Erynorm uputstvo za upotrebu
SAŽETAK KARAKTERISTIKA LIJEKA
ERYNORM (losartan), film tableta 50 mg, 28 x 50 mg
ERYNORM (losartan), film tableta 100 mg, 28 x 100 mg
+------------------+---------------------------------------------------+
| Proizvođač: | Hemofarm A.D. |
+------------------+---------------------------------------------------+
| Adresa: | Beogradski put b.b., Vršac, Republika Srbija |
+------------------+---------------------------------------------------+
| Podnosilac | Hemomont D.O.O |
| zahtjeva: | |
+------------------+---------------------------------------------------+
| Adresa: | 8 marta 55 A, Podgorica, Crna Gora |
+------------------+---------------------------------------------------+
1. IME LIJEKA, INTERNACIONALNO NEZAŠTIĆENO IME (INN)
ERYNORM
INN: losartan
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
ERYNORM 50 mg, film tablete
1 film tableta sadrži :
losartan kalijum 50 mg
ERYNORM 100 mg, film tablete
1 film tableta sadrži:
losartan kalijum 100 mg
Za pomoćne materije, vidi 6.1
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Film tablete (okrugle, bikonveksne tablete, bijele do skoro bijele
boje, sa podionom crtom sa jedne strane).
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
ERYNORM tablete se koriste u sljedećim indikacijama:
- hipertenzija
- hipertenzija sa hipertrofijom lijeve komore (losartan smanjuje rizik
od razvoja moždanog udara u ovoj grupi pacijenata, osim kod oboljelih
osoba crne rase - vidjeti 4.4)
- dijabetička nefropatija kod pacijenata sa diabetes mellitus-om tip 2
(losartan usporava progresiju bubrežne bolesti iskazano smanjenjem
incidence dvostrukog porasta kreatinina, razvoja terminalne faze
renalne bolesti ili smrtnog ishoda, kao i redukcijom proteinurije)
4.2. Doziranje i način primjene
Preporučeno Doziranje:
Hipertenzija
Početna doza i doza održavanja iznosi 50 mg losartana, jednom dnevno .
Maksimalan antihipertenzivni efekat se postiže 3-6 nedjelja nakon
početka terapije. Kod nekih pacijenata, ukoliko je to neophodno, doza
se može povećati do 100 mg, jednom dnevno .
Hipertenzija sa hipertrofijom lijeve komore
Uobičajena početna doza za losartan iznosi 50 mg, jednom dnevno. U
ovoj grupi pacijenata, uz losartan se mogu dodati male doze
hidrohlorotiazida i/ili se doza losartana može povećati do 100 mg,
jednom dnevno, u zavisnosti od visine krvnog pritiska.
Dijabetička nefropatija kod pacijenata sa diabetes mellitus-om tip 2
Uobičajena početna doza losartana kod ovih pacijenata iznosi 50 mg,
jednom dnevno. Doza se može povećati do 100 mg, jednom dnevno, u
zavisnosti od visine krvnog pritiska, odnosno kliničkog odgovora na
terapiju. Losartan se može kombinovati sa
drugim antihipertenzivnim lijekovima (npr. diuretici, kalcijumski
antagonisti, blokatori alfa ili beta adrenergičkih receptora,
centralni antihipertenzivi), kao i sa insulinom i drugim
hipoglikemicima (npr. derivati sulfonilureje, glitazoni i inhibitori
glukozidaze).
Primjena losartana kod pacijenata sa dijabetesom tip 2 i teškim
stepenom oštećenja bubrežne funkcije, nije ispitivana.
Doziranje u stanjima smanjenog intravaskulanonog volumena
Kod jedne male grupe pacijenata kod kojih postoji intravaskulano
smanjenje volumena (npr. pri upotrebi velikih doza diuretika),
preporučuje se početna doza losartana od 25 mg, jednom dnevno (vidjeti
4.4).
Doziranje kod pacijenata sa oslabljenom funkcijom bubrega
Kod pacijenata sa blagim stepenom oštećenja bubrežne funkcije (klirens
kreatinina 20-50 ml/min) nije potrebno posebno podešavanje doza. Kod
pacijenata sa srednjim do teškim stepenom oštećenja bubrežne funkcije
(klirens kreatinina manji od 20 ml/min) ili kod pacijenata na
dijalizi, preporučuje se početna doza od 25 mg, jednom dnevno .
Doziranje kod pacijenata sa oslabljenom funkcijom jetre
Potrebno je razmotriti davanje manjih doza losartana kod pacijenata sa
oslabljenom funkcijom jetre (vidjeti 4.4).
Doziranje kod starijih osoba
Kod pacijenata do 75 godina starosti nije potrebno posebno podešavanje
doze losartana.
Za pacijente preko 75 godina starosti preporučuje se manja početna
doza, odnosno 25 mg losartana, jednom dnevno .
Doziranje kod djece i adolescenata
Podaci o efikasnosti i bezbjednosti primjene losartana u terapiji
hipertenzije kod djece i adolescenata uzrasta od 6 do 16 godina su
ograničeni. Takođe, mali je broj podataka u vezi sa farmakokinetikom
ovog lijeka kod hipertenzivne djece starije od jednog mjeseca (vidjeti
5.2).
Kod oboljelih čija tjelesna masa iznosi od 20 do 50 kg, preporučena
doza losartana iznosi 25 mg, jednom dnevno. Doza se može povećavati do
maksimalnih 50 mg, jednom dnevno .
Kod bolesnika tjelesne težine preko 50 kg, početna doza iznosi 50 mg,
jednom dnevno. Doza se može povećati do maksimalnih 100 mg, jednom
dnevno .
Usljed nedostatka podataka, primjena losartana se ne preporučuje kod
neonatusa i djece sa glomerularnom filtracijom manjom od 30
ml/min/1.73 m², kao i kod djece sa oslabljenom funkcijom jetre.
3. Kontraindikacije
- Preosjetljivost na losartan ili bilo koji drugi sastojak preparata.
- Trudnoća.
3. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Hipersenzitivnost
Angioedem (vidjeti 4.8)
Upotreba losartana kod pacijenata sa hemodinamski značajnom
opstruktivnom valvularnom bolešću ili kardiomiopatijom, nije adekvatno
ispitana.
Hipotenzija i poremećaj ravteže elektrolita i tečnosti
Simptomatska hipotenzija se može javiti kod bolesnika sa smanjenim
intravaskulanonim volumenom (npr. pri upotrebi velikih doza
diuretika). Prije upotrebe losartana potrebno je korigovati ovo stanje
ili smanjiti početnu doznou (vidjeti 4.2). Kod djece i adolescenata
kod kojih postoji intravaskulano smanjenje volumena potrebno je prije
upotrebe losartana izvršiti adekvatnu korekciju ovog stanja.
Treba imati u vidu da je elektrolitni disbalans česta pojava kod
pacijenata sa oslabljenom funkcijom bubrega, bez obzira da li je u
osnovi tog oštećenja dijabetes ili neko drugo oboljenje. U kliničkoj
studiji sprovedenoj na pacijentima sa diabetesom tip 2 i nefropatijom,
incidenca pojave hiperkalijemije bila je viša u grupi
pacijenata tretiranih losartanom u poređenju sa grupom na placebu.
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom jetre
Na osnovu farmakokinetičkih podataka koji ukazuju na značajno
povećanje koncentracije losartana u plazmi kod pacijenata sa cirozom,
savjetuje se primjena nižih doza losartana kod pacijenata sa
oslabljenom funkcijom jetre (vidjeti 5.2).
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom bubrega
Usljed inhibicije sistema renin-angiotenzin-aldosteron, može doći do
poremećaja bubrežne funkcije, uključujući i renalnu insuficijenciju
(prije svega u stanjima u kojima renalna funkcija zavisi od sistema
renin-angiotenzin-aldosteron (RAAS), kao što su teška srčana
insuficijencija i već postojeći poremećaj bubrežne funkcije.
Kao i drugi lijekovi koji utiču na RAAS, losartan može dovesti do
porasta nivoa ureje i kreatinina u serumu kod pacijenata sa
bilateralnom stenozom a.renalis ili sa unilateralnom stenozom
a.renalis i jednim funkcionalnim bubregom; ove promjene mogu biti
reverzibilne po prekidu terapije.
Kod pacijenata sa teškim oštećenjem bubrežne funkcije ili
transplantiranim bubregom potreban je poseban oprez pri primijeni
losartana, zbog mogućeg razvoja anemije.
Upozorenja koja se odnose na rasnu pripadnost
Nema dokaza da losartan utiče na smanjenje rizika od pojave moždanog
udara kod pripadnika crne rase koji imaju hipertenziju udruženu sa
hipertrofijom lijeve komore.
Upozorenja koja se odnose na pomoćne supstance u lijeku
Pacijenti koji boluju od rijetkog nasljednog oboljenja netolerancije
na šećere, koji se u ERYNORM film tabletama nalaze kao pomoćne
supstance (laktoza), ne treba da koriste ovaj lijek .
4. Interakcije sa drugim lijekovima i druge vrste interakcija
Istovremena primjena losartana sa drugim lijekovima koji sadrže
kalijum, kao i sa lijekovima koji utiču na povećanje nivoa kalijuma u
serumu (diuretici koji štede kalijum, preparati za nadoknadu kalijuma
ili dijetetske soli kalijuma), može dovesti do hiperkalijemije, te se
stoga ova kombinacija ne preporučuje.
Efekat losartana može biti oslabljen pri istovremenoj primijeni sa
nesteroidnim antiinflamatornim lijekovima, kao što je indometacin.
Rifampicin i flukonazol mogu uticati na smanjenje nivoa aktivnog
metabolita losartana, ali klinički značaj ovih interakcija nije
utvrđenon.
Nisu zapažene klinički značajne interakcije losartana sa
hidrohlorotiazidom, digoksinom, varfarinom, cimetidinom,
ketokonazolom, eritromicinom i fenobarbitonom.
4.6. Primjena u periodu trudnoće i dojenja
Trudnoća
Iako nema iskustava o primijeni losartana u trudnoći kod žena,
ispitivanja na životinjama su pokazala da losartan može dovesti do
oštećenja i smrti fetusa i neonatusa, najvjerovatnije usljed uticaja
na sistem renin-angiotenzin-aldosteron.
Kako se renalna perfuzija fetusa, koja zavisi od razvoja sistema
renin-angiotenzin-aldosteron, uspostavlja tokom drugog trimestra
trudnoće, rizik po fetus, ukoliko majka uzima losartan, raste tokom
drugog i trećeg trimestra trudnoće.
Prema FDA klasifikaciji, losartan je svrstan u kategoriju C (I
trimestar trudnoće) i kategoriju D (II i III trimestar trudnoće).
Ukoliko se losartan koristi tokom II i III trimestra trudnoće, može
doći do oštećenja i smrti fetusa. Stoga je primjena losartana tokom
trudnoće kontraindikovana, a ukoliko se tokom terapije utvrdi
trudnoća, potrebno je odmah obustaviti dalju primjenu lijeka.
Dojenje
Nije utvrđeno da li se losartan izlučuje u mlijeku dojilja. Ipak,
ispitivanja na pacovima pokazuju da se u mlijeku ženki mogu naći
značajne količine losartana i njegovog aktivnog metabolita. Zbog
potencijalnog rizika od razvoja neželjenih efekata kod odojčeta, treba
prekinuti ili terapiju ili dojenje, u zavisnosti od značaja primjene
ovog lijeka za majku.
4.7. Uticaj na psihofizičke sposobnosti prilikom upravljanja motornim
vozilom i rukovanja mašinama
Nema podataka da losartan može uticati na psihofizičke sposobnosti
prilikom upravljanja motornim vozilom ili rukovanja mašinama.
8. Neželjena dejstva
Neželjena dejstva losartana su obično blaga i prolaznog karaktera, i
ne zahtijevaju prekid terapije. Najčešća neželjena dejstva su
vrtoglavica, glavobolja i dozno zavisna hipotenzija. Hipotenzija se
posebno može javiti u stanjima sa smanjenim intravaskulanim volumenom.
U kontrolisanim kliničkim ispitivanjima losartana, u esencijalnoj
hipertenziji najčešće je registrovana vrtoglavica; kod bolesnika sa
hipertenzijom i hipertrofijom lijeve komore najčešće su se javljala
vrtoglavica, astenija/zamor i vertigo. Kod pacijenata sa diabetes
mellitus-om tip 2 i dijabetičkom nefropatijom, najčešće su
registrovani astenija/zamor, vrtoglavica, hipotenzija i
hiperkalijemija.
Ostala neželjena dejstva razvrstana po sistemima:
Reakcije hipersenzitivnosti: anafilaktička reakcija; angioedem se
rijetko javlja pri primijeni losartana; poseban oprez pri davanju
losartana potreban je kod pacijenata kod kojih je pri prethodnoj
primijeni ACE-inhibitora došlo do razvoja angioedema. Vaskulitisi,
uključujući purpuru Henoch-Schonlein, rijetko se javljaju.
Gastrointestinalni sistem: hepatitis (rijetko), dijareja, poremećaji
funkcije jetre.
Hematološka: anemija (vidjeti 4.4), trombocitopenija (rijetko).
Mišićno-skeletni sistem: mialgija, artralgija.
CNS: migrena.
Respiratorni sistem: kašalj (sa značajno manjom incidencom u odnosu na
ACE-inhibitore).
Kožne reakcije: urtikarija, pruritus, raš.
Laboratorijski nalazi:
S obzirom da može doći do hiperkalijemije, savjetuje se praćenje nivoa
kalijuma u serumu, naročito kod starijih osoba i pacijenata sa
oslabljenom bubrežnom funkcijom. Povišene vrijednosti ALT-a se rijetko
javljaju i obično se normaliizuju po prekidu terapije.
4.9. Predoziranje
Ograničen je broj podataka o predoziranju losartanom. Najvjerovatnije
manifestacije predoziranja bile bi hipotenzija i tahikardija;
bradikardija se takođe može javiti usljed parasimpatičke stimulacije.
Ukoliko dođe do razvoja simptomatske hipotenzije, neophodno je
preduzeti odgovarajuće suportivne mjere liječenja. Ni losartan, ni
njegov aktivni metabolit, ne mogu se ukloniti hemodijalizom.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: antagonisti receptora angiotenzina II
ATC kod: C09CA01
Losartan pripada grupi receptorskih antagonista za angiotenzin II.
Selektivno blokira AT₁ receptore i posljedično smanjuje presornu
aktivnost angiotenzina II. Angiotenzin II vezivanjem za AT₁ receptore
koji se nalaze u mnogim tkivima (npr. u glatkim mišićnim ćelijama
krvnih sudova, nadbubrežnoj žlijezdi, bubrezima, srcu) pokreće niz
značajnih bioloških procesa, uključujući vazokonstrikciju i
oslobađanje aldosterona. Losartan i njegov aktivni metabolit blokiraju
sva fiziološka dejstva angiotenzina II.
Losartan se selektivno vezuje za AT₁ receptore, a pri tome se ne
vezuje, niti blokira druge hormonske receptore i jonske kanale koji su
od značaja za kardiovaskularnu regulaciju. Osim toga, losartan ne
inhibira ACE (kininaza II), enzim koji utiče na razgradnju
bradikinina, pa ne dovodi do potenciranja bradikininom posredovanih
efekata. Nasuprot tome, ACE inhibitori blokiraju dejstva angiotenzina
I i pojačavaju dejstva bradikinina bez uticaja na dejstvo angiotenzina
II, što čini osnovnu farmakodinamsku razliku između ove dvije grupe
lijekova .
U uporednoj studiji ACE inhibitora i losartana pokazalo se da je
incidenca pojave kašlja, kao neželjenog dejstva, značajno manja kod
losartana u odnosu na ACE inhibitore.
2. Farmakokinetički podaci
Resorpcija: Losartan se lako i relativno brzo apsorbuje iz
želudačno-crijevnog trakta, a stepen peroralne biološke
iskoristljivosti iznosi oko 33%. Metaboličkom aktivacijom, pri
"prvom prolazu kroz jetru" nastaje karboksilni, aktivni metabolit
(E‑3174) i nekoliko neaktivnih metabolita. Antagonistička aktivnost
aktivnog metabolita prema AT₁ receptoru, 10-40 puta je jača od
aktivnosti losartana. Maksimalne koncentracije losartana u krvi
postižu se poslije 1-2 sata, a aktivnog metabolita – poslije 3-4 sata.
Distribucija i metabolizam: Procenat vezivanja oba jedinjenja za
proteine plazme veći je od 99%. Volumen distribucije losartana je 34
L.
Približno 14% losartana se konvertuje u aktivni metabolit. Pored toga,
stvaraju se i neaktivni metaboliti, prije svega hidroksilacijom
losartana.
Izlučivanje: Losartan se, u obliku nepromijenjenog leka ili
metabolita, izlučuje urinom (oko 35%) i fecesom (oko 60%). Poluvrijeme
eliminacije losartana je 1,5 do 2,5 sati, a poluvrijeme eliminacije
aktivnog metabolita iznosi 6-9 sati.
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom jetre
Nakon peroralne primjene lijeka kod osoba sa blagom do umjereno teškom
alkoholnom cirozom jetre, koncentracije losartana i njegovog aktivnog
metabolita u plazmi bile su 5, odnosno 1,7 puta veće u odnosu na
koncentracije kod zdravih dobrovoljaca.
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom bubrega
Kod pacijenata čiji klirens kreatinina prelazi vrijednosti od 10
ml/min, koncentracija losartana u plazmi ostaje nepromijenjena. U
poređenju sa osobama sa normalnom funkcijom bubrega, PIK za losartan
je približno 2 puta veći kod bolesnika na hemodijalizi. Koncentracije
aktivnog metabolita u plazmi nisu izmijenjene kod bolesnika sa
oslabljenom funkcijom bubrega i bolesnika na hemodijalizi. Losartan i
njegov aktivni metabolit ne mogu se ukloniti hemodijalizom.
Djeca i adolescenti
Farmakokinetička ispitivanja kod djece i adolescenata (uzrasta od 1
mjeseca do 16 godina) nisu pokazala da postoje značajne razlike u
farmakokinetici losartana i njegovog aktivnog metabolita po uzrasnim
grupama među djecom, kao ni između djece i odraslih.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti lijeka
U ispitivanjima toksičnosti nakon primjene više doza u trajanju do tri
mjeseca kod majmuna i do jedne godine kod pacova i pasa, losartan nije
pokazao toksične efekte.
Ispitivanja hronične toksičnosti pokazuju da losartan nema kancerogeno
dejstvo pri primijeni maksimalnih dozvoljenih doza kod pacova i miševa
u trajanju od 105 odnosno 92 nedjelje.
Losartan i njegov aktivni metabolit E-3174 nisu pokazali direktno
genotoksično dejstvo.
Losartan nije imao uticaja na fertilitet i opšta reproduktivna
svojstva kod mužjaka i ženki pacova u studijama u kojima su
primijenjene doze od 150 odnosno 300 mg/kg/dan.
Ispitivanja embriofetalne i perinatalne toksičnosti losartana kod
pacova pokazala su da može dovesti do smanjenja tjelesne mase,
smrtnosti i/ili renalne toksičnosti. Pored toga, u mlijeku ženki
pacova utvrđeni su značajni nivoi losartana i njegovog aktivnog
metabolita.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista ekscipijenasa
Jezgro:
- celuloza, mikrokristalna;
- laktoza, monohidrat;
- preželatinizirani skrob;
- kroskarmeloza-natrijum;
- magnezijum-stearat;
- silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni.
Obloga:
- Opadry OY-S-7331 vvhite.
2. Inkompatibilnost
Nisu poznate inkompatibilije.
6.3. Rok upotrebe
2 godine.
Lijek ne treba primjenjivati poslije datuma označenog na pakovanju.
4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju
Čuvati na temperaturi do 30°C, u originalnom pakovanju - u cilju
zaštite od svjetlosti i vlage.
Čuvati van domašaja djece .
5. Priroda i sadržaj kontaktne ambalaže
ERYNORM 50 mg, film tablete
14 film tableta u blisteru (PVC /PVdC -Al)
Pakovanje: 28 film tableta po 50 mg
ERYNORM 100 mg,film tablete
14 film tableta u blisteru (PVC /PVdC -Al)
Pakovanje: 28 film tableta po 100 mg
6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka
Neupotrebljeni lijek se uništava prema važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Hemomont D.O.O
8 marta 55 A, Podgorica, Crna Gora
8.BROJ PRVE DOZVOLE I OBNOVE DOZVOLE
Erynorm 50 mg, film tablete – 20/09/20
Erynorm 100 mg, film tablete – 20/09/19
9. DATUM PRVE DOZVOLE I DATUM OBNOVE DOZVOLE
12.05. 2009
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2009.
ERYNORM (losartan), film tableta 50 mg, 28 x 50 mg
ERYNORM (losartan), film tableta 100 mg, 28 x 100 mg
+------------------+---------------------------------------------------+
| Proizvođač: | Hemofarm A.D. |
+------------------+---------------------------------------------------+
| Adresa: | Beogradski put b.b., Vršac, Republika Srbija |
+------------------+---------------------------------------------------+
| Podnosilac | Hemomont D.O.O |
| zahtjeva: | |
+------------------+---------------------------------------------------+
| Adresa: | 8 marta 55 A, Podgorica, Crna Gora |
+------------------+---------------------------------------------------+
1. IME LIJEKA, INTERNACIONALNO NEZAŠTIĆENO IME (INN)
ERYNORM
INN: losartan
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
ERYNORM 50 mg, film tablete
1 film tableta sadrži :
losartan kalijum 50 mg
ERYNORM 100 mg, film tablete
1 film tableta sadrži:
losartan kalijum 100 mg
Za pomoćne materije, vidi 6.1
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Film tablete (okrugle, bikonveksne tablete, bijele do skoro bijele
boje, sa podionom crtom sa jedne strane).
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
ERYNORM tablete se koriste u sljedećim indikacijama:
- hipertenzija
- hipertenzija sa hipertrofijom lijeve komore (losartan smanjuje rizik
od razvoja moždanog udara u ovoj grupi pacijenata, osim kod oboljelih
osoba crne rase - vidjeti 4.4)
- dijabetička nefropatija kod pacijenata sa diabetes mellitus-om tip 2
(losartan usporava progresiju bubrežne bolesti iskazano smanjenjem
incidence dvostrukog porasta kreatinina, razvoja terminalne faze
renalne bolesti ili smrtnog ishoda, kao i redukcijom proteinurije)
4.2. Doziranje i način primjene
Preporučeno Doziranje:
Hipertenzija
Početna doza i doza održavanja iznosi 50 mg losartana, jednom dnevno .
Maksimalan antihipertenzivni efekat se postiže 3-6 nedjelja nakon
početka terapije. Kod nekih pacijenata, ukoliko je to neophodno, doza
se može povećati do 100 mg, jednom dnevno .
Hipertenzija sa hipertrofijom lijeve komore
Uobičajena početna doza za losartan iznosi 50 mg, jednom dnevno. U
ovoj grupi pacijenata, uz losartan se mogu dodati male doze
hidrohlorotiazida i/ili se doza losartana može povećati do 100 mg,
jednom dnevno, u zavisnosti od visine krvnog pritiska.
Dijabetička nefropatija kod pacijenata sa diabetes mellitus-om tip 2
Uobičajena početna doza losartana kod ovih pacijenata iznosi 50 mg,
jednom dnevno. Doza se može povećati do 100 mg, jednom dnevno, u
zavisnosti od visine krvnog pritiska, odnosno kliničkog odgovora na
terapiju. Losartan se može kombinovati sa
drugim antihipertenzivnim lijekovima (npr. diuretici, kalcijumski
antagonisti, blokatori alfa ili beta adrenergičkih receptora,
centralni antihipertenzivi), kao i sa insulinom i drugim
hipoglikemicima (npr. derivati sulfonilureje, glitazoni i inhibitori
glukozidaze).
Primjena losartana kod pacijenata sa dijabetesom tip 2 i teškim
stepenom oštećenja bubrežne funkcije, nije ispitivana.
Doziranje u stanjima smanjenog intravaskulanonog volumena
Kod jedne male grupe pacijenata kod kojih postoji intravaskulano
smanjenje volumena (npr. pri upotrebi velikih doza diuretika),
preporučuje se početna doza losartana od 25 mg, jednom dnevno (vidjeti
4.4).
Doziranje kod pacijenata sa oslabljenom funkcijom bubrega
Kod pacijenata sa blagim stepenom oštećenja bubrežne funkcije (klirens
kreatinina 20-50 ml/min) nije potrebno posebno podešavanje doza. Kod
pacijenata sa srednjim do teškim stepenom oštećenja bubrežne funkcije
(klirens kreatinina manji od 20 ml/min) ili kod pacijenata na
dijalizi, preporučuje se početna doza od 25 mg, jednom dnevno .
Doziranje kod pacijenata sa oslabljenom funkcijom jetre
Potrebno je razmotriti davanje manjih doza losartana kod pacijenata sa
oslabljenom funkcijom jetre (vidjeti 4.4).
Doziranje kod starijih osoba
Kod pacijenata do 75 godina starosti nije potrebno posebno podešavanje
doze losartana.
Za pacijente preko 75 godina starosti preporučuje se manja početna
doza, odnosno 25 mg losartana, jednom dnevno .
Doziranje kod djece i adolescenata
Podaci o efikasnosti i bezbjednosti primjene losartana u terapiji
hipertenzije kod djece i adolescenata uzrasta od 6 do 16 godina su
ograničeni. Takođe, mali je broj podataka u vezi sa farmakokinetikom
ovog lijeka kod hipertenzivne djece starije od jednog mjeseca (vidjeti
5.2).
Kod oboljelih čija tjelesna masa iznosi od 20 do 50 kg, preporučena
doza losartana iznosi 25 mg, jednom dnevno. Doza se može povećavati do
maksimalnih 50 mg, jednom dnevno .
Kod bolesnika tjelesne težine preko 50 kg, početna doza iznosi 50 mg,
jednom dnevno. Doza se može povećati do maksimalnih 100 mg, jednom
dnevno .
Usljed nedostatka podataka, primjena losartana se ne preporučuje kod
neonatusa i djece sa glomerularnom filtracijom manjom od 30
ml/min/1.73 m², kao i kod djece sa oslabljenom funkcijom jetre.
3. Kontraindikacije
- Preosjetljivost na losartan ili bilo koji drugi sastojak preparata.
- Trudnoća.
3. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Hipersenzitivnost
Angioedem (vidjeti 4.8)
Upotreba losartana kod pacijenata sa hemodinamski značajnom
opstruktivnom valvularnom bolešću ili kardiomiopatijom, nije adekvatno
ispitana.
Hipotenzija i poremećaj ravteže elektrolita i tečnosti
Simptomatska hipotenzija se može javiti kod bolesnika sa smanjenim
intravaskulanonim volumenom (npr. pri upotrebi velikih doza
diuretika). Prije upotrebe losartana potrebno je korigovati ovo stanje
ili smanjiti početnu doznou (vidjeti 4.2). Kod djece i adolescenata
kod kojih postoji intravaskulano smanjenje volumena potrebno je prije
upotrebe losartana izvršiti adekvatnu korekciju ovog stanja.
Treba imati u vidu da je elektrolitni disbalans česta pojava kod
pacijenata sa oslabljenom funkcijom bubrega, bez obzira da li je u
osnovi tog oštećenja dijabetes ili neko drugo oboljenje. U kliničkoj
studiji sprovedenoj na pacijentima sa diabetesom tip 2 i nefropatijom,
incidenca pojave hiperkalijemije bila je viša u grupi
pacijenata tretiranih losartanom u poređenju sa grupom na placebu.
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom jetre
Na osnovu farmakokinetičkih podataka koji ukazuju na značajno
povećanje koncentracije losartana u plazmi kod pacijenata sa cirozom,
savjetuje se primjena nižih doza losartana kod pacijenata sa
oslabljenom funkcijom jetre (vidjeti 5.2).
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom bubrega
Usljed inhibicije sistema renin-angiotenzin-aldosteron, može doći do
poremećaja bubrežne funkcije, uključujući i renalnu insuficijenciju
(prije svega u stanjima u kojima renalna funkcija zavisi od sistema
renin-angiotenzin-aldosteron (RAAS), kao što su teška srčana
insuficijencija i već postojeći poremećaj bubrežne funkcije.
Kao i drugi lijekovi koji utiču na RAAS, losartan može dovesti do
porasta nivoa ureje i kreatinina u serumu kod pacijenata sa
bilateralnom stenozom a.renalis ili sa unilateralnom stenozom
a.renalis i jednim funkcionalnim bubregom; ove promjene mogu biti
reverzibilne po prekidu terapije.
Kod pacijenata sa teškim oštećenjem bubrežne funkcije ili
transplantiranim bubregom potreban je poseban oprez pri primijeni
losartana, zbog mogućeg razvoja anemije.
Upozorenja koja se odnose na rasnu pripadnost
Nema dokaza da losartan utiče na smanjenje rizika od pojave moždanog
udara kod pripadnika crne rase koji imaju hipertenziju udruženu sa
hipertrofijom lijeve komore.
Upozorenja koja se odnose na pomoćne supstance u lijeku
Pacijenti koji boluju od rijetkog nasljednog oboljenja netolerancije
na šećere, koji se u ERYNORM film tabletama nalaze kao pomoćne
supstance (laktoza), ne treba da koriste ovaj lijek .
4. Interakcije sa drugim lijekovima i druge vrste interakcija
Istovremena primjena losartana sa drugim lijekovima koji sadrže
kalijum, kao i sa lijekovima koji utiču na povećanje nivoa kalijuma u
serumu (diuretici koji štede kalijum, preparati za nadoknadu kalijuma
ili dijetetske soli kalijuma), može dovesti do hiperkalijemije, te se
stoga ova kombinacija ne preporučuje.
Efekat losartana može biti oslabljen pri istovremenoj primijeni sa
nesteroidnim antiinflamatornim lijekovima, kao što je indometacin.
Rifampicin i flukonazol mogu uticati na smanjenje nivoa aktivnog
metabolita losartana, ali klinički značaj ovih interakcija nije
utvrđenon.
Nisu zapažene klinički značajne interakcije losartana sa
hidrohlorotiazidom, digoksinom, varfarinom, cimetidinom,
ketokonazolom, eritromicinom i fenobarbitonom.
4.6. Primjena u periodu trudnoće i dojenja
Trudnoća
Iako nema iskustava o primijeni losartana u trudnoći kod žena,
ispitivanja na životinjama su pokazala da losartan može dovesti do
oštećenja i smrti fetusa i neonatusa, najvjerovatnije usljed uticaja
na sistem renin-angiotenzin-aldosteron.
Kako se renalna perfuzija fetusa, koja zavisi od razvoja sistema
renin-angiotenzin-aldosteron, uspostavlja tokom drugog trimestra
trudnoće, rizik po fetus, ukoliko majka uzima losartan, raste tokom
drugog i trećeg trimestra trudnoće.
Prema FDA klasifikaciji, losartan je svrstan u kategoriju C (I
trimestar trudnoće) i kategoriju D (II i III trimestar trudnoće).
Ukoliko se losartan koristi tokom II i III trimestra trudnoće, može
doći do oštećenja i smrti fetusa. Stoga je primjena losartana tokom
trudnoće kontraindikovana, a ukoliko se tokom terapije utvrdi
trudnoća, potrebno je odmah obustaviti dalju primjenu lijeka.
Dojenje
Nije utvrđeno da li se losartan izlučuje u mlijeku dojilja. Ipak,
ispitivanja na pacovima pokazuju da se u mlijeku ženki mogu naći
značajne količine losartana i njegovog aktivnog metabolita. Zbog
potencijalnog rizika od razvoja neželjenih efekata kod odojčeta, treba
prekinuti ili terapiju ili dojenje, u zavisnosti od značaja primjene
ovog lijeka za majku.
4.7. Uticaj na psihofizičke sposobnosti prilikom upravljanja motornim
vozilom i rukovanja mašinama
Nema podataka da losartan može uticati na psihofizičke sposobnosti
prilikom upravljanja motornim vozilom ili rukovanja mašinama.
8. Neželjena dejstva
Neželjena dejstva losartana su obično blaga i prolaznog karaktera, i
ne zahtijevaju prekid terapije. Najčešća neželjena dejstva su
vrtoglavica, glavobolja i dozno zavisna hipotenzija. Hipotenzija se
posebno može javiti u stanjima sa smanjenim intravaskulanim volumenom.
U kontrolisanim kliničkim ispitivanjima losartana, u esencijalnoj
hipertenziji najčešće je registrovana vrtoglavica; kod bolesnika sa
hipertenzijom i hipertrofijom lijeve komore najčešće su se javljala
vrtoglavica, astenija/zamor i vertigo. Kod pacijenata sa diabetes
mellitus-om tip 2 i dijabetičkom nefropatijom, najčešće su
registrovani astenija/zamor, vrtoglavica, hipotenzija i
hiperkalijemija.
Ostala neželjena dejstva razvrstana po sistemima:
Reakcije hipersenzitivnosti: anafilaktička reakcija; angioedem se
rijetko javlja pri primijeni losartana; poseban oprez pri davanju
losartana potreban je kod pacijenata kod kojih je pri prethodnoj
primijeni ACE-inhibitora došlo do razvoja angioedema. Vaskulitisi,
uključujući purpuru Henoch-Schonlein, rijetko se javljaju.
Gastrointestinalni sistem: hepatitis (rijetko), dijareja, poremećaji
funkcije jetre.
Hematološka: anemija (vidjeti 4.4), trombocitopenija (rijetko).
Mišićno-skeletni sistem: mialgija, artralgija.
CNS: migrena.
Respiratorni sistem: kašalj (sa značajno manjom incidencom u odnosu na
ACE-inhibitore).
Kožne reakcije: urtikarija, pruritus, raš.
Laboratorijski nalazi:
S obzirom da može doći do hiperkalijemije, savjetuje se praćenje nivoa
kalijuma u serumu, naročito kod starijih osoba i pacijenata sa
oslabljenom bubrežnom funkcijom. Povišene vrijednosti ALT-a se rijetko
javljaju i obično se normaliizuju po prekidu terapije.
4.9. Predoziranje
Ograničen je broj podataka o predoziranju losartanom. Najvjerovatnije
manifestacije predoziranja bile bi hipotenzija i tahikardija;
bradikardija se takođe može javiti usljed parasimpatičke stimulacije.
Ukoliko dođe do razvoja simptomatske hipotenzije, neophodno je
preduzeti odgovarajuće suportivne mjere liječenja. Ni losartan, ni
njegov aktivni metabolit, ne mogu se ukloniti hemodijalizom.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: antagonisti receptora angiotenzina II
ATC kod: C09CA01
Losartan pripada grupi receptorskih antagonista za angiotenzin II.
Selektivno blokira AT₁ receptore i posljedično smanjuje presornu
aktivnost angiotenzina II. Angiotenzin II vezivanjem za AT₁ receptore
koji se nalaze u mnogim tkivima (npr. u glatkim mišićnim ćelijama
krvnih sudova, nadbubrežnoj žlijezdi, bubrezima, srcu) pokreće niz
značajnih bioloških procesa, uključujući vazokonstrikciju i
oslobađanje aldosterona. Losartan i njegov aktivni metabolit blokiraju
sva fiziološka dejstva angiotenzina II.
Losartan se selektivno vezuje za AT₁ receptore, a pri tome se ne
vezuje, niti blokira druge hormonske receptore i jonske kanale koji su
od značaja za kardiovaskularnu regulaciju. Osim toga, losartan ne
inhibira ACE (kininaza II), enzim koji utiče na razgradnju
bradikinina, pa ne dovodi do potenciranja bradikininom posredovanih
efekata. Nasuprot tome, ACE inhibitori blokiraju dejstva angiotenzina
I i pojačavaju dejstva bradikinina bez uticaja na dejstvo angiotenzina
II, što čini osnovnu farmakodinamsku razliku između ove dvije grupe
lijekova .
U uporednoj studiji ACE inhibitora i losartana pokazalo se da je
incidenca pojave kašlja, kao neželjenog dejstva, značajno manja kod
losartana u odnosu na ACE inhibitore.
2. Farmakokinetički podaci
Resorpcija: Losartan se lako i relativno brzo apsorbuje iz
želudačno-crijevnog trakta, a stepen peroralne biološke
iskoristljivosti iznosi oko 33%. Metaboličkom aktivacijom, pri
"prvom prolazu kroz jetru" nastaje karboksilni, aktivni metabolit
(E‑3174) i nekoliko neaktivnih metabolita. Antagonistička aktivnost
aktivnog metabolita prema AT₁ receptoru, 10-40 puta je jača od
aktivnosti losartana. Maksimalne koncentracije losartana u krvi
postižu se poslije 1-2 sata, a aktivnog metabolita – poslije 3-4 sata.
Distribucija i metabolizam: Procenat vezivanja oba jedinjenja za
proteine plazme veći je od 99%. Volumen distribucije losartana je 34
L.
Približno 14% losartana se konvertuje u aktivni metabolit. Pored toga,
stvaraju se i neaktivni metaboliti, prije svega hidroksilacijom
losartana.
Izlučivanje: Losartan se, u obliku nepromijenjenog leka ili
metabolita, izlučuje urinom (oko 35%) i fecesom (oko 60%). Poluvrijeme
eliminacije losartana je 1,5 do 2,5 sati, a poluvrijeme eliminacije
aktivnog metabolita iznosi 6-9 sati.
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom jetre
Nakon peroralne primjene lijeka kod osoba sa blagom do umjereno teškom
alkoholnom cirozom jetre, koncentracije losartana i njegovog aktivnog
metabolita u plazmi bile su 5, odnosno 1,7 puta veće u odnosu na
koncentracije kod zdravih dobrovoljaca.
Pacijenti sa oslabljenom funkcijom bubrega
Kod pacijenata čiji klirens kreatinina prelazi vrijednosti od 10
ml/min, koncentracija losartana u plazmi ostaje nepromijenjena. U
poređenju sa osobama sa normalnom funkcijom bubrega, PIK za losartan
je približno 2 puta veći kod bolesnika na hemodijalizi. Koncentracije
aktivnog metabolita u plazmi nisu izmijenjene kod bolesnika sa
oslabljenom funkcijom bubrega i bolesnika na hemodijalizi. Losartan i
njegov aktivni metabolit ne mogu se ukloniti hemodijalizom.
Djeca i adolescenti
Farmakokinetička ispitivanja kod djece i adolescenata (uzrasta od 1
mjeseca do 16 godina) nisu pokazala da postoje značajne razlike u
farmakokinetici losartana i njegovog aktivnog metabolita po uzrasnim
grupama među djecom, kao ni između djece i odraslih.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti lijeka
U ispitivanjima toksičnosti nakon primjene više doza u trajanju do tri
mjeseca kod majmuna i do jedne godine kod pacova i pasa, losartan nije
pokazao toksične efekte.
Ispitivanja hronične toksičnosti pokazuju da losartan nema kancerogeno
dejstvo pri primijeni maksimalnih dozvoljenih doza kod pacova i miševa
u trajanju od 105 odnosno 92 nedjelje.
Losartan i njegov aktivni metabolit E-3174 nisu pokazali direktno
genotoksično dejstvo.
Losartan nije imao uticaja na fertilitet i opšta reproduktivna
svojstva kod mužjaka i ženki pacova u studijama u kojima su
primijenjene doze od 150 odnosno 300 mg/kg/dan.
Ispitivanja embriofetalne i perinatalne toksičnosti losartana kod
pacova pokazala su da može dovesti do smanjenja tjelesne mase,
smrtnosti i/ili renalne toksičnosti. Pored toga, u mlijeku ženki
pacova utvrđeni su značajni nivoi losartana i njegovog aktivnog
metabolita.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista ekscipijenasa
Jezgro:
- celuloza, mikrokristalna;
- laktoza, monohidrat;
- preželatinizirani skrob;
- kroskarmeloza-natrijum;
- magnezijum-stearat;
- silicijum-dioksid, koloidni, bezvodni.
Obloga:
- Opadry OY-S-7331 vvhite.
2. Inkompatibilnost
Nisu poznate inkompatibilije.
6.3. Rok upotrebe
2 godine.
Lijek ne treba primjenjivati poslije datuma označenog na pakovanju.
4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju
Čuvati na temperaturi do 30°C, u originalnom pakovanju - u cilju
zaštite od svjetlosti i vlage.
Čuvati van domašaja djece .
5. Priroda i sadržaj kontaktne ambalaže
ERYNORM 50 mg, film tablete
14 film tableta u blisteru (PVC /PVdC -Al)
Pakovanje: 28 film tableta po 50 mg
ERYNORM 100 mg,film tablete
14 film tableta u blisteru (PVC /PVdC -Al)
Pakovanje: 28 film tableta po 100 mg
6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka
Neupotrebljeni lijek se uništava prema važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Hemomont D.O.O
8 marta 55 A, Podgorica, Crna Gora
8.BROJ PRVE DOZVOLE I OBNOVE DOZVOLE
Erynorm 50 mg, film tablete – 20/09/20
Erynorm 100 mg, film tablete – 20/09/19
9. DATUM PRVE DOZVOLE I DATUM OBNOVE DOZVOLE
12.05. 2009
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2009.