Dobutamine uputstvo za upotrebu
SAŽETAK KARAKTERISTIKA LIJEKA
1. NAZIV LIJEKA
Dobutamine Panpharma, 250 mg/20 ml, koncentrat za rastvor za infuziju
INN: dobutamin
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Jedna bočica sa 20 ml koncentrata za rastvor za infuziju sadrži 250 mg
dobutamina (u obliku dobutamin hidrohlorida).
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom:
Jedna bočica sadrži 4,4 mg natrijum metabisulfita.
Za spisak svih pomoćnih supstanci pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Koncentrat za rastvor za infuziju.
Bistar, bezbojan ili svijetložut rastvor.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Odrasli
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju, je
indikovan kod odraslih kod kojih je neophodna inotropna podrška u
terapiji srčane insuficijencije sa malim minutnim volumenom srca koja je
nastala kao posljedica infarkta miokarda, hiršuke intervencije na
otvorenom srcu, kardiomiopatije, septičkog ili kardiogenog šoka.
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju, može
povećati ili održati minutni volumen srca tokom primjene ventilacije sa
pozitivnim pritiskom na kraju izdisaja (positive end-expiratory pressure
(PEEP) ventilation).
Dobutamin stres ehokardiografija (samo kod odraslih osoba)
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju se može
koristiti za test opterećenja srca kao alternativa fizičkoj aktivnosti,
kod pacijenata kod kojih se standardna fizička aktivnost ne može
sprovesti na zadovoljavajući način. Ovakva upotreba dobutamina u svrhu
ovog testa se može primijeniti samo u prostorijama u kojima se inače
sprovodi test opterećenja fizičkom aktivnošću i sve uobičajene mjere
opreza neophodne za sprovođenje ovog testa, takođe se zahtijevaju i kada
se dobutamin primjenjuje u ovu svrhu.
Pedijatrijska populacija
Dobutamin je indikovan kod pedijatrijskih pacijenata svih uzrasnih
kategorija (od novorođenčadi do djece uzrasta od 18 godina) kao
inotropna podrška kod stanja hipoperfuzije usljed niskog minutnog
volumena srca koji je posljedica dekompenzovane srčane insuficijencije,
hiruške intervencije na srcu, kardiomiopatije i kardiogenog ili
septičnog šoka.
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje:
Odrasli
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju se prije
primjene u i.v. kontejner, mora razblažiti do najmanje 50 ml sa nekim od
navedenih intravenskih rastvora:
natrijum hlorid intravenski rastvor
5% intravenski rastvor glukoze
1,85% Ringer laktat.
Primjer: razblaživanjem do 250 ml ili 500 ml dobijaju se sljedeće
koncentracije:
250 ml rastvora sadrži 1000 mikrograma/ml dobutamina
500 ml rastvora sadrži 500 mikrograma/ml dobutamina
Način primjene: zbog kratkog poluvremena eliminacije, lijek Dobutamin
Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju se primjenjuje u vidu
kontinuirane intravenske infuzije. Nakon razblaživanja, rastvor treba
primijeniti putem intravenske igle ili katetera pri čemu se brzina
infuzije prati pomoću regulatora protoka ili nekog drugog pogodnog
uređaja za mjerenje.
Preporučena doza za odrasle i starije: uobičajena doza je 2,5 do 10
mikrograma/kg/min.
Ponekad i niska doza kao 0,5 mikrograma/kg/min može izazvati odgovor.
Rijetko može biti potrebna doza i do 40 mikrograma/kg/min.
Brzinu i dužinu trajanja terapije treba prilagoditi prema odgovoru
pacijenta i odrediti prema brzini pulsa, krvnom pritisku, protoku urina
i ukoliko je moguće, mjerenjem minutnog volumena srca.
Preporučuje se postepeno smanjivanje doze dobutamin hidrohlorida umjesto
naglog prekida terapije.
Neželjena dejstva su dozno-zavisna i nijesu učestala ako se dobutamin
koncentrat daje u dozama ispod 10 mikrograma/kg/min. Ponekad su
korišćene i veće doze od 40 mikrogram/kg/min koje nijesu izazvale
značajna neželjena dejstva.
Konačnu zapreminu za primjenu treba odrediti prema potrebama pacijenta
za tečnošću. Koncentracije od 5 mikrograma/ml korišćene su kod
pacijenata sa ograničenim unosom tečnosti. Visoke koncentracije
dobutamin koncentrata treba davati samo uz infuzionu pumpu kako bi se
osiguralo pravilno doziranje.
Test opterećenja srca (samo kod odraslih osoba):
Kada se koristi kao alternativa vježbama kod ispitivanja opterećenja
srca, preporučuje se postupno povećanje doze od 5 mikrograma/kg/min, od
5 do 20 mikrograma/kg/min tako da se svaka doza ukapava 8 minuta.
Kontinuirani ECG monitoring je neophodan i infuzija se prekida u slučaju
smanjenja od >3mm ST segmenta ili neke ventrikularne aritmije. Infuziju
treba prekinuti i ako brzina pulsa dostigne maksimum za godine/pol,
sistolni krvni pritisak poraste preko 220 mm Hg ili se pojave neka
neželjena dejstva.
Pedijatrijska populacija
Preporučena početna doza za sve pedijatrijske grupe (novorođenčad i
djeca do uzrasta 18 godina) je 5 mikrograma/kg/min, u zavisnosti od
kliničkog odgovora i preporučuje se prilagođavanje doze 2 – 20
mikrograma/kg/min. Ponekad i niska doza kao 0,5 – 1 mikrograma/kg/min
može izazvati odgovor.
Smatra se da je minimalna potrebna efektivna doza kod djece viša od
potrebne doze kod odraslih. Neophodan je oprez kod primjene visokih doza
kod djece jer se smatra da je prag tolerancije na visoke doze kod djece
niži nego kod odraslih. Većina neželjenih reakcija (tahikardija)
primijećena je nakon primjene doze veće od 7,5 mikrograma/kg/min ali se
smanjenjenjem ili prekidom primjene infuzije dobutamina postiže brzo
nestajanje neželjenih efekata.
Primijećena je velika varijabilnost kod pedijatrijskih pacijenata u
odnosu na potrebne koncentracije u plazmi za pokretanje hemodinamskog
odgovora i brzinu hemodinamskog odgovora na povećanje koncentracija u
plazmi što ukazuje na to da se potrebna doza za djecu ne može unaprijed
odrediti nego se mora titrirati kako bi se omogućilo postizanje te
pretpostavljene, manje “terapijske širine” kod djece.
Način primjene:
Kod kontinuirane intravenske infuzije uz korišćenje infuzione pumpe,
koncentrat je potrebno razblažiti do koncentracije od 0,5 do 1 mg/ml
(maks. 5mg/ml) rastvorom 5% glukoze ili 0,9% NaCl. Veće koncentracije se
mogu primijeniti samo putem infuzije kroz centralni venski kateter.
Dobutamin i.v. infuzija inkompatibilna je sa bikarbonatima i drugim jako
alkalnim rastvorima.
Neonatalna intenzivna njega: Razblažiti 30mg/kg tjelesne mase do
konačnog volumena od 50ml infuzionog rastvora. Protok i.v. infuzije od
0,5ml/sat obezbjeđuje dozu od 5 mikrograma/kg/minuti.
Način primjene: samo za intravensku primjenu
4.3. Kontraindikacije
- Preosjetljivost na dobutamin, natrijum metabisulfit ili bilo koju od
pomoćnih supstanci
- Feohromocitom
- Dobutamin stres ehokardiografija
Dobutamin se ne može koristiti za detekciju srčane insuficijencije ili
procjenu funkcije srca u slučaju:
- Skorog infarkta miokarda (tokom prethodnih 30 dana)
- Nestabilne angine pektoris
- Stenoze glavne lijeve koronarne arterije
- Hemodinamski značajne opstrukcije otoka krvi iz lijeve komore
uključujući hipertrofičnu obstruktivnu kardiomiopatiju
- Hemodinamski značajno oštećenje srčane valvule
- Teška srčana insuficijencija (NYHA stadijum III ili IV)
- Predispozicija ili dokumentovana medicinska istorija klinički značajne
ili hronične aritmije, posebno rekurentne ventrikularne tahikardije
- Značajni poremećaji u sprovođenju
- Akutni perikarditis, miokarditis ili endokarditis
- Disekcija aorte
- Aneurizma aorte
- Loši uslovi za sprovođenje sonografije
- Neadekvatno liječena/kontrolisana arterijska hipertenzija
- Opstrukcija ventrikularnog punjenja (konstriktivni perikarditis,
tamponada perikardijuma)
- Hipovolemija
- Ranije uočena preosjetljivost na dobutamin
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Odrasli
Ukoliko dođe do neopravdanog skoka srčane frekvencije ili sistolnog
krvnog pritiska ili ukoliko se aritmija pogoršava, dozu dobutamina treba
smanjiti ili lijek privremeno obustaviti.
Dobutamin može ubrzati ili pogoršati ventrikularnu ektopičnu aktivnost;
u rijetkim slučajevima može da izazove ventrikularnu tahikardiju ili
fibrilaciju. Pošto dobutamin olakšava A-V sprovođenje, pacijenti sa
atrijalnim flaterom ili fibrilacijom mogu razviti brz ventrikularni
odgovor.
Posebna pažnja je potrebna pri primjeni dobutamina kod pacijenata sa
akutnim infarktom miokarda pošto svaki značajan porast srčane
frekvencije ili pretjeran porast arterijskog pritiska mogu pojačati
ishemiju i dovesti do pojave angioznog bola i elevacije ST segmenta.
Inotropni ljekovi, uključujući dobutamin, ne poboljšavaju hemodinamiku
kod većine pacijenata sa mehaničkom obstrukcijom koja sprečava
ventrikularno punjenje ili pražnjenje, ili oba. Inotropni odgovor može
biti neadekvatan kod pacijenata sa značajno redukovanom ventrikularnom
komplijansom. Ovakva stanja se sreću kod srčane tamponade, stenoze
aortnog zalistka i idiopatske hipertrofične subaortne stenoze.
Povremeno je primijećena minimalna vazokonstrikcija, uglavnom kod
pacijenata koji su do skoro primali terapiju β-blokatorima. Inotropno
dejstvo dobutamina potiče od stimulacije β₁ receptora, a ovaj efekat se
zaustavlja primjenom β-blokatora. Međutim pokazano je da se dobutamin
suprotstavlja kardiodepresivnom dejstvu β-blokatora. Nasuprot tome,
adrenergička blokada može učiniti jasno vidljivim efekte koji se
ostvaruju posredstvom β₁ i β₂ receptora, što rezultuje tahikardijom i
vazodilatacijom.
Dobutamin stres ehokardiografija
Dobutamin u sklopu dijagnostičkog ispitivanja ishemije i vitalnih
funkcija smije primjenjivati isključivo ljekar sa adekvatnim ličnim
iskustvom u kardiološkim stres testovima i intezivnoj njezi, budući da u
određenim uslovima može doći do po život opasnih komplikacija.
Stres kardiomiopatija (Takotsubo sindrom) je moguća teška komplikacija
primjene dobutamina za
vrijeme stres ehokardiografije (vidjeti dio 4.8). Samo ljekar sa
iskustvom u primjeni dobutamina za stres ehokardiografiju smije
primijeniti dobutamin u sklopu ovog postupka. Ljekar treba biti oprezan
tokom testa i perioda oporavka, kao i biti spreman za odgovarajuću
terapijsku intervenciju tokom testa. U slučaju pojave stres
kardiomiopatije (Takotsubo sindroma) primjenu dobutamina treba odmah
prekinuti.
Upotreba lijeka Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju
kao alternative fizičkoj aktivnosti za test opterećenja srca se ne
preporučuje kod pacijenata sa nestabilnom anginom, blokom sprovodnih
grana srca, bolešću srčanog zaliska ili bilo kojim srčanim problemom
koji bi ih učinio neophodnim za sprovođenje testa opterećenja srca
(vidjeti dio 4.3).
Potencijalna komplikacija infarkta miokarda je srčana ruptura. Na
mogućnost pojave srčane rupture (septum i slobodnog zida srca) može
uticati niz faktora uključujući mjesto i vrijeme koje protekne od
infarkta miokarda. Bilo je veoma rijetkih izvještaja o fatalnoj akutnoj
srčanoj rupturi prilikom ispitivanja opterećenja dobutaminom. Ovi
događaji su se desili tokom ispitivanja pred otpust pacijenata koji su
hospitalizovani zbog nedavno (4-12 dana) pretrpljenog infarkta miokarda.
U prijavljenim izvještajima rupture slobodnog zida srca, ehokardiogram u
stanju mirovanja ukazuje na diskinetičan i istanjen donji zid. Pacijente
kod kojih se smatra da postoji rizik od srčane rupture tokom sprovođenja
testa opterećenja srca dobutaminom, treba prije testiranja pažljivo
ispitati.
Dobutamin stres ehokardiografiju treba odmah prekinuti ukoliko se pojavi
bilo koji od sljedećih dijagnostičkih ishoda:
- dostigne se maksimalna frekvenca rada srca za taj uzrast ((220 –
starost izražena u godinama) x 0,85)
- smanjenja sistolnog pritiska na vrijednost ispod 20 mmHg
- krvni pritisak poraste na vrijednost iznad 220/120mm Hg
- dođe do pojave progresivnih simptoma (angine pektoris, dispneje,
vrtoglavice, ataksije)
- dođe do progresivne aritmije (vezivanje za prethodni QRS (coupling),
ventrikularne ekstrasistole)
- dođe do progresivnog poremećaja provodljivosti
- dođe do širenja nedavno razvijenog poremećaja motiliteta zida na više
segmenata (16-segmentni model)
- porast volumena na završetku sistole
- razvoj poremećaja repolarizacije (usljed ishemije javlja se
horizontalna ili nishodna depresija ST segmenta za više od 0,2 mV u
intervalu od 80 (60) ms nakon J tačke u poređenju sa osnovnim
vrijednostima, progresivna ili monofazna elevacija ST segmenta preko
0,1 mV kod pacijenata bez predhodnog infarkta miokarda
- dostizanje maksimalne doze
U slučaju ozbiljnih komplikacija (vidjeti dio 4.8) dobutamin stres
ehokardiografija se mora odmah prekinuti.
Tokom primjene lijeka Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za
infuziju, kao i kod bilo kog parenteralnog kateholamina, puls i ritam,
arterijski pritisak i brzinu infuzije treba pažljivo pratiti. Na početku
primjene terapije savjetuje se elektrokardiografski monitoring sve dok
se ne postigne stabilan odgovor.
Povremeno je prijavljivan nagli pad krvnog pritiska povezan sa terapijom
dobutaminom. Smanjenje doze ili isključivanje infuzije rezultuje brzim
povratkom krvnog pritiska na osnovne vrijednosti, rijetko je potrebna
intervencija i ne dolazi odmah do povratka na uobičajene vrijednosti.
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju treba
koristiti uz oprez u slučaju teške hipotenzije koja komplikuje srčani
udar (arterijski pritisak manji od 70 mm Hg).
Hipovolemiju, treba korigovati primjenom pune krvi ili plazme, prije
primjene dobutamina.
Ukoliko arterijski pritisak ostane nizak ili nastavi da naglo pada tokom
primjene dobutamina, uprkos adekvatnom pritisku punjenja komora i
minutnom volumenu lijeve komore, treba razmotriti mogućnost istovremene
primjene perifernog vazokonstriktora poput dopamina ili noradrenalina.
Lijek Dobutamin Panharma sadrži natrijum metabisulfit. Sulfiti mogu
izazvati reakcije alergijskog tipa, uključujući simptome anafilakse po
život opasne, ili manje ozbiljne astmatične epizode kod određenih
osjetljivih ljudi. Osjetljivost na sulfite se srijeće češće kod
astmatičara nego kod ne astmatičara.
Svaka bočica od 20 ml sadrži 4.4 mg natrijum metabisulfita.
Pedijatrijska populacija
Dobutamin je primjenjivan kod djece u stanju hipoperfuzije sa malim
minutnim volumenom srca kao posljedica dekompenzovane srčane
insuficijencije, operacije na srcu i kardiogenog ili septičnog šoka.
Neki efekti hemodinamike dobutamina mogu se kvantitativno ili
kvalitativno razlikovati kod djece u odnosu na odrasle.
Čini se da su povećanje pulsa i krvnog pritiska učestalija kod djece.
Plućni okluzivni pritisak (engl. pulmonary wedge pressure, PWP) se kod
djece ne mora smanjiti kao što se smanjuje kod odraslih, već se može
povećati, naročito kod odojčadi mlađih od godinu dana. Zabilježeno je da
je kardiovaskularni sistem novorođenčadi manje osjetljiv na dobutamin pa
se čini da je hipotenzivni efekat češće uočen kod odraslih pacijenata
nego kod male djece.
Prema tome, imajući u vidu ove farmakodinamske osobine, upotrebu
dobutamina kod djece treba pažljivo nadgledati.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Halogeni anestetici
Iako je manja vjerovatnoća nego kod adrenalina da izazove ventrikularnu
aritmiju, dobutamin koncentrat treba koristiti uz veliki oprez tokom
anesteziranja sa ciklopropanom, halotanom i bilo kojim drugim halogenim
anestetikom.
Entakapon
Efekti dobutamina mogu se povećavati pri istovremenoj primjeni sa
lijekom entakapom.
Beta blokatori
Inotropni efekat dobutamina se zasniva na stimulaciji srčanih β₁
receptora, i ovaj efekat je blokiran kada se istovremeno primjenjuju
beta blokatori. Ustanovljeno je da dobutamin poništava efekat beta
blokatora. U terapijskim dozama, dobutamin ima blaga α₁ i α₂ agonistička
svojstva. Istovremena primjena neselektivnih beta-blokatora kao što je
propranolol može dovesti do porasta krvnog pritiska, zbog
alfa-posredovane vazokonstrikcije i refleksne bradikardije. Beta
blokatori koji imaju i alfa –blokirajući efekat, kao što je karvediol,
mogu izazvati hipotenziju tokom istovremene primjene sa dobutaminom
usljed vazodilatacije izazvane beta₂ predominacijom (vidjeti dio 4.4
Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka).
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Plodnost:
Reproduktivne studije, ispitivanja na životinjama (pacovi i kunići),
nijesu pokazale oslabljenu plodnost, štetne efekte na fetus niti na
teratogene efekte usljed upotrebe dobutamina.
Trudnoća:
Nema adekvatnih i dobro kontrolisanih studija o primjeni dobutamina u
periodu trudnoće i budući da reproduktivne studije na životinjama ne
predviđaju uvjek humani odgovor, dobutamin ne treba koristiti u periodu
trudnoće osim nakon pažljive procjene ako potencijalna korist ne
prevazilazi potencijalni rizik po fetus.
Dojenje:
Nije utvrđeno da li se dobutamin izlučuje u majčino mlijeko.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Nije primjenjivo u pogledu indikacija za upotrebu i kratkog poluvremena
eliminacije lijeka.
4.8. Neželjena dejstva
Odrasli
Upotreba infuzije u trajanju do 72 sata nije pokazala dodatna neželjena
dejstva u odnosu na ona koja se pojavljuju pri kraćoj primjeni infuzije.
Ima dokaza o razvijanju parcijalne tolerancije sa kontinuiranom
infuzijom dobutamina u trajanju od 72 sata ili više, zato, radi
održavanja istog efekta mogu biti potrebne veće doze lijeka.
Neželjena dejstva su navedena prema sljedećoj učestalosti ispoljavanja:
veoma česta: ( ≥10 )
česta: (≥1/100 i < 1/10)
povremena: ( ≥ 1/1000 i < 1/100)
rijetka: (≥ 1/10000 i < 1/1000)
veoma rijetka: (<1/10000)
nepoznata: (učestalost se ne može utvrditi na osnovu raspoloživih
podataka)
Imunološki poremećaji
Nepoznato: prijavljene su reakcije preosjetljivosti kao što su osip,
povišena tjelesna temperatura, eozinofilija i bronhospazam.
Anafilaktičke reakcije i teške životno ugrožavajuće astmatične epizode
mogu biti uzrokovane preosjetljivošću na sulfite (vidjeti dio 4.4
Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka).
Poremećaji na nivou krvi i limfnog sistema
Često: eozinofilija, inhibicija agregacije trombocita (samo kod
višednevno kontrolisane primjene infuzije)
Poremećaji metabolizma i ishrane
Veoma rijetko: hipokalemija
Poremećaji nervnog sistema
Često: glavobolja
Nepoznato: parestezija, tremor, mioklonični spazam. Mioklonus je bio
prijavljen kod pacijenata sa teškom bubrežnom insuficijencijom a koji su
primali dobutamin.
Kardiološki poremećaji/Vaskularni poremećaji
Veoma često: povećanje srčane frekvence za ≥ 30 otkucaja/minuti
Često: porast krvnog pritiska za ≥ 50 mmHg, javlja se češće kod
pacijenata sa postojećom arterijskom hipertenzijom,
pad krvnog pritiska, ventrikularna disritmija, dozno-zavisne
ventrikularne ekstrasistole,
povećanje ventrikularne frekvence kod pacijenata sa atrijalnom
fibrilacijom; Ovi pacijenti treba da prime derivate digitalisa prije
primjene infuzije dobutamina,
Vazokonstrikcija naročito kod pacijenata koji su prethodno tretirani
β-blokatorima,
anginozni bol, palpitacije.
Povremeno: ventrikularna tahikardija, ventrikularna fibrilacija
Veoma rijetko: bradikardija, ishemija miokarda, infarkt miokarda, srčani
zastoj
Nepoznato: elevacija ST segmenta na EKG-u
smanjenje pulmonarnog kapilarnog pritiska
primijećen je eozinofilni miokarditis na srcu pacijenata koji čekaju
transplantaciju, a koji su prije presađivanja organa bili podvrgnuti
terapiji sa više ljekova, uključujući dobutamin ili druge inotropne
ljekove
Djeca:
uočljivo povećanje frekvence srca i/ili krvnog pritiska, kao i veće
sniženje pritiska u plućnim kapilarima nego kod odraslih;
povećanje pritiska u plućnim kapilarima djece mlađe od godinu dana
Poremećaji gastrointestinalnog sistema
Nepoznato: mučnina
Psihijatrijski poremećaji
Nepoznato: nemir, osjećaj toplote, anksioznost
Poremećaji na nivou bubrega i urinarnog sistema
Nepoznato: iznenadna potreba za mokrenjem
Dobutamin stres ehokardiografija
Kardiološki poremećaji/vaskularni poremećaji
Veoma često: diskomfort, usljed angine pektoris, ventrikularne
ekstrasistole sa frekvencom >6/min
Često: supraventikularne ekstrasistole, ventrikularna tahikardija
Povremeno: ventrikularna fibrilacija, infarkt miokarda
Veoma rijetko: pojava AV blok drugog stepena, koronarni vazospazmi
dekompenzacija hiper/hipotenzivnog krvnog pritiska, pojavljivanje
intrakavitarnog gradijenta pritiska, palpitacije
Nepoznato: kardiomiopatija izazvana stresom (Takotsubo sindrom) (vidjeti
dio 4.4)
opstrukcija pražnjenja lijeve ventrikule
fatalna ruptura srca
Respiratorni torakalni i medijastinalni poremećaji
Često: bronhospazam, kratak dah
Gastrointestinalni poremećaji
Često: mučnina
Poremećaji na nivou kože i potkožnog tkiva
Često: egzantem
Veoma rijetko: petehijalno krvarenje
Poremećaji mišićno-skeletnog, vezivnog i koštanog tkiva
Često: bol u grudima
Poremećaji na nivou bubrega i urinarnog sistema
Često: povećana potreba za mokrenjem pri primjeni velikih doza
dobutamina
Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene
Često: povišena temperatura, flebitis na mjestu primjene
kod slučajne paravenozne infiltracije moguća je lokalna inflamatorna
promjena
Veoma rijetko: nekroza tkiva
Pedijatrijska populacija
Mogući neželjeni efekti su rast sistolnog krvnog pritiska, sistemske
hipertenzije ili hipotenzije, tahikardija, glavobolje, povećanja
pulmonalnog okluzivnog pritiska, što može dovesti do plućne kongestije i
edema kao i pojavu simptomatskih efekata.
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
[]
4.9. Predoziranje
Rijetko je prijavljivano predoziranje dobutaminom. Simptomi trovanja
mogu uključivati anoreksiju, mučninu, povraćanje, tremor, uznemirenost,
palpitacije, glavobolju, kratak dah, anginozni i nespecifičan bol u
grudima. Pozitivni inotropni i hronotropni efekat dobutamina mogu
izazvati hipertenziju, tahiaritmiju, ishemiju srca i ventrikularnu
fibrilaciju. Hipotenzija može biti rezultat vazodilatacije.
Dejstvo dobutamin koncentrata generalno traje kratko (poluvrijeme
eliminacije je otprilike 2 minuta). Infuziju dobutaminom treba
privremeno obustaviti do stabilizacije pacijentovog stanja. Pacijenta
treba pažljivo nadgledati i sprovesti hitne prigodne mjere oživljavanja.
Za prinudnu diurezu, peritonealnu dijalizu, hemodijalizu, ili
hemoperfuziju medicinskim ugljem nije utvrđeno da su od koristi.
Ukoliko se proizvod proguta može doći do nepredviđene resorpcije iz usta
i gastrointestinalnog trakta.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: adrenergički i dopaminergički ljekovi
ATC kod: C01CA07
Odrasli
Dobutamin direktno stimuliše β-adrenergičke receptore i generalno se
smatra da je β₁-adrenergički agonista ali su mehanizmi dejstva lijeka
kompleksni. Vjeruje se da su β-adrenergički efekti rezultat stimulacije
adenil ciklazne aktivnosti. U terapijskim dozama dobutamin ima blage
agonističke efekte na β₂ i α₁ adrenergičke receptore koji su relativno
izbalansirani i rezultuju minimalnim direktnim efektom na sistemsku
vaskulaturu. Za razliku od dopamina, dobutamin ne izaziva oslobađanje
endogenih norepinefrina. Glavni efekat dobutamina u terapijskim dozama
je srčana stimulacija. Smatra se da je pozitivni initropni efekat lijeka
na miokard posredovan uglavnom β₁ adrenergičkom stimulacijom, ali
eksperimentalni podaci ukazuju na to da postoji i efekat α₁-
adrenergičke stimulacije koja potiče uglavnom od (-)-stereoizomera
lijeka.
β₁ adrenergički efekti dobutamina ističu pozitivni inotropni efekat na
srcu i rezultuju povećanjem minutnog volumena lijeve komore usljed
povećanja kontraktilnosti miokarda i povećanja udarnog volumena, kod
zdravih i kod pacijenata sa kongestivnom srčanom slabošću.
Povećan pritisak punjenja lijeve komore opada kod pacijenata sa
kongestivnim oboljenjem srca. U terapijskim dozama, dobutamin dovodi do
smanjenja perifernog otpora; međutim, sistolni i pulsni pritisak mogu
ostati nepromijenjeni ili se povećati zbog povećanja minutnog volumena
lijeve komore. Sa uobičajenim dozama, puls se uglavnom ne mijenja
značajno. Koronarni protok krvi i potrošnja kiseonika srčanog mišića
obično se povećava zbog uvećane srčane kontraktibilnosti.
Elektrofiziološke studije pokazuju da dobutamin olakšava
atrio-ventrikularnu provodljivost i skraćuje ili izaziva neznatnu
promjenu u intraventrikularnoj sprovodljivosti. Tendencija dobutamina da
indukuje srčane aritmije može biti za nijansu manja od dopamina i znatno
manja u odnosu na izoproterenol ili druge kateholamine. Pulmonarni
vaskularni otpor se može smanjiti ako je povećan na početku a prosječan
pritisak pulmonarne arterije se može smanjiti ili ostati nepromijenjen.
Za razliku od dopamina, izgleda da dobutamin ne utiče na dopaminergične
receptore i ne izaziva renalnu ili mezenteričnu vazodilataciju. Međutim,
zbog povećanog minutnog volumena lijeve komore, može doći do povećanja
volumena izlučenog urina.
Pedijatrijska populacija
Dobutamin ispoljava inotropni efekat i kod djece ali se hemodinamski
odgovor donekle razlikuje u odnosu na odrasle. Iako se minutni volumen
srca povećava kod djece, postoji tendenca za razvoj sistemskog
vaskularnog otpora i dovodi do dodatnog sniženja pritiska punjenja
komore, a da se frekvenca rada srca i krvni pritisak povećaju više nego
kod odraslih. Moguće je povećanje pritiska pulmonarne grane tokom
primjene infuzije dobutamina kod djece uzrasta do 12 mjeseci.
Povećanje minutnog volumena srca nastupa pri brzini i.v. infuzije već od
1,0 mikrograma/kg/min, povećanje sistolnog krvnog pritiska pri 2,5
mokrograma/kg/min dok se srčani ritam menja pri brzini infuzije od 5,5
mikrograma/kg/min.
Povećanje brzine infuzije dobutamina u opsegu od 10 do 20
mikrograma/kg/min obično dovodi do daljeg povećanja minutnog volumena
srca.
5.2. Farmakokinetički podaci
Odrasli
Resorpcija: oralnom primjenom dobutamin se u gastrointestinalnom traktu
veoma brzo metaboliše. Intravenskom primjenom dejstvo dobutamina nastupa
u roku od 2 minuta. Najveća koncentracija lijeka kao i najveće dejstvo
pojavljuju se u roku od 10 minuta od započinjanja i.v. infuzije. Efekti
primjene lijeka nestaju ubrzo nakon prekida infuzije.
Distribucija: nije poznato da li dobutamin prolazi kroz placentu ili se
distribuira u mlijeko.
Eliminacija: poluvrijeme eliminacije dobutamina u plazmi je oko 2
minuta. Dobutamin se metaboliše u jetri i drugim tkivima pomoću
katehol-o-metiltransferaze do inaktivne komponente, 3-0-metildobutamina
i uz konjugaciju sa glukuronskom kiselinom. Konjugati dobutamina i
3-0-metildobutamina se uglavnom izlučuju putem urina i manjim dijelom
putem fecesa.
Pedijatrijska populacija
Kod većine pedijatrijskih pacijenata postoji log-linearna veza između
koncentracije dobutamina u plazmi i hemodinamskog odgovora koji se
postiže, što je u skladu sa treshold modelom.
Klirens dobutamina je u skladu sa kinetikom prvog reda u opsegu doza od
0,5 do 20 mikrograma/kg/min. Kod pedijatrijskih pacijenata koji primaju
dobutamin infuzijom iste brzine, plazma koncentracija dobutamina može da
varira u opsegu dvostruke vrijednosti, a velika je varijabilnost u
pogledu ove veličine i plazma koncentracije dobutamina neophodne da se
postigne hemodinamski odgovor i stope hemodinamskog odgovora na
povećanje plazma koncentracije. Zbog ovoga se brzina infuzije dobutamina
mora individualno titrirati.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Nema drugih informacija osim onih koje su već uključene u Sažetak
karakteristika lijeka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Natrijum metabisulfit,
Hlorovodonična kiselina (za podešavanje pH),
Voda za injekcije.
6.2. Inkompatibilnosti
Lijek Dobutamine Panpharma 250 mg/ 20 ml, koncentrat za rastvor za
infuziju se ne smije dodavati u 5% rastvor za infuziju natrijum
bikarbonata ili bilo kom drugom jako alkalnom rastvoru. Preporuka je da
se, zbog potencijalne fizičke inkompatibilnosti, dobutamin hidrohlorid
ne miješa sa drugim ljekovima u istom rastvoru.
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju, ne treba
koristiti sa drugim ljekovima ili rastvaračima koji sadrže natrijum
metabisulfit i etanol.
6.3. Rok upotrebe
Rok upotrebe neotvorenog lijeka: 3 godine.
Rok upotrebe nakon razblaženja: Upotrijebiti odmah.
Sa mikrobiološke tačke gledišta, lijek primijeniti odmah. Ako se ne
iskoristi odmah, vrijeme i uslovi čuvanja nakon prvog otvaranja su
isključivo odgovornost korisnika.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Lijek čuvati u originalnom pakovanju, zaštićeno od svjetlosti.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je staklena, bezbojna bočica (tip II) sa 20 ml
koncentrata za rastvor za infuziju, zatvorena hlorobutilnim gumenim
čepom, aluminijumskom kapicom i plastičnim "flip-off" zatvaračem.
Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija koja sadrži 10 bočica i
Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputsva za rukovanje lijekom)
Prije upotrebe, lijek Dobutamin Panpharma 250 mg/20 ml koncentrat za
rastvor za infuziju, razblažiti do konačne zapremine od najmanje 50 ml
sa jednim od navedenih intravenskih rastvora: 5% glukozom, 0,9% natrijum
hloridom ili 1,85% Ringer laktatom.
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe, ukloniti u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Evropa Lek Pharma d.o.o. Podgorica,
Kritskog odreda 4/1, 81000 Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/24/6450 – 9530
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 19.09.2014. godine
Datum posljednje obnove dozvole: 03.12.2024. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
Decembar, 2024. godine
1. NAZIV LIJEKA
Dobutamine Panpharma, 250 mg/20 ml, koncentrat za rastvor za infuziju
INN: dobutamin
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Jedna bočica sa 20 ml koncentrata za rastvor za infuziju sadrži 250 mg
dobutamina (u obliku dobutamin hidrohlorida).
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom:
Jedna bočica sadrži 4,4 mg natrijum metabisulfita.
Za spisak svih pomoćnih supstanci pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Koncentrat za rastvor za infuziju.
Bistar, bezbojan ili svijetložut rastvor.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Odrasli
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju, je
indikovan kod odraslih kod kojih je neophodna inotropna podrška u
terapiji srčane insuficijencije sa malim minutnim volumenom srca koja je
nastala kao posljedica infarkta miokarda, hiršuke intervencije na
otvorenom srcu, kardiomiopatije, septičkog ili kardiogenog šoka.
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju, može
povećati ili održati minutni volumen srca tokom primjene ventilacije sa
pozitivnim pritiskom na kraju izdisaja (positive end-expiratory pressure
(PEEP) ventilation).
Dobutamin stres ehokardiografija (samo kod odraslih osoba)
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju se može
koristiti za test opterećenja srca kao alternativa fizičkoj aktivnosti,
kod pacijenata kod kojih se standardna fizička aktivnost ne može
sprovesti na zadovoljavajući način. Ovakva upotreba dobutamina u svrhu
ovog testa se može primijeniti samo u prostorijama u kojima se inače
sprovodi test opterećenja fizičkom aktivnošću i sve uobičajene mjere
opreza neophodne za sprovođenje ovog testa, takođe se zahtijevaju i kada
se dobutamin primjenjuje u ovu svrhu.
Pedijatrijska populacija
Dobutamin je indikovan kod pedijatrijskih pacijenata svih uzrasnih
kategorija (od novorođenčadi do djece uzrasta od 18 godina) kao
inotropna podrška kod stanja hipoperfuzije usljed niskog minutnog
volumena srca koji je posljedica dekompenzovane srčane insuficijencije,
hiruške intervencije na srcu, kardiomiopatije i kardiogenog ili
septičnog šoka.
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje:
Odrasli
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju se prije
primjene u i.v. kontejner, mora razblažiti do najmanje 50 ml sa nekim od
navedenih intravenskih rastvora:
natrijum hlorid intravenski rastvor
5% intravenski rastvor glukoze
1,85% Ringer laktat.
Primjer: razblaživanjem do 250 ml ili 500 ml dobijaju se sljedeće
koncentracije:
250 ml rastvora sadrži 1000 mikrograma/ml dobutamina
500 ml rastvora sadrži 500 mikrograma/ml dobutamina
Način primjene: zbog kratkog poluvremena eliminacije, lijek Dobutamin
Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju se primjenjuje u vidu
kontinuirane intravenske infuzije. Nakon razblaživanja, rastvor treba
primijeniti putem intravenske igle ili katetera pri čemu se brzina
infuzije prati pomoću regulatora protoka ili nekog drugog pogodnog
uređaja za mjerenje.
Preporučena doza za odrasle i starije: uobičajena doza je 2,5 do 10
mikrograma/kg/min.
Ponekad i niska doza kao 0,5 mikrograma/kg/min može izazvati odgovor.
Rijetko može biti potrebna doza i do 40 mikrograma/kg/min.
Brzinu i dužinu trajanja terapije treba prilagoditi prema odgovoru
pacijenta i odrediti prema brzini pulsa, krvnom pritisku, protoku urina
i ukoliko je moguće, mjerenjem minutnog volumena srca.
Preporučuje se postepeno smanjivanje doze dobutamin hidrohlorida umjesto
naglog prekida terapije.
Neželjena dejstva su dozno-zavisna i nijesu učestala ako se dobutamin
koncentrat daje u dozama ispod 10 mikrograma/kg/min. Ponekad su
korišćene i veće doze od 40 mikrogram/kg/min koje nijesu izazvale
značajna neželjena dejstva.
Konačnu zapreminu za primjenu treba odrediti prema potrebama pacijenta
za tečnošću. Koncentracije od 5 mikrograma/ml korišćene su kod
pacijenata sa ograničenim unosom tečnosti. Visoke koncentracije
dobutamin koncentrata treba davati samo uz infuzionu pumpu kako bi se
osiguralo pravilno doziranje.
Test opterećenja srca (samo kod odraslih osoba):
Kada se koristi kao alternativa vježbama kod ispitivanja opterećenja
srca, preporučuje se postupno povećanje doze od 5 mikrograma/kg/min, od
5 do 20 mikrograma/kg/min tako da se svaka doza ukapava 8 minuta.
Kontinuirani ECG monitoring je neophodan i infuzija se prekida u slučaju
smanjenja od >3mm ST segmenta ili neke ventrikularne aritmije. Infuziju
treba prekinuti i ako brzina pulsa dostigne maksimum za godine/pol,
sistolni krvni pritisak poraste preko 220 mm Hg ili se pojave neka
neželjena dejstva.
Pedijatrijska populacija
Preporučena početna doza za sve pedijatrijske grupe (novorođenčad i
djeca do uzrasta 18 godina) je 5 mikrograma/kg/min, u zavisnosti od
kliničkog odgovora i preporučuje se prilagođavanje doze 2 – 20
mikrograma/kg/min. Ponekad i niska doza kao 0,5 – 1 mikrograma/kg/min
može izazvati odgovor.
Smatra se da je minimalna potrebna efektivna doza kod djece viša od
potrebne doze kod odraslih. Neophodan je oprez kod primjene visokih doza
kod djece jer se smatra da je prag tolerancije na visoke doze kod djece
niži nego kod odraslih. Većina neželjenih reakcija (tahikardija)
primijećena je nakon primjene doze veće od 7,5 mikrograma/kg/min ali se
smanjenjenjem ili prekidom primjene infuzije dobutamina postiže brzo
nestajanje neželjenih efekata.
Primijećena je velika varijabilnost kod pedijatrijskih pacijenata u
odnosu na potrebne koncentracije u plazmi za pokretanje hemodinamskog
odgovora i brzinu hemodinamskog odgovora na povećanje koncentracija u
plazmi što ukazuje na to da se potrebna doza za djecu ne može unaprijed
odrediti nego se mora titrirati kako bi se omogućilo postizanje te
pretpostavljene, manje “terapijske širine” kod djece.
Način primjene:
Kod kontinuirane intravenske infuzije uz korišćenje infuzione pumpe,
koncentrat je potrebno razblažiti do koncentracije od 0,5 do 1 mg/ml
(maks. 5mg/ml) rastvorom 5% glukoze ili 0,9% NaCl. Veće koncentracije se
mogu primijeniti samo putem infuzije kroz centralni venski kateter.
Dobutamin i.v. infuzija inkompatibilna je sa bikarbonatima i drugim jako
alkalnim rastvorima.
Neonatalna intenzivna njega: Razblažiti 30mg/kg tjelesne mase do
konačnog volumena od 50ml infuzionog rastvora. Protok i.v. infuzije od
0,5ml/sat obezbjeđuje dozu od 5 mikrograma/kg/minuti.
Način primjene: samo za intravensku primjenu
4.3. Kontraindikacije
- Preosjetljivost na dobutamin, natrijum metabisulfit ili bilo koju od
pomoćnih supstanci
- Feohromocitom
- Dobutamin stres ehokardiografija
Dobutamin se ne može koristiti za detekciju srčane insuficijencije ili
procjenu funkcije srca u slučaju:
- Skorog infarkta miokarda (tokom prethodnih 30 dana)
- Nestabilne angine pektoris
- Stenoze glavne lijeve koronarne arterije
- Hemodinamski značajne opstrukcije otoka krvi iz lijeve komore
uključujući hipertrofičnu obstruktivnu kardiomiopatiju
- Hemodinamski značajno oštećenje srčane valvule
- Teška srčana insuficijencija (NYHA stadijum III ili IV)
- Predispozicija ili dokumentovana medicinska istorija klinički značajne
ili hronične aritmije, posebno rekurentne ventrikularne tahikardije
- Značajni poremećaji u sprovođenju
- Akutni perikarditis, miokarditis ili endokarditis
- Disekcija aorte
- Aneurizma aorte
- Loši uslovi za sprovođenje sonografije
- Neadekvatno liječena/kontrolisana arterijska hipertenzija
- Opstrukcija ventrikularnog punjenja (konstriktivni perikarditis,
tamponada perikardijuma)
- Hipovolemija
- Ranije uočena preosjetljivost na dobutamin
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Odrasli
Ukoliko dođe do neopravdanog skoka srčane frekvencije ili sistolnog
krvnog pritiska ili ukoliko se aritmija pogoršava, dozu dobutamina treba
smanjiti ili lijek privremeno obustaviti.
Dobutamin može ubrzati ili pogoršati ventrikularnu ektopičnu aktivnost;
u rijetkim slučajevima može da izazove ventrikularnu tahikardiju ili
fibrilaciju. Pošto dobutamin olakšava A-V sprovođenje, pacijenti sa
atrijalnim flaterom ili fibrilacijom mogu razviti brz ventrikularni
odgovor.
Posebna pažnja je potrebna pri primjeni dobutamina kod pacijenata sa
akutnim infarktom miokarda pošto svaki značajan porast srčane
frekvencije ili pretjeran porast arterijskog pritiska mogu pojačati
ishemiju i dovesti do pojave angioznog bola i elevacije ST segmenta.
Inotropni ljekovi, uključujući dobutamin, ne poboljšavaju hemodinamiku
kod većine pacijenata sa mehaničkom obstrukcijom koja sprečava
ventrikularno punjenje ili pražnjenje, ili oba. Inotropni odgovor može
biti neadekvatan kod pacijenata sa značajno redukovanom ventrikularnom
komplijansom. Ovakva stanja se sreću kod srčane tamponade, stenoze
aortnog zalistka i idiopatske hipertrofične subaortne stenoze.
Povremeno je primijećena minimalna vazokonstrikcija, uglavnom kod
pacijenata koji su do skoro primali terapiju β-blokatorima. Inotropno
dejstvo dobutamina potiče od stimulacije β₁ receptora, a ovaj efekat se
zaustavlja primjenom β-blokatora. Međutim pokazano je da se dobutamin
suprotstavlja kardiodepresivnom dejstvu β-blokatora. Nasuprot tome,
adrenergička blokada može učiniti jasno vidljivim efekte koji se
ostvaruju posredstvom β₁ i β₂ receptora, što rezultuje tahikardijom i
vazodilatacijom.
Dobutamin stres ehokardiografija
Dobutamin u sklopu dijagnostičkog ispitivanja ishemije i vitalnih
funkcija smije primjenjivati isključivo ljekar sa adekvatnim ličnim
iskustvom u kardiološkim stres testovima i intezivnoj njezi, budući da u
određenim uslovima može doći do po život opasnih komplikacija.
Stres kardiomiopatija (Takotsubo sindrom) je moguća teška komplikacija
primjene dobutamina za
vrijeme stres ehokardiografije (vidjeti dio 4.8). Samo ljekar sa
iskustvom u primjeni dobutamina za stres ehokardiografiju smije
primijeniti dobutamin u sklopu ovog postupka. Ljekar treba biti oprezan
tokom testa i perioda oporavka, kao i biti spreman za odgovarajuću
terapijsku intervenciju tokom testa. U slučaju pojave stres
kardiomiopatije (Takotsubo sindroma) primjenu dobutamina treba odmah
prekinuti.
Upotreba lijeka Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju
kao alternative fizičkoj aktivnosti za test opterećenja srca se ne
preporučuje kod pacijenata sa nestabilnom anginom, blokom sprovodnih
grana srca, bolešću srčanog zaliska ili bilo kojim srčanim problemom
koji bi ih učinio neophodnim za sprovođenje testa opterećenja srca
(vidjeti dio 4.3).
Potencijalna komplikacija infarkta miokarda je srčana ruptura. Na
mogućnost pojave srčane rupture (septum i slobodnog zida srca) može
uticati niz faktora uključujući mjesto i vrijeme koje protekne od
infarkta miokarda. Bilo je veoma rijetkih izvještaja o fatalnoj akutnoj
srčanoj rupturi prilikom ispitivanja opterećenja dobutaminom. Ovi
događaji su se desili tokom ispitivanja pred otpust pacijenata koji su
hospitalizovani zbog nedavno (4-12 dana) pretrpljenog infarkta miokarda.
U prijavljenim izvještajima rupture slobodnog zida srca, ehokardiogram u
stanju mirovanja ukazuje na diskinetičan i istanjen donji zid. Pacijente
kod kojih se smatra da postoji rizik od srčane rupture tokom sprovođenja
testa opterećenja srca dobutaminom, treba prije testiranja pažljivo
ispitati.
Dobutamin stres ehokardiografiju treba odmah prekinuti ukoliko se pojavi
bilo koji od sljedećih dijagnostičkih ishoda:
- dostigne se maksimalna frekvenca rada srca za taj uzrast ((220 –
starost izražena u godinama) x 0,85)
- smanjenja sistolnog pritiska na vrijednost ispod 20 mmHg
- krvni pritisak poraste na vrijednost iznad 220/120mm Hg
- dođe do pojave progresivnih simptoma (angine pektoris, dispneje,
vrtoglavice, ataksije)
- dođe do progresivne aritmije (vezivanje za prethodni QRS (coupling),
ventrikularne ekstrasistole)
- dođe do progresivnog poremećaja provodljivosti
- dođe do širenja nedavno razvijenog poremećaja motiliteta zida na više
segmenata (16-segmentni model)
- porast volumena na završetku sistole
- razvoj poremećaja repolarizacije (usljed ishemije javlja se
horizontalna ili nishodna depresija ST segmenta za više od 0,2 mV u
intervalu od 80 (60) ms nakon J tačke u poređenju sa osnovnim
vrijednostima, progresivna ili monofazna elevacija ST segmenta preko
0,1 mV kod pacijenata bez predhodnog infarkta miokarda
- dostizanje maksimalne doze
U slučaju ozbiljnih komplikacija (vidjeti dio 4.8) dobutamin stres
ehokardiografija se mora odmah prekinuti.
Tokom primjene lijeka Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za
infuziju, kao i kod bilo kog parenteralnog kateholamina, puls i ritam,
arterijski pritisak i brzinu infuzije treba pažljivo pratiti. Na početku
primjene terapije savjetuje se elektrokardiografski monitoring sve dok
se ne postigne stabilan odgovor.
Povremeno je prijavljivan nagli pad krvnog pritiska povezan sa terapijom
dobutaminom. Smanjenje doze ili isključivanje infuzije rezultuje brzim
povratkom krvnog pritiska na osnovne vrijednosti, rijetko je potrebna
intervencija i ne dolazi odmah do povratka na uobičajene vrijednosti.
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju treba
koristiti uz oprez u slučaju teške hipotenzije koja komplikuje srčani
udar (arterijski pritisak manji od 70 mm Hg).
Hipovolemiju, treba korigovati primjenom pune krvi ili plazme, prije
primjene dobutamina.
Ukoliko arterijski pritisak ostane nizak ili nastavi da naglo pada tokom
primjene dobutamina, uprkos adekvatnom pritisku punjenja komora i
minutnom volumenu lijeve komore, treba razmotriti mogućnost istovremene
primjene perifernog vazokonstriktora poput dopamina ili noradrenalina.
Lijek Dobutamin Panharma sadrži natrijum metabisulfit. Sulfiti mogu
izazvati reakcije alergijskog tipa, uključujući simptome anafilakse po
život opasne, ili manje ozbiljne astmatične epizode kod određenih
osjetljivih ljudi. Osjetljivost na sulfite se srijeće češće kod
astmatičara nego kod ne astmatičara.
Svaka bočica od 20 ml sadrži 4.4 mg natrijum metabisulfita.
Pedijatrijska populacija
Dobutamin je primjenjivan kod djece u stanju hipoperfuzije sa malim
minutnim volumenom srca kao posljedica dekompenzovane srčane
insuficijencije, operacije na srcu i kardiogenog ili septičnog šoka.
Neki efekti hemodinamike dobutamina mogu se kvantitativno ili
kvalitativno razlikovati kod djece u odnosu na odrasle.
Čini se da su povećanje pulsa i krvnog pritiska učestalija kod djece.
Plućni okluzivni pritisak (engl. pulmonary wedge pressure, PWP) se kod
djece ne mora smanjiti kao što se smanjuje kod odraslih, već se može
povećati, naročito kod odojčadi mlađih od godinu dana. Zabilježeno je da
je kardiovaskularni sistem novorođenčadi manje osjetljiv na dobutamin pa
se čini da je hipotenzivni efekat češće uočen kod odraslih pacijenata
nego kod male djece.
Prema tome, imajući u vidu ove farmakodinamske osobine, upotrebu
dobutamina kod djece treba pažljivo nadgledati.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Halogeni anestetici
Iako je manja vjerovatnoća nego kod adrenalina da izazove ventrikularnu
aritmiju, dobutamin koncentrat treba koristiti uz veliki oprez tokom
anesteziranja sa ciklopropanom, halotanom i bilo kojim drugim halogenim
anestetikom.
Entakapon
Efekti dobutamina mogu se povećavati pri istovremenoj primjeni sa
lijekom entakapom.
Beta blokatori
Inotropni efekat dobutamina se zasniva na stimulaciji srčanih β₁
receptora, i ovaj efekat je blokiran kada se istovremeno primjenjuju
beta blokatori. Ustanovljeno je da dobutamin poništava efekat beta
blokatora. U terapijskim dozama, dobutamin ima blaga α₁ i α₂ agonistička
svojstva. Istovremena primjena neselektivnih beta-blokatora kao što je
propranolol može dovesti do porasta krvnog pritiska, zbog
alfa-posredovane vazokonstrikcije i refleksne bradikardije. Beta
blokatori koji imaju i alfa –blokirajući efekat, kao što je karvediol,
mogu izazvati hipotenziju tokom istovremene primjene sa dobutaminom
usljed vazodilatacije izazvane beta₂ predominacijom (vidjeti dio 4.4
Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka).
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Plodnost:
Reproduktivne studije, ispitivanja na životinjama (pacovi i kunići),
nijesu pokazale oslabljenu plodnost, štetne efekte na fetus niti na
teratogene efekte usljed upotrebe dobutamina.
Trudnoća:
Nema adekvatnih i dobro kontrolisanih studija o primjeni dobutamina u
periodu trudnoće i budući da reproduktivne studije na životinjama ne
predviđaju uvjek humani odgovor, dobutamin ne treba koristiti u periodu
trudnoće osim nakon pažljive procjene ako potencijalna korist ne
prevazilazi potencijalni rizik po fetus.
Dojenje:
Nije utvrđeno da li se dobutamin izlučuje u majčino mlijeko.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Nije primjenjivo u pogledu indikacija za upotrebu i kratkog poluvremena
eliminacije lijeka.
4.8. Neželjena dejstva
Odrasli
Upotreba infuzije u trajanju do 72 sata nije pokazala dodatna neželjena
dejstva u odnosu na ona koja se pojavljuju pri kraćoj primjeni infuzije.
Ima dokaza o razvijanju parcijalne tolerancije sa kontinuiranom
infuzijom dobutamina u trajanju od 72 sata ili više, zato, radi
održavanja istog efekta mogu biti potrebne veće doze lijeka.
Neželjena dejstva su navedena prema sljedećoj učestalosti ispoljavanja:
veoma česta: ( ≥10 )
česta: (≥1/100 i < 1/10)
povremena: ( ≥ 1/1000 i < 1/100)
rijetka: (≥ 1/10000 i < 1/1000)
veoma rijetka: (<1/10000)
nepoznata: (učestalost se ne može utvrditi na osnovu raspoloživih
podataka)
Imunološki poremećaji
Nepoznato: prijavljene su reakcije preosjetljivosti kao što su osip,
povišena tjelesna temperatura, eozinofilija i bronhospazam.
Anafilaktičke reakcije i teške životno ugrožavajuće astmatične epizode
mogu biti uzrokovane preosjetljivošću na sulfite (vidjeti dio 4.4
Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka).
Poremećaji na nivou krvi i limfnog sistema
Često: eozinofilija, inhibicija agregacije trombocita (samo kod
višednevno kontrolisane primjene infuzije)
Poremećaji metabolizma i ishrane
Veoma rijetko: hipokalemija
Poremećaji nervnog sistema
Često: glavobolja
Nepoznato: parestezija, tremor, mioklonični spazam. Mioklonus je bio
prijavljen kod pacijenata sa teškom bubrežnom insuficijencijom a koji su
primali dobutamin.
Kardiološki poremećaji/Vaskularni poremećaji
Veoma često: povećanje srčane frekvence za ≥ 30 otkucaja/minuti
Često: porast krvnog pritiska za ≥ 50 mmHg, javlja se češće kod
pacijenata sa postojećom arterijskom hipertenzijom,
pad krvnog pritiska, ventrikularna disritmija, dozno-zavisne
ventrikularne ekstrasistole,
povećanje ventrikularne frekvence kod pacijenata sa atrijalnom
fibrilacijom; Ovi pacijenti treba da prime derivate digitalisa prije
primjene infuzije dobutamina,
Vazokonstrikcija naročito kod pacijenata koji su prethodno tretirani
β-blokatorima,
anginozni bol, palpitacije.
Povremeno: ventrikularna tahikardija, ventrikularna fibrilacija
Veoma rijetko: bradikardija, ishemija miokarda, infarkt miokarda, srčani
zastoj
Nepoznato: elevacija ST segmenta na EKG-u
smanjenje pulmonarnog kapilarnog pritiska
primijećen je eozinofilni miokarditis na srcu pacijenata koji čekaju
transplantaciju, a koji su prije presađivanja organa bili podvrgnuti
terapiji sa više ljekova, uključujući dobutamin ili druge inotropne
ljekove
Djeca:
uočljivo povećanje frekvence srca i/ili krvnog pritiska, kao i veće
sniženje pritiska u plućnim kapilarima nego kod odraslih;
povećanje pritiska u plućnim kapilarima djece mlađe od godinu dana
Poremećaji gastrointestinalnog sistema
Nepoznato: mučnina
Psihijatrijski poremećaji
Nepoznato: nemir, osjećaj toplote, anksioznost
Poremećaji na nivou bubrega i urinarnog sistema
Nepoznato: iznenadna potreba za mokrenjem
Dobutamin stres ehokardiografija
Kardiološki poremećaji/vaskularni poremećaji
Veoma često: diskomfort, usljed angine pektoris, ventrikularne
ekstrasistole sa frekvencom >6/min
Često: supraventikularne ekstrasistole, ventrikularna tahikardija
Povremeno: ventrikularna fibrilacija, infarkt miokarda
Veoma rijetko: pojava AV blok drugog stepena, koronarni vazospazmi
dekompenzacija hiper/hipotenzivnog krvnog pritiska, pojavljivanje
intrakavitarnog gradijenta pritiska, palpitacije
Nepoznato: kardiomiopatija izazvana stresom (Takotsubo sindrom) (vidjeti
dio 4.4)
opstrukcija pražnjenja lijeve ventrikule
fatalna ruptura srca
Respiratorni torakalni i medijastinalni poremećaji
Često: bronhospazam, kratak dah
Gastrointestinalni poremećaji
Često: mučnina
Poremećaji na nivou kože i potkožnog tkiva
Često: egzantem
Veoma rijetko: petehijalno krvarenje
Poremećaji mišićno-skeletnog, vezivnog i koštanog tkiva
Često: bol u grudima
Poremećaji na nivou bubrega i urinarnog sistema
Često: povećana potreba za mokrenjem pri primjeni velikih doza
dobutamina
Opšti poremećaji i reakcije na mjestu primjene
Često: povišena temperatura, flebitis na mjestu primjene
kod slučajne paravenozne infiltracije moguća je lokalna inflamatorna
promjena
Veoma rijetko: nekroza tkiva
Pedijatrijska populacija
Mogući neželjeni efekti su rast sistolnog krvnog pritiska, sistemske
hipertenzije ili hipotenzije, tahikardija, glavobolje, povećanja
pulmonalnog okluzivnog pritiska, što može dovesti do plućne kongestije i
edema kao i pojavu simptomatskih efekata.
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
[]
4.9. Predoziranje
Rijetko je prijavljivano predoziranje dobutaminom. Simptomi trovanja
mogu uključivati anoreksiju, mučninu, povraćanje, tremor, uznemirenost,
palpitacije, glavobolju, kratak dah, anginozni i nespecifičan bol u
grudima. Pozitivni inotropni i hronotropni efekat dobutamina mogu
izazvati hipertenziju, tahiaritmiju, ishemiju srca i ventrikularnu
fibrilaciju. Hipotenzija može biti rezultat vazodilatacije.
Dejstvo dobutamin koncentrata generalno traje kratko (poluvrijeme
eliminacije je otprilike 2 minuta). Infuziju dobutaminom treba
privremeno obustaviti do stabilizacije pacijentovog stanja. Pacijenta
treba pažljivo nadgledati i sprovesti hitne prigodne mjere oživljavanja.
Za prinudnu diurezu, peritonealnu dijalizu, hemodijalizu, ili
hemoperfuziju medicinskim ugljem nije utvrđeno da su od koristi.
Ukoliko se proizvod proguta može doći do nepredviđene resorpcije iz usta
i gastrointestinalnog trakta.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: adrenergički i dopaminergički ljekovi
ATC kod: C01CA07
Odrasli
Dobutamin direktno stimuliše β-adrenergičke receptore i generalno se
smatra da je β₁-adrenergički agonista ali su mehanizmi dejstva lijeka
kompleksni. Vjeruje se da su β-adrenergički efekti rezultat stimulacije
adenil ciklazne aktivnosti. U terapijskim dozama dobutamin ima blage
agonističke efekte na β₂ i α₁ adrenergičke receptore koji su relativno
izbalansirani i rezultuju minimalnim direktnim efektom na sistemsku
vaskulaturu. Za razliku od dopamina, dobutamin ne izaziva oslobađanje
endogenih norepinefrina. Glavni efekat dobutamina u terapijskim dozama
je srčana stimulacija. Smatra se da je pozitivni initropni efekat lijeka
na miokard posredovan uglavnom β₁ adrenergičkom stimulacijom, ali
eksperimentalni podaci ukazuju na to da postoji i efekat α₁-
adrenergičke stimulacije koja potiče uglavnom od (-)-stereoizomera
lijeka.
β₁ adrenergički efekti dobutamina ističu pozitivni inotropni efekat na
srcu i rezultuju povećanjem minutnog volumena lijeve komore usljed
povećanja kontraktilnosti miokarda i povećanja udarnog volumena, kod
zdravih i kod pacijenata sa kongestivnom srčanom slabošću.
Povećan pritisak punjenja lijeve komore opada kod pacijenata sa
kongestivnim oboljenjem srca. U terapijskim dozama, dobutamin dovodi do
smanjenja perifernog otpora; međutim, sistolni i pulsni pritisak mogu
ostati nepromijenjeni ili se povećati zbog povećanja minutnog volumena
lijeve komore. Sa uobičajenim dozama, puls se uglavnom ne mijenja
značajno. Koronarni protok krvi i potrošnja kiseonika srčanog mišića
obično se povećava zbog uvećane srčane kontraktibilnosti.
Elektrofiziološke studije pokazuju da dobutamin olakšava
atrio-ventrikularnu provodljivost i skraćuje ili izaziva neznatnu
promjenu u intraventrikularnoj sprovodljivosti. Tendencija dobutamina da
indukuje srčane aritmije može biti za nijansu manja od dopamina i znatno
manja u odnosu na izoproterenol ili druge kateholamine. Pulmonarni
vaskularni otpor se može smanjiti ako je povećan na početku a prosječan
pritisak pulmonarne arterije se može smanjiti ili ostati nepromijenjen.
Za razliku od dopamina, izgleda da dobutamin ne utiče na dopaminergične
receptore i ne izaziva renalnu ili mezenteričnu vazodilataciju. Međutim,
zbog povećanog minutnog volumena lijeve komore, može doći do povećanja
volumena izlučenog urina.
Pedijatrijska populacija
Dobutamin ispoljava inotropni efekat i kod djece ali se hemodinamski
odgovor donekle razlikuje u odnosu na odrasle. Iako se minutni volumen
srca povećava kod djece, postoji tendenca za razvoj sistemskog
vaskularnog otpora i dovodi do dodatnog sniženja pritiska punjenja
komore, a da se frekvenca rada srca i krvni pritisak povećaju više nego
kod odraslih. Moguće je povećanje pritiska pulmonarne grane tokom
primjene infuzije dobutamina kod djece uzrasta do 12 mjeseci.
Povećanje minutnog volumena srca nastupa pri brzini i.v. infuzije već od
1,0 mikrograma/kg/min, povećanje sistolnog krvnog pritiska pri 2,5
mokrograma/kg/min dok se srčani ritam menja pri brzini infuzije od 5,5
mikrograma/kg/min.
Povećanje brzine infuzije dobutamina u opsegu od 10 do 20
mikrograma/kg/min obično dovodi do daljeg povećanja minutnog volumena
srca.
5.2. Farmakokinetički podaci
Odrasli
Resorpcija: oralnom primjenom dobutamin se u gastrointestinalnom traktu
veoma brzo metaboliše. Intravenskom primjenom dejstvo dobutamina nastupa
u roku od 2 minuta. Najveća koncentracija lijeka kao i najveće dejstvo
pojavljuju se u roku od 10 minuta od započinjanja i.v. infuzije. Efekti
primjene lijeka nestaju ubrzo nakon prekida infuzije.
Distribucija: nije poznato da li dobutamin prolazi kroz placentu ili se
distribuira u mlijeko.
Eliminacija: poluvrijeme eliminacije dobutamina u plazmi je oko 2
minuta. Dobutamin se metaboliše u jetri i drugim tkivima pomoću
katehol-o-metiltransferaze do inaktivne komponente, 3-0-metildobutamina
i uz konjugaciju sa glukuronskom kiselinom. Konjugati dobutamina i
3-0-metildobutamina se uglavnom izlučuju putem urina i manjim dijelom
putem fecesa.
Pedijatrijska populacija
Kod većine pedijatrijskih pacijenata postoji log-linearna veza između
koncentracije dobutamina u plazmi i hemodinamskog odgovora koji se
postiže, što je u skladu sa treshold modelom.
Klirens dobutamina je u skladu sa kinetikom prvog reda u opsegu doza od
0,5 do 20 mikrograma/kg/min. Kod pedijatrijskih pacijenata koji primaju
dobutamin infuzijom iste brzine, plazma koncentracija dobutamina može da
varira u opsegu dvostruke vrijednosti, a velika je varijabilnost u
pogledu ove veličine i plazma koncentracije dobutamina neophodne da se
postigne hemodinamski odgovor i stope hemodinamskog odgovora na
povećanje plazma koncentracije. Zbog ovoga se brzina infuzije dobutamina
mora individualno titrirati.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Nema drugih informacija osim onih koje su već uključene u Sažetak
karakteristika lijeka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Natrijum metabisulfit,
Hlorovodonična kiselina (za podešavanje pH),
Voda za injekcije.
6.2. Inkompatibilnosti
Lijek Dobutamine Panpharma 250 mg/ 20 ml, koncentrat za rastvor za
infuziju se ne smije dodavati u 5% rastvor za infuziju natrijum
bikarbonata ili bilo kom drugom jako alkalnom rastvoru. Preporuka je da
se, zbog potencijalne fizičke inkompatibilnosti, dobutamin hidrohlorid
ne miješa sa drugim ljekovima u istom rastvoru.
Lijek Dobutamin Panpharma, koncentrat za rastvor za infuziju, ne treba
koristiti sa drugim ljekovima ili rastvaračima koji sadrže natrijum
metabisulfit i etanol.
6.3. Rok upotrebe
Rok upotrebe neotvorenog lijeka: 3 godine.
Rok upotrebe nakon razblaženja: Upotrijebiti odmah.
Sa mikrobiološke tačke gledišta, lijek primijeniti odmah. Ako se ne
iskoristi odmah, vrijeme i uslovi čuvanja nakon prvog otvaranja su
isključivo odgovornost korisnika.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Lijek čuvati u originalnom pakovanju, zaštićeno od svjetlosti.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je staklena, bezbojna bočica (tip II) sa 20 ml
koncentrata za rastvor za infuziju, zatvorena hlorobutilnim gumenim
čepom, aluminijumskom kapicom i plastičnim "flip-off" zatvaračem.
Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija koja sadrži 10 bočica i
Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputsva za rukovanje lijekom)
Prije upotrebe, lijek Dobutamin Panpharma 250 mg/20 ml koncentrat za
rastvor za infuziju, razblažiti do konačne zapremine od najmanje 50 ml
sa jednim od navedenih intravenskih rastvora: 5% glukozom, 0,9% natrijum
hloridom ili 1,85% Ringer laktatom.
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe, ukloniti u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Evropa Lek Pharma d.o.o. Podgorica,
Kritskog odreda 4/1, 81000 Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/24/6450 – 9530
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 19.09.2014. godine
Datum posljednje obnove dozvole: 03.12.2024. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
Decembar, 2024. godine