena mlađih od 18 godina (2,6%, odnosno 4 od 153) bila je
uporediva sa stopom neuspjeha kod žena od 18 ili više godina (2,0%,
odnosno 3 od 152).
5.2. Farmakokinetički podaci
Oralno primijenjen levonorgestrel se brzo i skoro potpuno resorbuje.
Rezultati farmakokinetičke studije sprovedene na 16 zdravih žena
pokazuju da se nakon uzimanja pojedinačne doze levonorgestrela od 1,5 mg
maksimalna koncentracija lijeka u serumu od 18,5 nanograma/ml postiže
poslije 2 sata.
Nakon postizanja maksimalne koncentracije nivoa u serumu, koncentracija
levonorgestrela se smanjuje sa srednjim poluvremenom eliminacije od oko
26 sati.
Levonorgestrel se ne izlučuje u nepromjenjenom obliku već u obliku
metabolita. Metaboliti levonorgestrela se izlučuju urinom i fecesom u
približno jednakom odnosu. Biotransformacija se odvija poznatim putevima
metabolizma steroida. Levonorgestrel podleže hidroksilaciji u jetri, a
metaboliti se izlučuju kao konjugati glukuronida.
Farmakološki aktivni metaboliti nijesu poznati.
Levonorgestrel se vezuje za serumski albumin i za globulin koji vezuje
polne hormone (Sex Hormone Binding Globulin, SHBG). Samo oko 1,5% ukupne
koncentracije u serumu nalazi se u obliku slobodnog steroida, ali je 65%
specifično vezano za SHBG.
Utvrđeno je da je apsolutna bioraspoloživost levonorgestrela skoro 100%
od primijenjene doze.
Približno 0,1% doze koju uzme majka može dojenjem biti prenijeto preko
mlijeka djetetu.
Farmakokinetika kod gojaznih žena
Farmakokinetičke studije pokazuju da su ukupne koncentracije
levonorgestrela smanjene kod gojaznih žena (BMI ≥ 30 kg/m2 ) (smanjenje
je približno 50% Cmax i PIK 0-24), u poređenju sa ženama sa normalnom
tjelesnom masom (BMI < 25 kg/m2 ) (Praditpan at al., 2017). Druga
studija je takođe pokazala smanjenje ukupne koncentracije
levonorgestrela (Cmax) za približno 50% između gojaznih žena i žena sa
normalnim BMI, dok dupla doza (3 mg) kod gojaznih žena čini se da pruža
nivoe koncentracije u plazmi slične koncentracijama kod žena sa
normalnom tjelesnom masom koje su uzele 1,5 mg levonorgestrela (Edelman
et al., 2016). Klinička relevantnost ovih podataka još uvijek nije
jasna.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
U ispitivanjima na životinjama uočena je virilizaciju ženskih fetusa pri
visokim dozama. Pretklinički podaci ne ukazuju na poseban rizik za
ljude, osim informacija koje su već uključene u druge djelove ovog
Sažetka karakteristika lijeka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Skrob, krompirov;
Skrob, kukuruzni;
Silicijum dioksid, koloidni, bezvodni;
Magnezijum stearat;
Talk;
Laktoza, monohidrat.
6.2. Inkompatibilnosti
Nije primjenljivo.
6.3. Rok upotrebe
5 godina.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Čuvati u originalnom pakovanju, radi zaštite od svjetlosti.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je aluminijum/PVC blister sa 1 tabletom. Spoljašnje
pakovanje je složiva kartonska kutija, koja sadrži jedan blister (ukupno
jedna tableta) i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti, u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Glosarij d.o.o., Vojislavljevića 76, Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/23/1578 - 8514
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 04.10.2013. godine
Datum poslednje obnove dozvole: 19.04.2023. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2023. godine