Andol uputstvo za upotrebu
SAŽETAK KARAKTERISTIKA LIJEKA
1. NAZIV LIJEKA
Andol, 300 mg, tableta
INN: acetilsalicilna kiselina
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Jedna tableta sadrži 300 mg acetilsalicilne kiseline sa dodatkom pomoćne
supstance koja ima puferska svojstva.
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Tableta.
Okrugle, bijele do gotovo bijele, mramorirane tablete sa utisnutim
natpisom PLIVA na jednoj strani.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Lijek Andol 300 mg namijenjen je za simptomatsko liječenje:
- blagog do umjerenog bola različite etiologije: glavobolja, zubobolja,
grlobolja, bol u mišićima, zglobovima i leđima, blagi artritični
bolovi, neuralgija, menstrualni bolovi;
- kod prehlade ili gripa za ublažavanje bolova i snižavanje povišene
temperature.
Lijek Andol 300 namijenjen je za primjenu kod odraslih pacijenata i
adolescenata uzrasta iznad 16 godina.
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje
Odrasli i adolescenti uzrasta iznad 16 godina
Uobičajena doza je 1 do 2 tablete, a može se ponavljati svakih 4 do 6
sati.
Najveća dnevna doza acetilsalicilne kiseline iznosi 4 g (13 tableta
lijeka Andol 300 mg).
Pedijatrijska populacija
Acetilsalicilna kiselina se ne smije primjenjivati kod djece i
adolescenata mlađih od 16 godina, osim ako to nije posebno indikovano od
strane ljekara (vidjeti dio 4.4.).
Stariji pacijenti
Uobičajena doza je 1 tableta, a može se ponavljati svakih 4 do 6 sati.
Najveća preporučena dnevna doza acetilsalicilne kiseline iznosi 2 g (6
tableta lijeka Andol 300 mg).
Pacijenti sa oštećenjem funkcije bubrega ili oštećenom kardiovaskularnom
cirkulacijom
Acetilsalicilna kiselina se mora oprezno koristiti kod pacijenata sa
blagom do umjerenom insuficijencijom bubrega (vidjeti dio 4.4).
Preporučuje se smanjenje doze ili produženje intervala doziranja.
Acetilsalicilna kiselina je kontraindikovana kod pacijenata sa teškom
bubrežnom insuficijencijom (vidjeti dio 4.3).
Pacijenti sa oštećenjem funkcije jetre
Acetilsalicilna kiselina se mora oprezno koristiti kod pacijenata sa
blagom do umjerenom insuficijencijom jetre (vidjeti dio 4.4).
Preporučuje se smanjenje doze ili produženje intervala doziranja.
Acetilsalicilna kiselina je kontraindikovana kod pacijenata sa teškom
insuficijencijom jetre (vidjeti dio 4.3).
Način primjene
Za oralnu upotrebu.
Andol 300 mg tablete treba progutati cijele sa čašom vode.
Trajanje terapije
Lijek Andol 300 mg se ne smije koristiti duže od 3 dana (temperatura) i
5 dana (bol) bez prethodnog savjetovanja sa ljekarom.
4.3. Kontraindikacije
Acetilsalicilna kiselina ne smije se koristiti u slučajevima:
- preosjetljivosti na aktivnu supstancu ili na bilo koju od pomoćnih
supstanci navedenih u dijelu 6.1,
- poznatih alergijskih reakcija ili astmatičnih napada koje je
prouzrokovala primjena salicilata ili supstanci koje imaju slično
dejstvo, prvenstveno nesteroidnih antiinflamatornih lijekova (NSAIL),
- pacijenata sa aktivnim peptičkim ulkusima ili krvarenjima u
gastrointestinalnom sistemu,
- pacijenata sa teškom srčanom insuficijencijom,
- pacijenata sa teškom bubrežnom insuficijencijom,
- pacijenata sa teškom insuficijencijom jetre,
- pacijenata koji su skloni krvarenju,
- pacijentkinja u posljednjem trimestru trudnoće (vidjeti dio 4.6),
- pacijenata koji primaju metotreksat u dozama od 15 mg nedjeljno ili
većim,
- djece mlađe od 16 godina.
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Treba biti oprezan pri primjeni lijeka Andol 300 mg:
- kod prekomjerne osjetljivosti na ostale analgetike / antiinflamatorne
ljekove / antireumatike i kod postojanja određenih alergija,
- kod pacijenata sa gastrointestinalnim ulkusom u anamnezi uključujući
hronične ili rekurentne ulkuse ili ranije prisutna gastrointestinalna
krvarenja. Ukoliko se pojavi ulkus ili krvarenje u gastrointestinalnom
sistemu, potrebno je prekinuti liječenje. Potreban je oprez kod
pacijenata koji istovremeno uzimaju ljekove koji mogu povećati rizik
od pojave ulkusa, kao što su oralni kortikosteroidi, selektivni
inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (vidjeti dio 4.5),
- kod istovremene primjene antikoagulantnih ljekova (vidjeti dio 4.5),
- u slučaju oštećenja bubrežne funkcije ili kod oštećenja
kardiovaskularne cirkulacije (npr. kod oboljenja krvnih sudova
bubrega, kongestivne srčane insuficijencije, gubitka zapremine krvi,
velikih operativnih zahvata, sepse ili obilnih krvarenja), s obzirom
na to da acetilsalicilna kiselina može dodatno povećati rizik od
oštećenja bubrega i akutne bubrežne insuficijencije. Potreban je oprez
kod pacijenata sa dehidracijom, budući da primjena nesteroidnih
antiinflamatornih ljekova može dovesti do pogoršanja bubrežne
funkcije.
- kod pacijenata sa oštećenom funkcijom jetre; primjena je
kontraindiokovana kod teškog oštećenja funkcije jetre. Kod pacijenata
koji imaju blago do umjereno oštećenje funkcije jetre, potrebno je
redovno sprovoditi analize funkcije jetre.
- acetilsalicilna kiselina može povećati rizik od krvarenja, naročito
tokom i nakon operativnih zahvata (čak i kod manjih hirurških zahvata
kakvi su npr. stomatološki zahvati). Potreban je oprez pri primjeni
prije operativnih zahvata i tokom liječenja ljekovima koji mogu
povećati rizik od krvarenja (npr. antikoagulansi, trombolitici…). Može
biti potreban privremeni prekid liječenja. Pacijente treba savjetovati
da prijave svom ljekaru sve neobične simptome krvarenja.
Krvarenje u gastrointestinalnom sistemu ili ulkus/perforacije, koje u
pojedinačnim slučajevima može biti opasno po život, mogu se pojaviti u
bilo koje vrijeme tokom terapije, bez nužnih prethodnih simptoma ili
anamneze kod pacijenata. Relativni rizik se povećava sa povećanjem
doze, kod pacijenata koji u anamnezi imaju gastrointestinalne ulkuse,
naročito sa komplikacijama krvarenja ili perforacijama, kod starijih
osoba, osoba sa niskom tjelesnom težinom, kao i kod pacijenata koji
primaju antikoagulanse ili inhibitore agregacije trombocita (vidjeti
dio 4.5). U slučaju krvarenja iz gastrointestinalnog sistema ili
ulkusa, liječenje se mora odmah prekinuti.
- kod pacijenata koji imaju težak nedostatak enzima glukoza-6-fosfat
dehidrogenaza (G6PD) acetilsalicilna kiselina može izazvati hemolizu
ili hemolitičku anemiju. Faktori koji mogu povećati rizik od nastanka
hemolize su npr. visoka doza, groznica ili akutne infekcije.
- acetilsalicilna kiselina može da prouzrokuje bronhospazam i da
prouzrokuje napade astme ili neku drugu reakciju preosjetljivosti.
Primjenu lijeka potrebno je prekinuti kod pojave bilo kog simptoma
preosjetljivosti. Rizik je veći kod pacijenata sa postojećom astmom,
alergijom na polen, nosnim polipima ili hroničnom opstruktivnom
bolesti pluća. Isto važi za pacijente koji su skloni reakcijama
preosjetljivosti (npr. kožne reakcije, svrab, urtikarija) na druge
supstance;
- stariji pacijenti su generalno osjetljiviji na neželjene reakcije
nesteroidnih antiinflamatornih ljekova (NSAIL), uključujući
acetilsalicilnu kiselinu. Ove pacijente treba pažljivo pratiti u
slučaju pojave znakova i simptoma gastrointestinalnih poremećaja.
- ibuprofen može ometati inhibitorni efekat acetilsalicilne kiseline na
agregaciju trombocita. Pacijenti treba da se konsultuju sa ljekarom
ako imaju propisan način uzimanja acetilsalicilne kiseline, a uzimaju
ibuprofen za bol (vidjeti dio 4.5);
- kod pacijentkinja u prvom ili drugom trimestru trudnoće ili kod
pacijentkinja koje doje (vidjeti dio 4.6) treba oprezno postupati;
- kada se daju manje doze, acetilsalicilna kiselina smanjuje izlučivanje
mokraćne kiseline. Ovo takođe može prouzrokovati napade gihta kod
pacijenata koji za to imaju predispoziciju.
Lijek nije namijenjen za redovnu primjenu niti za prevenciju
kardiovaskulanih događaja.
Pedijatrijska populacija
Ljekovi koji sadrže acetilsalicilnu kiselinu ne smiju se primjenjivati
kod djece i adolescenata mlađih od 16 godina za simptomatsko analgetičko
i antipiretičko liječenje tokom virusnih infekcija bez savjetovanja sa
ljekarom. Kod određenih virusnih infekcija, posebno kod onih uzrokovanih
virusom influence A, influence B i malih boginja (varičele), postoji
rizik od nastanka Rejevog sindroma. Rejev sindrom je veoma rijetka, ali
potencijalno po život opasna bolest koja pogađa mozak i jetru i
zahtijeva hitnu medicinsku pomoć. Rizik može biti povećan pri
istovremenoj primjeni acetilsalicilne kiseline sa drugim ljekovima;
međutim, uzročna povezanost nije dokazana. Ukoliko se uz navedene
bolesti javi perzistentno povraćanje, treba sumnjati na Rejev sindrom.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Interakcije koje su kontraindikovane:
Metotreksat (doze > 15 mg nedjeljno):
Kombinovani ljekovi, metotreksat i acetilsalicilna kiselina, povećavaju
hematološku toksičnost metotreksata jer acetilsalicilna kiselina
smanjuje bubrežni klirens metotreksata. Stoga je istovremena primjena
metotreksata (u dozama > 15 mg nedjeljno) sa lijekom Andol 300 mg
kontraindikovana (vidjeti dio 4.3).
Kombinacije koje se ne preporučuju:
Urikozurici, poput probenecida: Salicilati poništavaju efekat
probenecida. Ovu kombinaciju treba izbjegavati.
Kombinacije koje zahtijevaju oprez pri upotrebi:
Metotreksat u dozama manjim od 15 mg/nedjeljno:
Povećana hematološka toksičnost metotreksata (generalno,
antiinflamatorni ljekovi smanjuju bubrežni klirens metotreksata i
salicilati istiskuju metotreksat iz veze sa proteinima plazme).
Antacidi smanjuju resorpciju i time serumsku koncentraciju salicilata.
Acetilsalicilna kiselina primijenjena istovremeno sa heparinom ili
oralnim antikoagulansima povećava mogućnost krvarenja.
Acetilsalicilna kiselina može povećati rizik od krvarenja jer djeluje
sinergistički sa drugim antiagregacionim ljekovima, npr. sa
tromboliticima i drugim antiagregacionim ljekovima, npr. tiklopidinom,
klopidogrelom.
Acetilsalicilna kiselina može pojačati dejstvo ostalih nesteroidnih
antiinflamatornih ljekova koji sadrže visoke doze salicilata čime se
povećava rizik od nastanka ulkusa i krvarenja u gastrointestinalnom
sistemu.
Selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (SSRIs = engl.
Selective Serotonin Re-uptake Inhibitors, citalopram, escitalopram,
fluoksetin, fluvoksamin, paroksetin, sertralin)
Povećan rizik od krvarenja u gornjem dijelu gastrointestinalnog sistema
zbog mogućeg sinergističkog učinka.
Antidijabetici (npr. oralni hipoglikemici iz grupe sulfonilureje,
insulin): visoke doze acetilsalicilne kiseline povećavaju
hipoglikemijsko dejstvo antidijabetika zbog hipoglikemijskog djelovanja
acetilsalicilne kiseline i istiskivanja sulfonilureje iz veze sa
proteinima plazme.
Valproinska kiselina: zbog istiskivanja iz veze sa proteinima plazme
povećava se toksičnost valproinske kiseline.
Acetilsalicilna kiselina u visokim dozama može oslabiti efekat
antihipertenziva (inhibitora angiotenzin konvertirajućeg enzima - ACE
inhibitora).
Alkohol oštećuje sluznicu želuca i povećava rizik oštećenja sluznice
acetilsalicilnom kiselinom. Treba izbjegavati konzumaciju alkohola tokom
liječenja lijekom Andol 300 mg.
Acetilsalicilna kiselina može smanjiti efekte diuretika, povećati rizik
od gastrointestinalnog krvarenja tokom istovremene terapije
kortikosteroidima, kao i povećati koncentracije digoksina u plazmi.
Istovremena primjena ibuprofena antagonizuje ireverzibilnu inhibiciju
trombocita indukovanu acetilsalicilnom kiselinom. Liječenje ibuprofenom
kod pacijenata sa povećanim kardiovaskularnim rizikom može ograničiti
kardioprotektivni efekat acetilsalicilne kiseline (vidjeti dio 4.4.)
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Plodnost
Postoje dokazi da ljekovi koji inhibiraju sintezu ciklooksigenaza /
prostaglandina mogu dovesti do poremećaja plodnosti kod žena zbog
uticaja na ovulaciju. Ovaj poremećaj je reverzibilan nakon prestanka
terapije.
Trudnoća
Ljekovi koji sadrže acetilsalicilnu kiselinu ne smiju se uzimati tokom
prvog i drugog trimestra trudnoće, osim ako je to naročito neophodno.
Ukoliko pacijentkinje koje nastoje da zatrudne uzimaju ljekove koji
sadrže acetilsalicilnu kiselinu ili ih uzimaju tokom prvog i drugog
trimestra trudnoće, primijenjena doza bi trebala biti najmanja moguća, a
trajanje liječenja što je moguće kraće.
Tokom trećeg trimestra trudnoće, svi inhibitori sinteze prostaglandina
mogu izazvati kod fetusa:
- kardiopulmonalnu toksičnost (sa preranim zatvaranjem ductus
arteriosus-a i pulmonalnom hipertenzijom);
- renalnu disfunkciju, koja može napredovati do bubrežne insuficijencije
sa oligohidroamnionom;
Pri kraju trudnoće, inhibitori sinteze prostaglandina mogu kod majke i
djeteta izazvati:
- moguće produženje vremena krvarenja, antiagregacioni efekat koji se
može javiti čak i nakon veoma niskih doza,
- inhibiciju kontrakcija materice što dovodi do odloženog ili produženog
porođaja.
Stoga je acetilsalicilna kiselina kontraindikovana tokom trećeg
trimestra trudnoće.
Inhibicija sinteze prostaglandina može štetno uticati na trudnoću i/ili
embriofetalni razvoj. Podaci iz epidemioloških studija dovode do
zabrinutosti oko povećanog rizika od spontanog abortusa i malformacija
nakon upotrebe inhibitora sinteze prostaglandina u periodu rane
trudnoće. Apsolutni rizik od kardiovaskularnih malformacija je bio
povećan sa manje od 1% na približno 1,5%. Vjeruje se da se rizik
povećava sa povećanjem doze i trajanja terapije. Dostupni podaci ne
podržavaju bilo kakvu povezanost između uzimanja acetilsalicilne
kiseline i povećanog rizika od abortusa. Postojeći epidemiološki podaci
za acetilsalicilnu kiselinu vezano za malformacije nijesu dosljedni, ali
povećan rizik od nastanka gastroshize se ne može isključiti.
Prospektivna studija u kojoj je oko 14.800 majki sa djecom bilo izloženo
ovom lijeku tokom perioda rane trudnoće (od 1. do 4. mjeseca) nije ga
povezala sa povišenom stopom pojave malformacija. Studije na životinjama
pokazale su reproduktivnu toksičnost (vidjeti dio 5.3.)
Dojenje
Pacijentkinje koje doje, treba da izbjegavaju uzimanje acetilsalicilne
kiseline, jer postoji rizik od pojave Rejevog sindroma. Redovna upotreba
velikih doza mogla bi da ošteti funkciju trombocita i izazove
hipoprotrombinemiju kod odojčadi sa smanjenom zalihom vitamina K.
Acetilsalicilna kiselina i njeni metaboliti prelaze u humano mlijeko u
vrlo malim količinama pa je uz kratkotrajnu primjenu
analgetskih-antipiretskih doza rizik od pojave neželjenih dejstava kod
odojčadi (npr. povećana sklonost ka krvarenju) nizak.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Acetilsalicilna kiselina ne utiče na sposobnost upravljanja vozilima i
rukovanje mašinama. Ipak, mora se uzeti u obzir da se može pojaviti
vrtoglavica.
4.8. Neželjena dejstva
Tokom primjene acetilsalicilne kiseline zabilježena su sljedeća
neželjena dejstva. Neželjena dejstva navedena su prema sistemima organa
i učestalosti.
Neželjena dejstva razvrstana po učestalosti možemo klasifikovati kao:
Veoma često (≥ 1/10)
Često (≥ 1/100 do < 1/10)
Povremeno (≥ 1/1 000 do < 1/100)
Rijetko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000)
Veoma rijetko (< 1/10 000)
Nepoznato (na osnovu dostupnih podataka ne može se procijeniti
učestalost).
Poremećaji krvi i limfnog sistema
Nepoznato: Pojava krvarenja (epistaksa, krvarenje desni, purpura, itd.)
sa produženim vremenom krvarenja. Ovo dejstvo može potrajati 4 do 8 dana
nakon prestanka uzimanja acetilsalicilne kiseline. Moguća je i pojava
rizika od krvarenja tokom operativnih zahvata.
Poremećaji imunog sistema
Nepoznato: Hipersenzitivne reakcije: urikarija, kožne reakcije,
anafilaktičke reakcije, astma, Quincke-ov edem.
Poremećaji nervnog sistema
Rijetko: Glavobolja, vrtoglavica, oslabljeni sluh, tinitus, ali ova
neželjena dejstva češće ukazuju na predoziranje.
Poremećaji gastrointestinalnog sistema
Nepoznato: Bol u abdomenu, vidljivo (hematemeza, melena) ili okultno
gastrointestinalno krvarenje koje uzrokuje anemiju zbog nedostatka
gvožđa. Ovakvo je krvarenje češće kod visokih doza, gastroduodenalnih
ulkusa i perforacija.
Hepatobilijarni poremećaji
Nepoznato: Rejev sindrom (vidjeti dio Posebna upozorenja i mjere opreza
pri upotrebi lijeka)
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
4.9. Predoziranje
Trovanje salicilatima obično je povezano sa koncentracijama u plazmi
iznad 350 mg/l (2,5 mmol/l). Do većine smrtnih slučajeva odraslih osoba
dolazi kod pacijenata čije koncentracije prelaze 700 mg/l (5,1 mmol/l).
Nije vjerovatno da će pojedinačne doze manje od 100 mg/kg uzrokovati
teško trovanje.
Simptomi
Česti znaci obuhvataju povraćanje, dehidraciju, tinitus, vertigo,
gubitak sluha, znojenje, tople ekstremitete sa izraženim pulsom,
povećanu frekvencu disanja i hiperventilaciju. U većini slučajeva
prisutan je neki stepen poremećaja acidobazne ravnoteže.
Kod odraslih i djece starije od četiri godine uobičajena je mješovita
respiratorna alkaloza i metabolička acidoza sa normalnom ili visokom
arterijskom pH-vrijednošću (normalna ili smanjena koncentracija
vodonikovih jona). Kod djece uzrasta četiri godine ili manje, česta je
dominantna metabolička acidoza sa niskom arterijskom pH-vrijednošću
(povišena koncentracija vodonikovih jona). Acidoza može povećati prenos
salicilata preko krvnomoždane barijere.
Manje česti znaci trovanja obuhvataju hematemezu, hiperpireksiju,
hipoglikemiju, hipokalijemiju, trombocitopeniju, povećan odnos INR/PV,
intravaskularnu koagulaciju, insuficijenciju bubrega i ne-srčani plućni
edem.
Poremećaji CNS koji obuhvataju konfuziju, dezorijentaciju, komu i
konvulzije, manje su česti kod odraslih nego kod djece.
Liječenje
Ako se javi odrasla osoba u okviru prvog sata nakon što je progutala
više od 250 mg/kg, daje se aktivni ugalj. Treba mjeriti koncentraciju
salicilata u plazmi, iako se težina trovanja ne može odrediti samo iz
toga, pa se klinički i biohemijski podaci moraju uzeti u obzir.
Eliminacija se povećava urinarnom alkalizacijom koja se postiže
primjenom 1,26% natrijum hidrogen karbonata. Treba kontrolisati
pH-vrijednost urina. Intravenskom primjenom 8,4% natrijum hidrogen
karbonata koriguje se metabolička acidoza (najprije se kontroliše
kalijum u serumu). Forsirana diureza se ne smije koristiti jer ne
povećava izlučivanje salicilata, a može izazvati plućni edem.
Hemodijaliza je terapija izbora za teško trovanje i nju treba razmotriti
kod pacijenata sa koncentracijama salicilata u plazmi >700 mg/l (5,1
mmol/l), ili sa nižim koncentracijama koje su povezane sa teškim
kliničkim ili metaboličkim simptomima. Pacijenti mlađi od 10 ili stariji
od 70 godina izloženi su povećanom riziku od toksičnosti salicilata, pa
kod njih dijaliza može biti potrebna i u ranijem stadijumu trovanja.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: Analgetici; Salicilna kiselina i derivati
ATC kod: N02BA01
Mehanizam dejstva
Glavna dejstva acetilsalicilne kiseline su supresija upale, analgezija,
snižavanje povišene tjelesne temperature i inhibicija agregacije
trombocita. Antiinflamatorno dejstvo posljedica je inhibicije enzima
ciklooksigenaze sa posljedično smanjenim stvaranjem prostaglandina,
indukcija ciklooksigenaze na sintezu antiinflamatornih lipoksina, kao i
direktna inhibicija sinteze nekih antiinflamatornih citokina (IL-1,
IL-6, TNF- α). Analgetski efekat je posljedica inhibicije
ciklooksigenaze, sa posljedičnom inhibicijom nadražaja perfirernih
nastavaka prvog neurona senzornog puta (periferni učinak) i inhibicijom
prenosa signala sa prvog na drugi neuron senzornog puta u zadnjim
rogovima kičmene moždine (centralni efekat). Antipiretsko dejstvo
posljedica je inhibicije ciklooksigenaze u endotelnim ćelijama malih
krvnih sudova u preoptičkoj regiji hipotalamusa i direktne inhibicije
sinteze endogenih pirogena (IL-1, IL-6, TNF-α) na mjestu upale.
Antiagregaciono dejstvo posljedica je inhibicije ciklooksigenaze u
trombocitima. Povoljnom efektu acetilsalicilne kiseline u prevenciji
trombotskih incidenata doprinose i efekti na endotel krvnih sudova
(inhibicija mikroupale sa inhibiranom interakcijom endotela i
cirkulišućih ćelija), inhibicija sinteze trombina i faktora koagulacije
zavisnih od vitamina K i blago fibrinolitičko djelovanje.
5.2. Farmakokinetički podaci
Resorpcija
Acetilsalicilna kiselina se brzo resorbuje pasivnom difuzijom iz želuca
i gornjeg dijela tankog crijeva. Kiseli želudačni sadržaj održava
acetilsalicilnu kiselinu u nejonizovanom stanju i time ubrzava njenu
resorpciju. Dio acetilsalicilne kiseline se hidrolizuje u salicilat već
u zidu gastrointestinalnog trakta. Nakon resorpcije brzo se pretvara u
salicilat, ali tokom prvih 20 minuta nakon uzimanja lijeka
acetilsalicilna kiselina je predominantni oblik lijeka u plazmi.
Bioraspoloživost acetilsalicilne kiseline iznosi oko 50 %.
Distribucija
Značajne koncentracije u plazmi postižu se već pola sata nakon oralne
primjene, a maksimalna koncentracija 1 do 2 sata nakon uzimanja lijeka.
U velikoj mjeri se veže za proteine plazme (80 do 90%). Brzo se
raspodjeljuje po svim tkivima i tjelesnim tečnostima. Volumen raspodjele
kod odraslih iznosi 170 ml/kg tjelesne težine. Salicilna kiselina se
takođe u velikoj mjeri veže za proteine plazme i brzo raspodjeljuje po
cijelom tijelu. Pojavljuje se u mlijeku dojilje i prelazi u posteljicu.
Biotransformacija
Salicilna kiselina se uglavnom metaboliše u jetri. Glavni metaboliti su
salicilurična kiselina i salicil fenol glukuronid.
Eliminacija
Nakon oralne doze od 325 mg poluvrijeme eliminacije salicilne kiseline
iz plazme iznosi 2 do 3 sata, ali nakon većih doza se produžava i može
iznositi 15 do 30 sati.
Salicilna kiselina se izlučuje putem urina. Dio koji se izlučuje
nepromijenjen (kao salicilna kiselina) raste uporedo sa dozom i zavisan
je od pH urina (oko 30% ga se izlučuje u alkalnijem, a samo 2% u
kiselijem urinu). Bubrežna ekskrecija uključuje glomerularnu filtraciju,
aktivnu bubrežnu tubularnu sekreciju i pasivnu tubularnu reapsorpciju.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Uz ulceracije i krvarenje u želucu, što je uočeno kod različitih
životinjskih vrsta kao i kod ljudi, acetilsalicilna kiselina je kod
pacova nakon dugotrajnog, kontinuiranog liječenja pri dozama od 120 –
230 mg/kg/dan uzrokovala renalnu papilarnu nekrozu i smanjenje
koncentrovanja u urinu.
Ispitivanja na skotnim životinjama otkrila su da bi velike doze
acetilsalicilne kiseline mogle povećati broj fetusne resporpcije kod
miševa i pacova, a kod miševa bi mogle uzrokovati urođeni defekt (zečja
usna). Nema dokaza za mutageno ili karcinogeno dejstvo acetilsalicilne
kiseline.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Magnezijum oksid
Kukuruzni skrob
Želatin
Talk
Skrob, preželatinizirani
Celuloza, mikrokristalna
Silicijum dioksid, koloidni, bezvodni
6.2. Inkompatibilnosti
Nije primjenjivo.
6.3. Rok upotrebe
24 mjeseca.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Čuvati na temperaturi ispod 25 °C.
Čuvati van pogleda i domašaja djece.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je PVC/PVDC/PVC//Al blister koji sadrži 10 tableta.
Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija koja sadrži 20 tableta
(2 blistera) i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Evropa Lek Pharma d.o.o. Podgorica
Kritskog odreda 4/1, 81000 Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/24/2121 - 2504
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 04.10.2013. godine
Datum posljednje obnove dozvole: 18.04.2024. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2024. godine
1. NAZIV LIJEKA
Andol, 300 mg, tableta
INN: acetilsalicilna kiselina
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Jedna tableta sadrži 300 mg acetilsalicilne kiseline sa dodatkom pomoćne
supstance koja ima puferska svojstva.
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Tableta.
Okrugle, bijele do gotovo bijele, mramorirane tablete sa utisnutim
natpisom PLIVA na jednoj strani.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Lijek Andol 300 mg namijenjen je za simptomatsko liječenje:
- blagog do umjerenog bola različite etiologije: glavobolja, zubobolja,
grlobolja, bol u mišićima, zglobovima i leđima, blagi artritični
bolovi, neuralgija, menstrualni bolovi;
- kod prehlade ili gripa za ublažavanje bolova i snižavanje povišene
temperature.
Lijek Andol 300 namijenjen je za primjenu kod odraslih pacijenata i
adolescenata uzrasta iznad 16 godina.
4.2. Doziranje i način primjene
Doziranje
Odrasli i adolescenti uzrasta iznad 16 godina
Uobičajena doza je 1 do 2 tablete, a može se ponavljati svakih 4 do 6
sati.
Najveća dnevna doza acetilsalicilne kiseline iznosi 4 g (13 tableta
lijeka Andol 300 mg).
Pedijatrijska populacija
Acetilsalicilna kiselina se ne smije primjenjivati kod djece i
adolescenata mlađih od 16 godina, osim ako to nije posebno indikovano od
strane ljekara (vidjeti dio 4.4.).
Stariji pacijenti
Uobičajena doza je 1 tableta, a može se ponavljati svakih 4 do 6 sati.
Najveća preporučena dnevna doza acetilsalicilne kiseline iznosi 2 g (6
tableta lijeka Andol 300 mg).
Pacijenti sa oštećenjem funkcije bubrega ili oštećenom kardiovaskularnom
cirkulacijom
Acetilsalicilna kiselina se mora oprezno koristiti kod pacijenata sa
blagom do umjerenom insuficijencijom bubrega (vidjeti dio 4.4).
Preporučuje se smanjenje doze ili produženje intervala doziranja.
Acetilsalicilna kiselina je kontraindikovana kod pacijenata sa teškom
bubrežnom insuficijencijom (vidjeti dio 4.3).
Pacijenti sa oštećenjem funkcije jetre
Acetilsalicilna kiselina se mora oprezno koristiti kod pacijenata sa
blagom do umjerenom insuficijencijom jetre (vidjeti dio 4.4).
Preporučuje se smanjenje doze ili produženje intervala doziranja.
Acetilsalicilna kiselina je kontraindikovana kod pacijenata sa teškom
insuficijencijom jetre (vidjeti dio 4.3).
Način primjene
Za oralnu upotrebu.
Andol 300 mg tablete treba progutati cijele sa čašom vode.
Trajanje terapije
Lijek Andol 300 mg se ne smije koristiti duže od 3 dana (temperatura) i
5 dana (bol) bez prethodnog savjetovanja sa ljekarom.
4.3. Kontraindikacije
Acetilsalicilna kiselina ne smije se koristiti u slučajevima:
- preosjetljivosti na aktivnu supstancu ili na bilo koju od pomoćnih
supstanci navedenih u dijelu 6.1,
- poznatih alergijskih reakcija ili astmatičnih napada koje je
prouzrokovala primjena salicilata ili supstanci koje imaju slično
dejstvo, prvenstveno nesteroidnih antiinflamatornih lijekova (NSAIL),
- pacijenata sa aktivnim peptičkim ulkusima ili krvarenjima u
gastrointestinalnom sistemu,
- pacijenata sa teškom srčanom insuficijencijom,
- pacijenata sa teškom bubrežnom insuficijencijom,
- pacijenata sa teškom insuficijencijom jetre,
- pacijenata koji su skloni krvarenju,
- pacijentkinja u posljednjem trimestru trudnoće (vidjeti dio 4.6),
- pacijenata koji primaju metotreksat u dozama od 15 mg nedjeljno ili
većim,
- djece mlađe od 16 godina.
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Treba biti oprezan pri primjeni lijeka Andol 300 mg:
- kod prekomjerne osjetljivosti na ostale analgetike / antiinflamatorne
ljekove / antireumatike i kod postojanja određenih alergija,
- kod pacijenata sa gastrointestinalnim ulkusom u anamnezi uključujući
hronične ili rekurentne ulkuse ili ranije prisutna gastrointestinalna
krvarenja. Ukoliko se pojavi ulkus ili krvarenje u gastrointestinalnom
sistemu, potrebno je prekinuti liječenje. Potreban je oprez kod
pacijenata koji istovremeno uzimaju ljekove koji mogu povećati rizik
od pojave ulkusa, kao što su oralni kortikosteroidi, selektivni
inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (vidjeti dio 4.5),
- kod istovremene primjene antikoagulantnih ljekova (vidjeti dio 4.5),
- u slučaju oštećenja bubrežne funkcije ili kod oštećenja
kardiovaskularne cirkulacije (npr. kod oboljenja krvnih sudova
bubrega, kongestivne srčane insuficijencije, gubitka zapremine krvi,
velikih operativnih zahvata, sepse ili obilnih krvarenja), s obzirom
na to da acetilsalicilna kiselina može dodatno povećati rizik od
oštećenja bubrega i akutne bubrežne insuficijencije. Potreban je oprez
kod pacijenata sa dehidracijom, budući da primjena nesteroidnih
antiinflamatornih ljekova može dovesti do pogoršanja bubrežne
funkcije.
- kod pacijenata sa oštećenom funkcijom jetre; primjena je
kontraindiokovana kod teškog oštećenja funkcije jetre. Kod pacijenata
koji imaju blago do umjereno oštećenje funkcije jetre, potrebno je
redovno sprovoditi analize funkcije jetre.
- acetilsalicilna kiselina može povećati rizik od krvarenja, naročito
tokom i nakon operativnih zahvata (čak i kod manjih hirurških zahvata
kakvi su npr. stomatološki zahvati). Potreban je oprez pri primjeni
prije operativnih zahvata i tokom liječenja ljekovima koji mogu
povećati rizik od krvarenja (npr. antikoagulansi, trombolitici…). Može
biti potreban privremeni prekid liječenja. Pacijente treba savjetovati
da prijave svom ljekaru sve neobične simptome krvarenja.
Krvarenje u gastrointestinalnom sistemu ili ulkus/perforacije, koje u
pojedinačnim slučajevima može biti opasno po život, mogu se pojaviti u
bilo koje vrijeme tokom terapije, bez nužnih prethodnih simptoma ili
anamneze kod pacijenata. Relativni rizik se povećava sa povećanjem
doze, kod pacijenata koji u anamnezi imaju gastrointestinalne ulkuse,
naročito sa komplikacijama krvarenja ili perforacijama, kod starijih
osoba, osoba sa niskom tjelesnom težinom, kao i kod pacijenata koji
primaju antikoagulanse ili inhibitore agregacije trombocita (vidjeti
dio 4.5). U slučaju krvarenja iz gastrointestinalnog sistema ili
ulkusa, liječenje se mora odmah prekinuti.
- kod pacijenata koji imaju težak nedostatak enzima glukoza-6-fosfat
dehidrogenaza (G6PD) acetilsalicilna kiselina može izazvati hemolizu
ili hemolitičku anemiju. Faktori koji mogu povećati rizik od nastanka
hemolize su npr. visoka doza, groznica ili akutne infekcije.
- acetilsalicilna kiselina može da prouzrokuje bronhospazam i da
prouzrokuje napade astme ili neku drugu reakciju preosjetljivosti.
Primjenu lijeka potrebno je prekinuti kod pojave bilo kog simptoma
preosjetljivosti. Rizik je veći kod pacijenata sa postojećom astmom,
alergijom na polen, nosnim polipima ili hroničnom opstruktivnom
bolesti pluća. Isto važi za pacijente koji su skloni reakcijama
preosjetljivosti (npr. kožne reakcije, svrab, urtikarija) na druge
supstance;
- stariji pacijenti su generalno osjetljiviji na neželjene reakcije
nesteroidnih antiinflamatornih ljekova (NSAIL), uključujući
acetilsalicilnu kiselinu. Ove pacijente treba pažljivo pratiti u
slučaju pojave znakova i simptoma gastrointestinalnih poremećaja.
- ibuprofen može ometati inhibitorni efekat acetilsalicilne kiseline na
agregaciju trombocita. Pacijenti treba da se konsultuju sa ljekarom
ako imaju propisan način uzimanja acetilsalicilne kiseline, a uzimaju
ibuprofen za bol (vidjeti dio 4.5);
- kod pacijentkinja u prvom ili drugom trimestru trudnoće ili kod
pacijentkinja koje doje (vidjeti dio 4.6) treba oprezno postupati;
- kada se daju manje doze, acetilsalicilna kiselina smanjuje izlučivanje
mokraćne kiseline. Ovo takođe može prouzrokovati napade gihta kod
pacijenata koji za to imaju predispoziciju.
Lijek nije namijenjen za redovnu primjenu niti za prevenciju
kardiovaskulanih događaja.
Pedijatrijska populacija
Ljekovi koji sadrže acetilsalicilnu kiselinu ne smiju se primjenjivati
kod djece i adolescenata mlađih od 16 godina za simptomatsko analgetičko
i antipiretičko liječenje tokom virusnih infekcija bez savjetovanja sa
ljekarom. Kod određenih virusnih infekcija, posebno kod onih uzrokovanih
virusom influence A, influence B i malih boginja (varičele), postoji
rizik od nastanka Rejevog sindroma. Rejev sindrom je veoma rijetka, ali
potencijalno po život opasna bolest koja pogađa mozak i jetru i
zahtijeva hitnu medicinsku pomoć. Rizik može biti povećan pri
istovremenoj primjeni acetilsalicilne kiseline sa drugim ljekovima;
međutim, uzročna povezanost nije dokazana. Ukoliko se uz navedene
bolesti javi perzistentno povraćanje, treba sumnjati na Rejev sindrom.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Interakcije koje su kontraindikovane:
Metotreksat (doze > 15 mg nedjeljno):
Kombinovani ljekovi, metotreksat i acetilsalicilna kiselina, povećavaju
hematološku toksičnost metotreksata jer acetilsalicilna kiselina
smanjuje bubrežni klirens metotreksata. Stoga je istovremena primjena
metotreksata (u dozama > 15 mg nedjeljno) sa lijekom Andol 300 mg
kontraindikovana (vidjeti dio 4.3).
Kombinacije koje se ne preporučuju:
Urikozurici, poput probenecida: Salicilati poništavaju efekat
probenecida. Ovu kombinaciju treba izbjegavati.
Kombinacije koje zahtijevaju oprez pri upotrebi:
Metotreksat u dozama manjim od 15 mg/nedjeljno:
Povećana hematološka toksičnost metotreksata (generalno,
antiinflamatorni ljekovi smanjuju bubrežni klirens metotreksata i
salicilati istiskuju metotreksat iz veze sa proteinima plazme).
Antacidi smanjuju resorpciju i time serumsku koncentraciju salicilata.
Acetilsalicilna kiselina primijenjena istovremeno sa heparinom ili
oralnim antikoagulansima povećava mogućnost krvarenja.
Acetilsalicilna kiselina može povećati rizik od krvarenja jer djeluje
sinergistički sa drugim antiagregacionim ljekovima, npr. sa
tromboliticima i drugim antiagregacionim ljekovima, npr. tiklopidinom,
klopidogrelom.
Acetilsalicilna kiselina može pojačati dejstvo ostalih nesteroidnih
antiinflamatornih ljekova koji sadrže visoke doze salicilata čime se
povećava rizik od nastanka ulkusa i krvarenja u gastrointestinalnom
sistemu.
Selektivni inhibitori ponovnog preuzimanja serotonina (SSRIs = engl.
Selective Serotonin Re-uptake Inhibitors, citalopram, escitalopram,
fluoksetin, fluvoksamin, paroksetin, sertralin)
Povećan rizik od krvarenja u gornjem dijelu gastrointestinalnog sistema
zbog mogućeg sinergističkog učinka.
Antidijabetici (npr. oralni hipoglikemici iz grupe sulfonilureje,
insulin): visoke doze acetilsalicilne kiseline povećavaju
hipoglikemijsko dejstvo antidijabetika zbog hipoglikemijskog djelovanja
acetilsalicilne kiseline i istiskivanja sulfonilureje iz veze sa
proteinima plazme.
Valproinska kiselina: zbog istiskivanja iz veze sa proteinima plazme
povećava se toksičnost valproinske kiseline.
Acetilsalicilna kiselina u visokim dozama može oslabiti efekat
antihipertenziva (inhibitora angiotenzin konvertirajućeg enzima - ACE
inhibitora).
Alkohol oštećuje sluznicu želuca i povećava rizik oštećenja sluznice
acetilsalicilnom kiselinom. Treba izbjegavati konzumaciju alkohola tokom
liječenja lijekom Andol 300 mg.
Acetilsalicilna kiselina može smanjiti efekte diuretika, povećati rizik
od gastrointestinalnog krvarenja tokom istovremene terapije
kortikosteroidima, kao i povećati koncentracije digoksina u plazmi.
Istovremena primjena ibuprofena antagonizuje ireverzibilnu inhibiciju
trombocita indukovanu acetilsalicilnom kiselinom. Liječenje ibuprofenom
kod pacijenata sa povećanim kardiovaskularnim rizikom može ograničiti
kardioprotektivni efekat acetilsalicilne kiseline (vidjeti dio 4.4.)
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Plodnost
Postoje dokazi da ljekovi koji inhibiraju sintezu ciklooksigenaza /
prostaglandina mogu dovesti do poremećaja plodnosti kod žena zbog
uticaja na ovulaciju. Ovaj poremećaj je reverzibilan nakon prestanka
terapije.
Trudnoća
Ljekovi koji sadrže acetilsalicilnu kiselinu ne smiju se uzimati tokom
prvog i drugog trimestra trudnoće, osim ako je to naročito neophodno.
Ukoliko pacijentkinje koje nastoje da zatrudne uzimaju ljekove koji
sadrže acetilsalicilnu kiselinu ili ih uzimaju tokom prvog i drugog
trimestra trudnoće, primijenjena doza bi trebala biti najmanja moguća, a
trajanje liječenja što je moguće kraće.
Tokom trećeg trimestra trudnoće, svi inhibitori sinteze prostaglandina
mogu izazvati kod fetusa:
- kardiopulmonalnu toksičnost (sa preranim zatvaranjem ductus
arteriosus-a i pulmonalnom hipertenzijom);
- renalnu disfunkciju, koja može napredovati do bubrežne insuficijencije
sa oligohidroamnionom;
Pri kraju trudnoće, inhibitori sinteze prostaglandina mogu kod majke i
djeteta izazvati:
- moguće produženje vremena krvarenja, antiagregacioni efekat koji se
može javiti čak i nakon veoma niskih doza,
- inhibiciju kontrakcija materice što dovodi do odloženog ili produženog
porođaja.
Stoga je acetilsalicilna kiselina kontraindikovana tokom trećeg
trimestra trudnoće.
Inhibicija sinteze prostaglandina može štetno uticati na trudnoću i/ili
embriofetalni razvoj. Podaci iz epidemioloških studija dovode do
zabrinutosti oko povećanog rizika od spontanog abortusa i malformacija
nakon upotrebe inhibitora sinteze prostaglandina u periodu rane
trudnoće. Apsolutni rizik od kardiovaskularnih malformacija je bio
povećan sa manje od 1% na približno 1,5%. Vjeruje se da se rizik
povećava sa povećanjem doze i trajanja terapije. Dostupni podaci ne
podržavaju bilo kakvu povezanost između uzimanja acetilsalicilne
kiseline i povećanog rizika od abortusa. Postojeći epidemiološki podaci
za acetilsalicilnu kiselinu vezano za malformacije nijesu dosljedni, ali
povećan rizik od nastanka gastroshize se ne može isključiti.
Prospektivna studija u kojoj je oko 14.800 majki sa djecom bilo izloženo
ovom lijeku tokom perioda rane trudnoće (od 1. do 4. mjeseca) nije ga
povezala sa povišenom stopom pojave malformacija. Studije na životinjama
pokazale su reproduktivnu toksičnost (vidjeti dio 5.3.)
Dojenje
Pacijentkinje koje doje, treba da izbjegavaju uzimanje acetilsalicilne
kiseline, jer postoji rizik od pojave Rejevog sindroma. Redovna upotreba
velikih doza mogla bi da ošteti funkciju trombocita i izazove
hipoprotrombinemiju kod odojčadi sa smanjenom zalihom vitamina K.
Acetilsalicilna kiselina i njeni metaboliti prelaze u humano mlijeko u
vrlo malim količinama pa je uz kratkotrajnu primjenu
analgetskih-antipiretskih doza rizik od pojave neželjenih dejstava kod
odojčadi (npr. povećana sklonost ka krvarenju) nizak.
4.7. Uticaj na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanje mašinama
Acetilsalicilna kiselina ne utiče na sposobnost upravljanja vozilima i
rukovanje mašinama. Ipak, mora se uzeti u obzir da se može pojaviti
vrtoglavica.
4.8. Neželjena dejstva
Tokom primjene acetilsalicilne kiseline zabilježena su sljedeća
neželjena dejstva. Neželjena dejstva navedena su prema sistemima organa
i učestalosti.
Neželjena dejstva razvrstana po učestalosti možemo klasifikovati kao:
Veoma često (≥ 1/10)
Često (≥ 1/100 do < 1/10)
Povremeno (≥ 1/1 000 do < 1/100)
Rijetko (≥ 1/10 000 do < 1/1 000)
Veoma rijetko (< 1/10 000)
Nepoznato (na osnovu dostupnih podataka ne može se procijeniti
učestalost).
Poremećaji krvi i limfnog sistema
Nepoznato: Pojava krvarenja (epistaksa, krvarenje desni, purpura, itd.)
sa produženim vremenom krvarenja. Ovo dejstvo može potrajati 4 do 8 dana
nakon prestanka uzimanja acetilsalicilne kiseline. Moguća je i pojava
rizika od krvarenja tokom operativnih zahvata.
Poremećaji imunog sistema
Nepoznato: Hipersenzitivne reakcije: urikarija, kožne reakcije,
anafilaktičke reakcije, astma, Quincke-ov edem.
Poremećaji nervnog sistema
Rijetko: Glavobolja, vrtoglavica, oslabljeni sluh, tinitus, ali ova
neželjena dejstva češće ukazuju na predoziranje.
Poremećaji gastrointestinalnog sistema
Nepoznato: Bol u abdomenu, vidljivo (hematemeza, melena) ili okultno
gastrointestinalno krvarenje koje uzrokuje anemiju zbog nedostatka
gvožđa. Ovakvo je krvarenje češće kod visokih doza, gastroduodenalnih
ulkusa i perforacija.
Hepatobilijarni poremećaji
Nepoznato: Rejev sindrom (vidjeti dio Posebna upozorenja i mjere opreza
pri upotrebi lijeka)
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
4.9. Predoziranje
Trovanje salicilatima obično je povezano sa koncentracijama u plazmi
iznad 350 mg/l (2,5 mmol/l). Do većine smrtnih slučajeva odraslih osoba
dolazi kod pacijenata čije koncentracije prelaze 700 mg/l (5,1 mmol/l).
Nije vjerovatno da će pojedinačne doze manje od 100 mg/kg uzrokovati
teško trovanje.
Simptomi
Česti znaci obuhvataju povraćanje, dehidraciju, tinitus, vertigo,
gubitak sluha, znojenje, tople ekstremitete sa izraženim pulsom,
povećanu frekvencu disanja i hiperventilaciju. U većini slučajeva
prisutan je neki stepen poremećaja acidobazne ravnoteže.
Kod odraslih i djece starije od četiri godine uobičajena je mješovita
respiratorna alkaloza i metabolička acidoza sa normalnom ili visokom
arterijskom pH-vrijednošću (normalna ili smanjena koncentracija
vodonikovih jona). Kod djece uzrasta četiri godine ili manje, česta je
dominantna metabolička acidoza sa niskom arterijskom pH-vrijednošću
(povišena koncentracija vodonikovih jona). Acidoza može povećati prenos
salicilata preko krvnomoždane barijere.
Manje česti znaci trovanja obuhvataju hematemezu, hiperpireksiju,
hipoglikemiju, hipokalijemiju, trombocitopeniju, povećan odnos INR/PV,
intravaskularnu koagulaciju, insuficijenciju bubrega i ne-srčani plućni
edem.
Poremećaji CNS koji obuhvataju konfuziju, dezorijentaciju, komu i
konvulzije, manje su česti kod odraslih nego kod djece.
Liječenje
Ako se javi odrasla osoba u okviru prvog sata nakon što je progutala
više od 250 mg/kg, daje se aktivni ugalj. Treba mjeriti koncentraciju
salicilata u plazmi, iako se težina trovanja ne može odrediti samo iz
toga, pa se klinički i biohemijski podaci moraju uzeti u obzir.
Eliminacija se povećava urinarnom alkalizacijom koja se postiže
primjenom 1,26% natrijum hidrogen karbonata. Treba kontrolisati
pH-vrijednost urina. Intravenskom primjenom 8,4% natrijum hidrogen
karbonata koriguje se metabolička acidoza (najprije se kontroliše
kalijum u serumu). Forsirana diureza se ne smije koristiti jer ne
povećava izlučivanje salicilata, a može izazvati plućni edem.
Hemodijaliza je terapija izbora za teško trovanje i nju treba razmotriti
kod pacijenata sa koncentracijama salicilata u plazmi >700 mg/l (5,1
mmol/l), ili sa nižim koncentracijama koje su povezane sa teškim
kliničkim ili metaboličkim simptomima. Pacijenti mlađi od 10 ili stariji
od 70 godina izloženi su povećanom riziku od toksičnosti salicilata, pa
kod njih dijaliza može biti potrebna i u ranijem stadijumu trovanja.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: Analgetici; Salicilna kiselina i derivati
ATC kod: N02BA01
Mehanizam dejstva
Glavna dejstva acetilsalicilne kiseline su supresija upale, analgezija,
snižavanje povišene tjelesne temperature i inhibicija agregacije
trombocita. Antiinflamatorno dejstvo posljedica je inhibicije enzima
ciklooksigenaze sa posljedično smanjenim stvaranjem prostaglandina,
indukcija ciklooksigenaze na sintezu antiinflamatornih lipoksina, kao i
direktna inhibicija sinteze nekih antiinflamatornih citokina (IL-1,
IL-6, TNF- α). Analgetski efekat je posljedica inhibicije
ciklooksigenaze, sa posljedičnom inhibicijom nadražaja perfirernih
nastavaka prvog neurona senzornog puta (periferni učinak) i inhibicijom
prenosa signala sa prvog na drugi neuron senzornog puta u zadnjim
rogovima kičmene moždine (centralni efekat). Antipiretsko dejstvo
posljedica je inhibicije ciklooksigenaze u endotelnim ćelijama malih
krvnih sudova u preoptičkoj regiji hipotalamusa i direktne inhibicije
sinteze endogenih pirogena (IL-1, IL-6, TNF-α) na mjestu upale.
Antiagregaciono dejstvo posljedica je inhibicije ciklooksigenaze u
trombocitima. Povoljnom efektu acetilsalicilne kiseline u prevenciji
trombotskih incidenata doprinose i efekti na endotel krvnih sudova
(inhibicija mikroupale sa inhibiranom interakcijom endotela i
cirkulišućih ćelija), inhibicija sinteze trombina i faktora koagulacije
zavisnih od vitamina K i blago fibrinolitičko djelovanje.
5.2. Farmakokinetički podaci
Resorpcija
Acetilsalicilna kiselina se brzo resorbuje pasivnom difuzijom iz želuca
i gornjeg dijela tankog crijeva. Kiseli želudačni sadržaj održava
acetilsalicilnu kiselinu u nejonizovanom stanju i time ubrzava njenu
resorpciju. Dio acetilsalicilne kiseline se hidrolizuje u salicilat već
u zidu gastrointestinalnog trakta. Nakon resorpcije brzo se pretvara u
salicilat, ali tokom prvih 20 minuta nakon uzimanja lijeka
acetilsalicilna kiselina je predominantni oblik lijeka u plazmi.
Bioraspoloživost acetilsalicilne kiseline iznosi oko 50 %.
Distribucija
Značajne koncentracije u plazmi postižu se već pola sata nakon oralne
primjene, a maksimalna koncentracija 1 do 2 sata nakon uzimanja lijeka.
U velikoj mjeri se veže za proteine plazme (80 do 90%). Brzo se
raspodjeljuje po svim tkivima i tjelesnim tečnostima. Volumen raspodjele
kod odraslih iznosi 170 ml/kg tjelesne težine. Salicilna kiselina se
takođe u velikoj mjeri veže za proteine plazme i brzo raspodjeljuje po
cijelom tijelu. Pojavljuje se u mlijeku dojilje i prelazi u posteljicu.
Biotransformacija
Salicilna kiselina se uglavnom metaboliše u jetri. Glavni metaboliti su
salicilurična kiselina i salicil fenol glukuronid.
Eliminacija
Nakon oralne doze od 325 mg poluvrijeme eliminacije salicilne kiseline
iz plazme iznosi 2 do 3 sata, ali nakon većih doza se produžava i može
iznositi 15 do 30 sati.
Salicilna kiselina se izlučuje putem urina. Dio koji se izlučuje
nepromijenjen (kao salicilna kiselina) raste uporedo sa dozom i zavisan
je od pH urina (oko 30% ga se izlučuje u alkalnijem, a samo 2% u
kiselijem urinu). Bubrežna ekskrecija uključuje glomerularnu filtraciju,
aktivnu bubrežnu tubularnu sekreciju i pasivnu tubularnu reapsorpciju.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Uz ulceracije i krvarenje u želucu, što je uočeno kod različitih
životinjskih vrsta kao i kod ljudi, acetilsalicilna kiselina je kod
pacova nakon dugotrajnog, kontinuiranog liječenja pri dozama od 120 –
230 mg/kg/dan uzrokovala renalnu papilarnu nekrozu i smanjenje
koncentrovanja u urinu.
Ispitivanja na skotnim životinjama otkrila su da bi velike doze
acetilsalicilne kiseline mogle povećati broj fetusne resporpcije kod
miševa i pacova, a kod miševa bi mogle uzrokovati urođeni defekt (zečja
usna). Nema dokaza za mutageno ili karcinogeno dejstvo acetilsalicilne
kiseline.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Magnezijum oksid
Kukuruzni skrob
Želatin
Talk
Skrob, preželatinizirani
Celuloza, mikrokristalna
Silicijum dioksid, koloidni, bezvodni
6.2. Inkompatibilnosti
Nije primjenjivo.
6.3. Rok upotrebe
24 mjeseca.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Čuvati na temperaturi ispod 25 °C.
Čuvati van pogleda i domašaja djece.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je PVC/PVDC/PVC//Al blister koji sadrži 10 tableta.
Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija koja sadrži 20 tableta
(2 blistera) i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
Evropa Lek Pharma d.o.o. Podgorica
Kritskog odreda 4/1, 81000 Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
2030/24/2121 - 2504
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 04.10.2013. godine
Datum posljednje obnove dozvole: 18.04.2024. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2024. godine