Amikacin uputstvo za upotrebu
SAŽETAK KARAKTERISTIKA LIJEKA
1. NAZIV LIJEKA
Amikacin Galenika, 100 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
Amikacin Galenika, 500 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
INN: amikacin
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Amikacin Galenika, 100 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 100 mg amikacina.
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 2.64 mg natrijum
metabisulfita (E223)
Amikacin Galenika, 500 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 500 mg amikacina.
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 13.2 mg natrijum
metabisulfita (E223).
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Rastvor za injekciju/infuziju.
Bistar, bezbojan do svijetložut rastvor.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Amikacin je polusintetski aminoglikozidni antibiotik koji djeluje na
širok spektar Gram-negativnih mikroorganizama, uključujući Pseudomonas
spp.i neke Gram-pozitivne mikroorganizme.
Osjetljivi Gram-negativni mikroorganizmi su Psudomonas aeruginosa,
Escherichia coli, indol-pozitivni i indol-negativni Proteus spp,
Klebsiella-Enterobacter-Serratia spp., Minea-Harralae, Citrobacter
freundii, Salmonella, Shigella, Acinetobacter, i Providencia spp.
Mnogi sojevi ovih Gram-negativnih mikroorganizama rezistentnih na
gentamicin i tobramicin, mogu pokazivati in vitro osjetljivost na
amikacin.
Najvažniji Gram-pozitivni mikroorganizam osjetljiv na amikacin je
Staphilococcus aureus, uključujući i neke meticilin rezistentne sojeve.
Amikacin pokazuje određenu aktivnost protiv ostalih Gram-pozitivnih
mikroorganizama, uključujući neke sojeve Streptococcus pyogenes,
Enterococci i Streptococcus pneumoniae.
Amikacin je indikovan u kratkotrajnom liječenju ozbiljnih infekcija
izazvanih osjetljivim sojevima Gram-negativnih bakterija, uključujući
Pseudomonas spp. Iako amikacin ne predstavlja lijek izbora u terapiji
infekcija uzrokovanih stafilokokama, u nekim situacijama može biti
indikovan za liječenje utvrđenih ili suspektnih stafilokoknih infekcija.
Ove situacije obuhvataju: započinjanje terapije teških infekcija kada se
sumnja da je uzročnik infekcije Gram-negativni mikroorganizam ili
stafilokok, kad je pacijent alergičan na druge antibiotike, kao i u
slučajevima mješovite infekcije stafilokokama i Gram-negativnim
mikroorganizmima.
Terapija amikacinom se može započeti i prije dobijanja rezultata
antibiograma. Hirurške procedure treba sprovoditi u slučajevima kada su
indikovane.
Treba uzeti u obzir zvanične smjernice o adekvatnoj upotrebi
antibiotika.
4.2. Doziranje i način primjene
Lijek Amikacin Galenika se može primjenjivati intramuskularno ili
intravenski.
Amikacin ne treba miješati sa drugim ljekovima, već se primjenjuje
zasebno, u preporučenoj dozi i preporučenim načinom primjene.
Prije terapije je potrebno izmjeriti tjelesnu masu pacijenta, da bi se
mogla izračunati pravilna doza lijeka.
Bubrežnu funkciju treba procjenjivati mjerenjem koncentracije serumskog
kreatinina ili izračunavanjem klirensa endogenog kreatinina. Određivanje
koncentracije azotnih materija u krvi je mnogo manje pouzdan metod za
procjenu bubrežne funkcije. Bubrežnu funkciju treba kontrolisati
periodično u toku terapije.
Kad god je moguće treba odrediti koncentraciju amikacina u krvi, da bi
se obezbijedila adekvatna, ali ne i prekomjerna doza lijeka. Poželjno je
naizmjenično mjeriti maksimalnu i minimalnu koncentraciju lijeka u
serumu tokom terapije. Treba izbjegavati maksimalne koncentracije preko
35 mikrograma/ml (30-90 minuta nakon injekcije) i minimalne
koncentracije lijeka iznad 10 mikrograma/ml (neposredno prije primjene
sljedeće doze). Dozu lijeka treba prilagoditi, kao što je naznačeno. Kod
pacijenata sa normalnom bubrežnom funkcijom lijek se može primijeniti u
jednoj dnevnoj dozi. U tom slučaju maksimalna koncentracija amikacina
može da bude veća od 35 mikrograma/ml.
Kod većine infekcija preporučuje se intramuskularna primjena, ali kod
infekcija koje ugrožavaju život, ili u slučaju da intramuskularna
primjena nije moguća, može se primjenjivati intravenski, kao spora bolus
injekcija (2-3 minuta) ili infuzija (0,25% tokom 30 minuta).
Intramuskularna ili intravenska primjena
Pri preporučenoj dozi, nekomplikovane infekcije izazvane osjetljivim
mikroorganizmima bi trebalo da odgovore na terapiju u roku od 24-48
sati. U slučaju da klinički odgovor izostane u roku od 3-5 dana, treba
primijeniti alternativnu terapiju.
Ukoliko je neophodno, odgovarajući rastvarači za intravensku primjenu su
0,9% NaCl i 5% glukoza. Jednom pripremljen rastvor je neophodno odmah
primijeniti.
Odrasli i djeca starija od 12 godina: preporučena intramuskularna ili
intravenska doza za odrasle ili adolescente sa normalnom funkcijom
bubrega (klirens kreatinina ≥50 ml/min) je 15 mg/kg dnevno, koja može da
se primijeni kao jedna dnevna doza ili podijeljena u dvije jednake doze
od 7,5 mg/kg, na svakih 12 sati. Ukupna dnevna doza ne smije da pređe
1,5 g. Kod pacijenata sa endokarditisom i febrilnom neutropenijom,
doziranje treba da bude dva puta dnevno, jer ne postoje podaci koji bi
podržali doziranje jednom dnevno.
Djeca uzrasta od 4 nedjelje do 12 godina: preporučena intramuskularna
ili intravenska (spora intravenska infuzija) doza za djecu sa normalnom
funkcijom bubrega je 15-20 mg/kg dnevno, koja može da se primijeni kao
jedna dnevna doza ili podijeljena u dvije jednake doze od 7,5 mg/kg, na
svakih 12 sati. Kod pacijenata sa endokarditisom i febrilnom
neutropenijom, doziranje treba da bude dva puta dnevno, jer ne postoje
podaci koji bi podržali doziranje jednom dnevno.
Novorođenčad: početna udarna doza je 10 mg/kg, nakon koje se primjenjuje
7,5 mg/kg svakih 12 sati (vidjeti djelove 4.4 i 5.2).
Prijevremeno rođene bebe: preporučena doza je 7,5 mg/kg svakih 12 sati
(vidjeti djelove 4.4 i 5.2).
Uobičajeno trajanje terapije je 7 do 10 dana. Ukupna dnevna doza lijeka,
primijenjenog i intramuskularno i intravenski, ne treba da prelazi 15-20
mg/kg dnevno. U slučaju teških i komplikovanih infekcija, kada se
razmatra trajanje terapije duže od 10 dana, treba ponovo procijeniti
primjenu amikacina. Ukoliko se nastavi sa liječenjem, neophodno je
pratiti funkciju bubrega, sluha i centra za ravnotežu, kao i
koncentraciju amikacina u serumu.
Ukoliko tokom 3-5 dana nema kliničkog odgovora, potrebno je prekinuti
terapiju i ponovo uraditi antibiogram. Neuspjeh terapije može da nastane
zbog rezistencije mikroorganizama ili zbog prisustva apscesa koji
zahtijevaju hiruršku drenažu.
Intravenska primjena
Kod odraslih, rastvor za infuziju se primjenjuje tokom 30 do 60 minuta.
Posebne preporuke za intravensku primjenu
Kod pedijatrijskih pacijenata količina korišćenog rastvarača zavisi od
količine amikacina koju pacijent podnosi. Rastvor treba primijeniti u
obliku infuzije tokom 30 do 60 min. Infuziju kod odojčadi treba davati
tokom 1 do 2 sata.
Stariji pacijenti
Amikacin se izlučuje putem bubrega. Kada god je moguće, potrebno je
procijeniti funkciju bubrega i prilagoditi dozu na način koji je opisan
ispod (Oštećena funkcija bubrega).
Infekcije opasne po život i/ili one koje prouzrokuje Pseudomonas
Doza za odrasle se može povećati na 500 mg svakih 8 sati, ali ne smije
preći 1,5 g dnevno, niti se smije davati duže od 10 dana. Maksimalna
doza za odrasle od 15 g se ne smije prekoračiti.
Infekcije urinarnog trakta (osim Pseudomonas infekcija)
7,5 mg/kg dnevno podijeljeno u dvije jednake doze (što je ekvivalentno
250 mg dva puta dnevno kod odraslih). Budući da se aktivnost amikacina
povećava sa povišenjem pH, istovremeno se mogu dati ljekovi za
alkalizaciju urina.
Oštećena funkcija bubrega
Kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega (klirens kreatinina < 50
ml/min) nije poželjna primjena ukupne preporučene doze amikacina u vidu
jedne dnevne doze, jer pacijenti mogu biti produženo izloženi visokim
koncentracijama lijeka. Vidjeti u nastavku teksta prilagođavanje doze
kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega.
Kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega koji lijek primaju obično
u dvije ili tri podijeljene dnevne doze, potrebno je pratiti
koncentraciju amikacina u serumu, kad god je to moguće. Kod ovih
pacijenata dozu treba prilagoditi na taj način što se ili smanjuje doza
lijeka koja se primjenjuje u preporučenim (fiksnim) intervalima ili se
produžavaju intervali između preporučenih doza.
Obje metode su zasnovane na vrijednosti klirensa kreatinina ili nivoa
kreatinina u serumu pacijenta, obzirom na činjenicu da je utvrđena
korelacija između ovih vrijednosti i poluvremena eliminacije
aminoglikozida kod pacijenata sa smanjenom funkcijom bubrega. Ovi režimi
doziranja moraju biti korišćeni uz pažljivo kliničko i laboratorijsko
praćenje pacijenta, a po potrebi ih treba modifikovati, uključujući
korekciju u slučaju sprovođenja dijalize.
Primjena preporučenih doza u produženim intervalima između doza:
Ukoliko nije moguće odrediti klirens kreatinina, a stanje pacijenta je
stabilno, onda se dozni interval u satima za preporučenu dozu (ona koja
bi se primijenila kod pacijenata sa normalnom bubrežnom funkcijom, tj.
7,5 mg/kg, dva puta dnevno), može izračunati množenjem vrijednosti
serumskog kreatinina (mg/100 ml) sa 9; npr. ako je vrijednost serumskog
kreatinina 2 mg/100 ml, onda se preporučena pojedinačna doza (7,5 mg/kg)
primjenjuje svakih 18 sati.
+-----------------------+--------------------+-------------------------+
| Koncentracija | x 9 = | Interval između doza |
| serumskog kreatinina | | (7,5 mg/kg, i.m.) |
| (mg/100 ml) | | amikacina (sati) |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 1,5 | | 13,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 2,0 | | 18,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 2,5 | | 22,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 3,0 | | 27,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 3,5 | | 31,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 4,0 | | 36,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 4,5 | | 40,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 5,0 | | 45,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 5,5 | | 49,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 6,0 | | 54,0 |
+=======================+====================+=========================+
S obzirom na to da bubrežna funkcija može značajno da varira tokom
terapije, koncentraciju serumskog kreatinina treba često mjeriti, a
dozni režim modifikovati, ukoliko je neophodno.
Primjena smanjenih doza u fiksnim intervalima između doza
Doza lijeka se mora smanjiti, ukoliko je poželjna primjena injekcija
amikacina u preporučenim doznim intervalima, a bubrežna funkcija je
oštećena. Kod ovih pacijenata je potrebno mjeriti koncentraciju
amikacina u serumu, da bi se obezbijedila pravilna primjena i izbjegla
prekomjerna koncentracija lijeka u serumu. Ukoliko metode za određivanje
koncentracije amikacina u plazmi nijesu dostupne, a stanje pacijenta je
stabilno, onda se za određivanje adekvatne doza lijeka, mogu koristiti
serumski kreatinin i klirens kreatinina kao pouzdani parametri stepena
oštećenja bubrežne funkcije.
Terapiju treba započeti primjenom udarne doze od 7,5 mg/kg. Ova
inicijalna doza je ista kao doza koja se preporučuje pacijentima sa
normalnom bubrežnom funkcijom, kao što je opisano u tekstu iznad.
Da bi se odredila doza održavanja, koja se primjenjuje na svakih 12
sati, udarnu dozu treba smanjiti proporcionalno smanjenju klirensa
kreatinina pacijenta:
Doza održavanja na svakih 12 sati: utvrđeni klirens kreatinina (ml/min)
x izračunata udarna doza (mg)
normalni klirens kreatinina (ml/min)
Alternativno, smanjenje doze koje se primjenjuje na 12 sati (kod
pacijenata kod kojih su poznate vrijednosti kreatinina u serumu u stanju
ravnoteže), se može odrediti na taj način što se normalna preporučena
doza podijeli sa vrijednošću serumskog kreatinina.
Gore navedene preporuke nijesu obavezujuće, već su samo vodič za
doziranje kod onih pacijenata kod kojih određivanje amikacina u serumu
nije moguće.
Intraperitonealna primjena
Nakon eksplorativnog postupka kod utvrđenog peritonitisa ili nakon
kontaminacije peritoneuma nastale zbog izlivanja crijevnog sadržaja za
vrijeme operativnog zahvata, amikacin se može upotrijebiti kao sredstvo
za irigaciju nakon prestanka dejstva anestezije u koncentracijama od
0,25% (2,5 mg/ml). Intraperitonealna primjena se ne preporučuje kod male
djece.
Ostali načini primjene
Amikacin se u koncentraciji od 0,25% (2,5 mg/ml) može koristiti i kao
rastvor za ispiranje šupljina apscesa, pleuralne šupljine, peritoneuma i
moždanih komora.
4.3. Kontraindikacije
Amikacin je kontraindikovan kod pacijenata sa poznatom preosjetljivošću
na amikacin ili bilo koji sastojak lijeka (vidjeti dio 6.1).
Primjena bilo kog aminoglikozida je kontraindikovana kod pacijenata sa
istorijom preosjetljivosti ili ozbiljnih toksičnih reakcija na
aminoglikozide, jer postoji ukrštena preosjetljivost na ljekove iz iste
grupe.
Aminoglikozidi mogu otežati neuromuskularnu transmisiju i ne treba ih
primjenjivati kod pacijenata sa mijastenijom gravis.
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Pacijenti moraju biti dobro hidrirani tokom terapije amikacinom.
Neophodan je oprez kod pacijenata sa bubrežnom insuficijencijom,
oštećenjem sluha, poremećajem ravnoteže i smanjenom glomerularnom
filtracijom. Pacijenti koji parenteralno primaju aminoglikozide, moraju
biti pod strogim kliničkim nadzorom zbog potencijalne ototoksičnosti i
nefrotoksičnosti ovih ljekova. Nije ustanovljena bezbjednost primjene
ovog lijeka duža od 14 dana.
Prije početka liječenja je potrebno uraditi audiogram i ponoviti ga u
toku liječenja, ukoliko se očekuje da terapija traje 7 dana ili duže kod
pacijenta sa oštećenjem bubrežne funkcije ili 10 dana kod ostalih
pacijenata.
Nefrotoksičnost
Aminoglikozidi su potencijalno nefrotoksični. Nefrotoksičnost je
nezavisna od maksimalne koncentracije lijeka u plazmi. Rizik od pojave
nefrotoksičnosti je veći kod pacijenata sa oštećenjem bubrežne funkcije,
kod primjene većih doza ili u toku produžene terapije.
Pacijente je potrebno dobro hidrirati, dok funkciju bubrega treba
ispitati uobičajenim metodama prije početka liječenja, a zatim i
svakodnevno tokom liječenja. Potrebno je smanjiti dozu, ukoliko se jave
znaci poremećaja funkcije bubrega kao što su cilindri, eritrociti i
leukociti u urinu, albuminurija, smanjenje klirensa kreatinina,
smanjenje specifične gustine urina, povišenje azotnih materija u krvi i
serumskog kreatinina ili oligurija. Ukoliko dođe do pogoršanja azotemije
ili progresivnog smanjenja diureze, liječenje treba prekinuti.
Stariji pacijenti mogu imati oslabljenu bubrežnu funkciju koja ne mora
biti vidljiva na osnovu rezultata rutinskih skrining testova (npr.
azotne materije i serumski kreatinin). U ovom slučaju je mnogo korisnije
određivanje klirensa kreatinina. Redovno praćenje bubrežne funkcije je
naročito važno kod starijih pacijenata na terapiji aminoglikozidima.
Funkciju bubrega i osmog kranijalnog nerva treba pažljivo pratiti,
naročito kod pacijenata sa poznatim ili suspektnim oštećenjem bubrežne
funkcije na početku liječenja, kao i kod pacijenata sa inicijalno
očuvanom funkcijom bubrega koji tokom terapije razviju znakove bubrežne
disfunkcije. Kad god je moguće, treba odrediti koncentraciju amikacina u
krvi, da bi se obezbijedila adekvatna i izbjegla prekomjerna doza
lijeka. Potrebna je biohemijska analiza urina, u cilju otkrivanja
smanjene specifične gustine, povećanog izlučivanja proteina i prisustva
ćelija ili cilindara u urinu. Periodično treba mjeriti koncentraciju
azotnih materija u krvi i serumskog kreatinina ili odrediti klirens
kreatinina. Kad god je moguće, treba uraditi i niz audiograma kod
pacijenata dovoljno starih za ovu vrstu analize, a naročito kod
visokorizičnih pacijenata. Ukoliko dođe do pojave ototoksičnosti
(ošamućenost, vrtoglavica, zujanje u ušima, bubnjanje u ušima i gubitak
sluha) ili nefrotoksičnosti, liječenje treba prekinuti ili prilagoditi
dozu.
Treba izbjegavati istovremenu i/ili sekvencijalnu sistemsku, oralnu ili
topikalnu primjenu drugih neurotoksičnih ili nefrotoksičnih ljekova, a
posebno ljekova kao što su bacitracin, cisplatin, amfotericin B,
cefaloridin, paromomicin, viomicin, polimiksin B, kolistin, vankomicin i
drugi aminoglikozidi. Duboka starost i dehidratacija su dodatni faktori
koji mogu povećati rizik od toksičnosti.
Pacijente sa postojećim oštećenjem funkcije bubrega treba ispitati
uobičajenim metodama prije započinjanja terapije, a zatim i svakodnevno
tokom liječenja. Dnevne doze je potrebno smanjiti i/ili produžiti
interval između doza u zavisnosti od koncentracije serumskog kreatinina,
da bi se izbjegla akumulacija pretjerano visokih koncentracija lijeka u
krvi i smanjio rizik od ototoksičnosti. Redovno praćenje koncentracije
lijeka u serumu, kao i bubrežne funkcije je naročito važno kod starijih
pacijenata koji mogu imati smanjenu bubrežnu funkciju, a koja ne mora
biti vidljiva rutinskim skrining testovima (npr. urea i serumski
kreatinin).
Neurotoksičnost
Neurotoksičnost, ispoljena u vidu vestibularne i/ili bilateralne
ototoksičnosti, se može javiti kod pacijenta koji su liječeni
aminoglikozidima. Rizik od pojave ototoksičnosti izazvane
aminoglikozidima, je veći kod pacijenata sa oštećenjem bubrežne
funkcije, primjene većih doza ili u toku terapije duže od 5-7 dana, čak
i kod zdravih osoba. Obično se prvo javlja gubitak sluha za tonove
visoke frekvence, koji se otkriti jedino audiometrijskim ispitivanjem.
Može se javiti i vertigo, kao posljedica vestibularnog oštećenja. Drugi
znaci neurotoksičnosti uključuju osjećaj trnjenja, mravinjanja,
fascikulacije i konvulzije.
Ototoksičnost
Rizik od pojave ototoksičnosti izazvane aminoglikozidima se povećava sa
stepenom izloženosti konstantno visokim maksimalnim ili minimalnim
terapijskim koncentracijama lijeka u serumu. Pacijenti kod kojih se javi
kohlearno i vestibularno oštećenje, ne moraju u toku liječenja imati
simptome koji bi ih upozorili na oštećenje osmog kranijalnog nerva, već
se nakon prekida liječenja može javiti totalni ili parcijalni
ireverzibilni bilaterani gubitak sluha ili izražen vertigo.
Ototoksičnost izazvana aminoglikozidima je obično ireverzibilna.
Postoji povećan rizik od ototoksičnosti kod pacijenata sa mutacijama
mitohondrijalne DNK (naročito sa supstitucijom A u G u okviru nukleotida
1555 u 12S rRNK genu), čak i kada se nivoi aminoglikozida u serumu
pacijenta nalaze unutar preporučenih granica tokom terapije. Kod ovih
pacijenata treba razmotriti primjenu alternativne terapije.
Kod pacijenata koji u porodičnoj anamnezi imaju relevantne mutacije ili
gubitak sluha izazvan aminoglikozidima potrebno je razmotriti primjenu
alternativne terapije ili genetsko testiranje prije primjene lijeka.
Neuromuskularna toksičnost
Prijavljeni su slučajevi neuromuskularne blokade i respiratorne paralize
nakon parenteralne primjene, lokalne instilacije (npr. ortopedska i
abdominalna irigacija ili lokalno liječenje empijema), kao i nakon
oralne primjene aminoglikozida. Treba uzeti u obzir mogućnost pojave
respiratorne paralize kod pacijenata koji primaju aminoglikozide bilo
kojim putem primjene, a naročito kod pacijenata koji istovremeno primaju
anestetike, miorelaksanse, kao što su tubokurarin, sukcinilholin,
dekametonijum, atrakurijum, rokuronijum, vekuronijum; ili masivne
transfuzije krvi antikoagulisane citratom. Ukoliko dođe do pojave
neuromuskularne blokade, treba primijeniti soli kalcijuma (neutrališu
dejstvo aminoglikozida na razvoj respiratorne paralize), mada može biti
neophodna i mehanička ventilacija. Neuromuskularna blokada i muskularna
paraliza zapažene su kod laboratorijskih životinja kojima su
primjenjivane visoke doze amikacina.
Amikacin se ne smije primjenjivati kod pacijenata sa mijastenijom
gravis. Neophodan je oprez prilikom primjene aminoglikozida kod
pacijenata sa muskularnim poremećajima, kao što je parkinsonizam. Ovi
ljekovi mogu pogoršati mišićnu slabost, usljed njihovog potencijalnog
dejstva na neuromuskulanu spojnicu, koje je slično kurareu.
Alergijske reakcije
Amikacin treba primjenjivati sa oprezom kod pacijenata sa alergijskim
reakcijama na druge aminoglikozide u anamnezi ili kod pacijenata sa
subkliničkim renalnim oštećenjem ili oštećenjem osmog kranijalnog nerva
uzrokovanim primjenom drugih nefrotoksičnih i/ili ototoksičnih ljekova
kao što su streptomicin, dihidrostreptomicin, gentamicin, tobramicin,
kanamicin, neomicin, polimiksin B, kolistin, cefaloridin ili viomicin,
jer toksičnost može biti aditivna. Kod ovih pacijenata amikacin treba
koristiti samo ukoliko ljekar procijeni da terapijska korist prevazilazi
potencijalne rizike.
Visoke doze amikacina u toku hirurške intervencije mogu izazvati
prolazni mijastenični sindrom.
Amikacin rastvor za injekciju/infuziju sadrži natrijum metabisulfit
(E223), sulfit koji može izazvati alergijske reakcije, uključujući
simptome anafilakse i životno ugrožavajuće ili manje ozbiljne astmatične
epizode kod određenog broja osjetljivih ljudi. Ukupna prevalenca
preosjetljivosti na sulfite u opštoj populaciji nije česta i vjerovatno
je niska. Preosjetljivost na sulfite se češće sreće kod osoba sa astmom
nego u opštoj populaciji.
Primjena lijeka kod djece
Aminoglikozidi se primjenjuju sa posebnim oprezom kod prijevremeno
rođene djece i novorođenčadi zbog nezrelosti bubrežnog sistema, usljed
čega je produženo poluvrijeme eliminacije lijeka.
Drugo
Aminoglikozidi se brzo i skoro u potpunosti resorbuju nakon topikalne
primjene, osim sa sluznice mokraćne bešike, u toku hirurških
intervencija. Prijavljeni su slučajevi ireverzibilne gluvoće, bubrežne
insuficijencije i smrti usljed neuromuskularne blokade nakon irigacije
velikih i malih hirurških polja rastvorom aminoglikozida.
Kao i u slučaju primjene drugih antibiotika, upotreba amikacina može
dovesti do umnožavanja neosjetljivih mikroorganizama. U tom slučaju je
potrebno primijeniti odgovarajuću terapiju.
Prijavljeni su slučajevi makularnih infarktacija koje mogu da dovedu do
trajnog gubitka vida, nakon intravitrealne primjene (primjena injekcije
u oko) amikacina.
Jedna ampula lijeka Amikacin Galenika 100 mg/2 ml sadrži približno 0,13
mmol natrijuma (3,08 mg), a lijeka
Amikacin Galenika 500 mg/2 ml sadrži približno 0,65 mmol natrijuma
(14,96 mg), odnosno suštinski je „bez
natrijuma“.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Treba izbjegavati istovremenu ili uzastopnu, sistemsku ili topikalnu
primjenu amikacina sa drugim potencijalnim ototoksičnim ili
nefrotoksičnim ljekovima, naročito bacitracinom, cisplatinom,
amfotericinom B, ciklosporinom, takrolimusom, cefaloridinom,
paromomicinom, viomicinom, polimiksinom B, kolistinom, vankomicinom ili
drugim aminoglikozidima, zbog mogućeg aditivnog dejstva. Ukoliko se
istovremena primjena ne može izbjeći, potrebno je pažljivo praćenje.
Povećana nefrotoksičnost je zabilježena nakon istovremene parenteralne
primjene aminoglikozida i cefalosporina. Istovremena primjena
cefalosporina može dovesti do prividno povećanih vrijednosti serumskog
kreatinina.
Istovremenu primjenu aminoglikozida sa jakim diureticima (etakrinska
kiselina, furosemid) treba izbjegavati, jer diuretici sami po sebi mogu
izazvati ototoksičnost. Dodatno, intravenska primjena diuretika
potencira toksičnost aminoglikozida promjenom koncentracije antibiotika
u serumu i tkivima.
U in vitro uslovima, miješanje aminoglikozida i beta-laktamskih
antibiotika (penicilina ili cefalosporina) može dovesti do značajne
međusobne inaktivacije ovih ljekova. Takođe može doći do smanjenja
serumske aktivnosti, ukoliko se ovi ljekovi primjenjuju istovremeno,
odvojenim putevima aplikacije in vivo. Inaktivacija aminoglikozida je
klinički značajna samo kod pacijenata sa teškim oštećenjem bubrežne
funkcije. Inaktivacija se može nastaviti i u uzorcima tjelesnih tečnosti
koji se prikupljaju za analizu, što dovodi do netačnih rezultata testa.
Sa takvim uzorcima je potrebno adekvatno rukovati (odmah analizirati,
zalediti ili tretirati sa beta-laktamazama).
Ukoliko se aminoglikozidi primjenjuju istovremeno sa bisfosfonatima,
povećan je rizik od hipokalcijemije.
Ukoliko se aminoglikozidi primjenjuju istovremeno sa jedinjenjima
platine, postoji povećan rizik od nefrotoksičnosti, a vjerovatno i od
ototoksičnosti.
Tiamin (vitamin B₁), primijenjen istovremeno sa aminoglikozidima, može
biti razgrađen reakcijom sa natrijum metabisulfitom (E223), koji se
nalazi u sastavu lijeka.
Intraperitonealna primjena amikacina se ne preporučuje kod pacijenata
koji su pod dejstvom anestetika ili miorelaksantnih ljekova (etar,
halotan, d-tubokurarin, sukcinilholin i dekametonijum), jer može doći do
neuromuskularne blokade i posljedične respiratorne depresije.
Indometacin može povećati koncentraciju amikacina kod novorođenčadi.
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Trudnoća
Nije utvrđena bezbjednost primjene amikacina u trudnoći. Amikacin se
trudnicama i novorođenčadi može primjenjivati samo kada je neophodno i
pod medicinskim nadzorom.
Postoje ograničeni podaci o upotrebi aminoglikozida u trudnoći.
Aminoglikozidi mogu oštetiti fetus. Oni prolaze placentu i zabilježeni
su slučajevi totalne, ireverzibilne, bilateralne kongenitalne gluvoće
kod djece čije su majke primale streptomicin tokom trudnoće. Zabilježeni
su neželjeni efekti kod fetusa i novorođenčadi čije su majke liječene
drugim aminoglikozidima, te se potencijalni rizik ne može isključiti.
Ukoliko se amikacin primijeni tokom trudnoće, ili pacijentkinja ostane
trudna tokom primjene ovog lijeka, treba procijeniti potencijalni rizik
po fetus.
Dojenje
Amikacin se izlučuje u humano mlijeko. Potrebno je donijeti odluku o
prekidu dojenja ili terapije.
Plodnost
U studijama reproduktivne toksičnosti na miševima i pacovima nije
zabilježen uticaj na fertilitet ili fetalna toksičnost.
4.7. Uticaj lijeka na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanja
mašinama
Nijesu sprovedene studije o uticaju na psihofizičke sposobnosti prilikom
upravljanja motornim vozilom i rukovanja mašinama. S obzirom na pojavu
određenih neželjenih dejstava (vidjeti dio 4.8), lijek može umanjiti
sposobnost upravljanja motornim vozilom i rukovanja mašinama.
4.8. Neželjena dejstva
Lista neželjenih dejstava je prikazana na osnovu MedDRA klasifikacije,
prema sistemima organa i na osnovu učestalosti ispoljavanja: veoma česta
(> 1/10); česta (≥ 1/100 i < 1/10); povremena (≥ 1/1000 i < 1/100);
rijetka (≥ 1/10000 i < 1/1000); veoma rijetka (< 1/10000), nepoznata (ne
može se procijeniti na osnovu raspoloživih podataka).
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Sistem organa | Učestalost | MedDRA termin |
+=======================+=============+================================+
| Infekcije i | Povremeno | Superinfekcija ili |
| infestacije | | kolonizacija sa rezistentnim |
| | | bakterijama ili gljivicama^(a) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji krvi i | Rijetko | Anemija, eozinofilija |
| limfnog sistema | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji imunog | Nepoznato | Anafilaktički odgovor |
| sistema | | (anafilaktička reakcija, |
| | | anafilaktički šok, |
| | | anafilaktoidna reakcija), |
| | | preosjetljivost |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji | Rijetko | Hipomagnezijemija |
| metabolizma i ishrane | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji nervnog | Nepoznato | Paraliza^(a) |
| sistema | | |
| +-------------+--------------------------------+
| | Rijetko | Tremor^(a), parestezije^(a), |
| | | glavobolja, poremećaji |
| | | ravnoteže^(a) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji oka | Rijetko | Sljepilo^(b), infarkt |
| | | retine^(b) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji uha i | Rijetko | Tinitus^(a), hipoakuzija^(a) |
| labirinta | | |
| +-------------+--------------------------------+
| | Nepoznato | Gluvoća^(a), neurosenzoralna |
| | | gluvoća^(a) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Vaskularni poremećaji | Rijetko | Hipotenzija |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Respiratorni, | Nepoznato | Apneja, bronhospazam |
| torakalni i | | |
| medijastinalni | | |
| poremećaji | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Gastrointestinalni | Povremeno | Mučnina, povraćanje |
| poremećaji | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji kože i | Povremeno | Osip |
| potkožnog tkiva | | |
| +-------------+--------------------------------+
| | Rijetko | Pruritus, urtikarija |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji | Rijetko | Artralgija, mišićni grčevi^(a) |
| mišićno-koštanog | | |
| sistema i vezivnog | | |
| tkiva | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji bubrega i | Nepoznato | Akutna bubrežna |
| urinarnog sistema | | insuficijencija, toksična |
| | | nefropatija, prisustvo ćelija |
| | | u urinu^(a) |
| +-------------+--------------------------------+
| | Rijetko | Oligurija^(a), povišena |
| | | koncentracija kreatinina u |
| | | krvi^(a), albuminurija^(a), |
| | | azotemija^(a), prisustvo |
| | | eritrocita^(a) i leukocita^(a) |
| | | u urinu |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Opšti poremećaji i | Rijetko | Pireksija |
| reakcije na mjestu | | |
| primjene | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
^(a) vidjeti dio 4.4
^(b) amikacin nije namijenjen za intravitrealnu primjenu. Sljepilo i
infarkt retine prijavljeni su nakon intravitrealne primjene amikacina
(injekcija u oko).
Svi aminoglikozidi potencijalno mogu da dovedu do ototoksičnosti,
nefrotoksičnosti i neuromuskularne blokade. Toksičnost aminoglikozida se
češće ispoljava kod pacijenata sa oštećenom funkcijom bubrega,
pacijenata koji istovremeno primaju druge ototoksične ili nefrotoksične
ljekove ili kod pacijenata koji primaju aminoglikozide tokom dužeg
vremenskog perioda i/ili primaju više doze od preporučenih (vidjeti dio
4.4).
Promjene funkcije bubrega su uglavnom reverzibilne po obustavi terapije.
Toksično dejstvo lijeka na osmi kranijalni nerv dovodi do gubitka sluha
i/ili poremećaja ravnoteže. Amikacin prvenstveno ima toksično dejstvo na
auditivnu funkciju. Kohlearno oštećenje obuhvata gluvoću pri visokim
frekvencama, koja se obično javlja prije kliničkog ispoljavanja gluvoće
koja se može dijagnostikovati audiometrijom (vidjeti dio 4.4).
Prijavljeni su slučajevi makularnih infarktacija koje mogu dovesti do
trajnog gubitka vida, nakon intravitrealne primjene (primjena injekcije
u oko) amikacina.
Pri primjeni lijeka u preporučenim dozama i uz adekvatne mjere opreza,
učestalost toksičnih reakcija (kao što su tinitus, vertigo, parcijalna
reverzibilna gluvoća, osip, groznica, glavobolja, parestezije, mučnina i
povraćanje) je niska. Veoma rijetko su prijavljene promjene u urinu kao
posljedica renalne iritacije (albumin, cilindri, crvena i bijela krvna
zrnca), azotemija i oligurija.
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
[]
4.9. Predoziranje
U slučaju predoziranja, postoji rizik od nefrotoksičnosti,
ototoksičnosti i neurotoksičnosti (neuromuskularna blokada).
Neuromuskularna blokada sa zastojem disanja zahtijeva odgovarajuće
liječenje, koje obuhvata primjenu jona kalcijuma (npr. glukonat ili
laktobionat u 10-20% rastvoru) (vidjeti dio 4.4). U slučaju predoziranja
ili toksične reakcije, peritonealna dijaliza ili hemodijaliza mogu
pomoći u uklanjanju amikacina iz krvi. Koncentracije amikacina se takođe
smanjuju u toku kontinuirane arteriovenske hemofiltracije. Kod
novorođenčadi se može razmotriti i zamjena krvi.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: Aminoglikozidni antibakterijski ljekovi
ATC kod: J01GB06
Amikacin je polusintetski aminoglikozidni antibiotik, derivat Kanamicina
A. Djeluje na širok spektar Gram-negativnih mikroorganizama, uključujući
Pseudomonas spp., Escherichia coli i pojedine Gram-pozitivne
mikroorganizme, npr. Staphilococcus aureus.
Aminoglikozidni antibiotici djeluju baktericidno. Iako tačan mehanizam
dejstva nije u potpunosti razjašnjen, smatra se da lijek inhibira
sintezu proteina kod osjetljivih bakterija, vezujući se ireverzibilno za
30S subjedinicu ribozoma.
5.2. Farmakokinetički podaci
Nakon intramuskularne primjene, amikacin se brzo resorbuje. Maksimalne
koncentracije u plazmi od približno 20 mg/ml se postižu 1 sat nakon i.m.
primjene doze od 500 mg. Nakon 10 sati od injekcije nivo lijeka je oko 2
mikrograma/ml.
Za proteine u serumu se vezuje 20% lijeka ili manje, a serumske
koncentracije za osjetljive mikroorganizme ostaju u baktericidnom opsegu
tokom 10-12 sati.
Pojedinačne doze od 500 mg primijenjene u obliku i.v. infuzije u
trajanju od 30 minuta, daju srednje maksimalne koncentracije u serumu od
38 mg/ml na kraju infuzije. Ponovljene infuzije ne dovode do akumulacije
lijeka kod odraslih osoba sa normalnom bubrežnom funkcijom. Ipak,
smanjena bubrežna funkcija dovodi do akumulacije lijeka.
Kod odraslih osoba sa normalnom bubrežnom funkcijom, poluvrijeme
eliminacije iz plazme je 2 – 3 sata. 94-98% pojedinačne i.m ili i.v doze
lijeka izlučuje se neizmijenjeno glomerularnom filtracijom tokom 24
sata. Nakon pojedinačne doze od 250 mg, i.m. koncentracije u urinu su
oko 563 mikrograma/ml u prvih 6 sati i 163 mikrograma/ml tokom narednih
6 do 12 sati. Srednje koncentracije u urinu nakon pojedinačne doze od
500 mg i.m. iznose oko 832 mikrograma/ml kod odraslih osoba sa normalnom
bubrežnom funkcijom.
Amikacin difunduje kroz ekstracelularne tečnosti i izlučuje se putem
urina nepromijenjen, najviše glomerularnom filtracijom. Nakon
parenteralne primjene, amikacin se distribuira u pleuralnu i amnionsku
tečnost, kao i u peritonealnu šupljinu.
Podaci iz studija primjene višestrukih dnevnih doza pokazuju da su
koncentracije lijeka u cerebrospinalnoj tečnosti kod zdrave djece
približno 10 do 20% serumske koncentracije, a kod meningitisa mogu
dostići i 50%.
Intramuskularna i intravenska primjena
Kod novorođenčadi i naročito kod nedonoščadi, bubrežna eliminacija
amikacina je smanjena.
U studiji na novorođenčadi (uzrasta 1 do 6 dana), koji su grupisani na
osnovu tjelesne mase pri rođenju (< 2000, 2000-3000 g i više od 3000 g),
amikacin je primijenjen intramuskularno i/ili intravenski u dozi od 7,5
mg/kg. Klirens kod novorođenčadi tjelesne mase > 3000 g je bio 0,84
ml/min/kg, a terminalno poluvrijeme eliminacije oko 7 sati. U ovoj
grupi, inicijalni volumen distribucije i volumen distribucije u stanju
ravnoteže iznosio je 0,3 ml/kg i 0,5 ml/kg. U grupi sa manjom tjelesnom
masom, klirens po kilogramu je manji, a poluvrijeme eliminacije duže.
Pri ponovljenom doziranju svakih 12 sati, u svim gore navedenim grupama
nije pokazana akumulacija nakon 5 dana.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Nema podataka od značaja koji već nisu navedeni ostalim djelovima
Sažetka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Natrijum metabisulfit (E223);
Natrijum citrat;
Sumporna kiselina;
Voda za injekcije.
6.2. Inkompatibilnosti
Amikacin je inkompatibilan sa nekim penicilinima i cefalosporinima,
amfotericinom, hlortiazid natrijumom, eritromicinom, heparinom,
nitrofurantoin natrijumom, feniton natrijumom, tiopenton natrijumom,
varfarin natrijumom i u zavisnosti od sastava i količine pomoćnih
supstanci u lijeku sa tetraciklinima, vitaminima B grupe, vitaminom C i
kalijum hloridom.
Povremeno, amikacin može biti indikovan istovremeno sa drugim
antibakterijskim ljekovima kod mješovitih ili superinfekcija. U tom
slučaju amikacin se ne smije miješati sa drugim antibakterijskim
ljekovima u istom špricu, infuzionoj boci ili drugoj opremi. Svaki lijek
treba primijeniti odvojeno.
6.3. Rok upotrebe
3 godine.
Lijek se ne smije koristiti nakon isteka roka upotrebe označenog na
pakovanju.
Rok upotrebe lijeka nakon prvog otvaranja/razblaženja: upotrijebiti
odmah.
Sa mikrobiološke tačke gledišta rastvor treba primijeniti odmah, nakon
pripreme za upotrebu. Ukoliko se ne upotrijebi odmah, vrijeme i uslovi
čuvanja lijeka prije upotrebe odgovornost su korisnika.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Čuvati u originalnom pakovanju.
Za uslove čuvanja lijeka nakon prvog otvaranja/razblaženja, vidjeti dio
6.3.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je ampula izrađena od bezbojnog, neutralnog stakla,
hidrolitičke otpornosti tip I, koja sadrži 2 ml rastvora za
injekciju/infuziju.
Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalaze 2 PVC
blistera sa po 5 ampula (ukupno 10 ampula) i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Infuzioni rastvor se priprema kao 0,25% rastvor amikacina u 0,9%
rastvoru natrijum hlorida ili 5% rastvoru glukoze.
Samo za jednokratnu upotrebu.
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti, u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
GLK pharma d.o.o. Podgorica,
Svetozara Markovića 46, 81000 Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Amikacin Galenika, 100 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju, 10 x 2
ml: 2030/25/1750 – 6086
Amikacin Galenika, 500 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju, 10 x 2
ml: 2030/25/1751 – 6085
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 12.04.2013. godine
Datum posljednje obnove dozvole: 10.04.2025. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2025. godine
1. NAZIV LIJEKA
Amikacin Galenika, 100 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
Amikacin Galenika, 500 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
INN: amikacin
2. KVALITATIVNI I KVANTITATIVNI SASTAV
Amikacin Galenika, 100 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 100 mg amikacina.
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 2.64 mg natrijum
metabisulfita (E223)
Amikacin Galenika, 500 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 500 mg amikacina.
Pomoćna supstanca sa potvrđenim dejstvom
2 ml rastvora za injekciju/infuziju sadrži 13.2 mg natrijum
metabisulfita (E223).
Za spisak svih ekscipijenasa, pogledati dio 6.1.
3. FARMACEUTSKI OBLIK
Rastvor za injekciju/infuziju.
Bistar, bezbojan do svijetložut rastvor.
4. KLINIČKI PODACI
4.1. Terapijske indikacije
Amikacin je polusintetski aminoglikozidni antibiotik koji djeluje na
širok spektar Gram-negativnih mikroorganizama, uključujući Pseudomonas
spp.i neke Gram-pozitivne mikroorganizme.
Osjetljivi Gram-negativni mikroorganizmi su Psudomonas aeruginosa,
Escherichia coli, indol-pozitivni i indol-negativni Proteus spp,
Klebsiella-Enterobacter-Serratia spp., Minea-Harralae, Citrobacter
freundii, Salmonella, Shigella, Acinetobacter, i Providencia spp.
Mnogi sojevi ovih Gram-negativnih mikroorganizama rezistentnih na
gentamicin i tobramicin, mogu pokazivati in vitro osjetljivost na
amikacin.
Najvažniji Gram-pozitivni mikroorganizam osjetljiv na amikacin je
Staphilococcus aureus, uključujući i neke meticilin rezistentne sojeve.
Amikacin pokazuje određenu aktivnost protiv ostalih Gram-pozitivnih
mikroorganizama, uključujući neke sojeve Streptococcus pyogenes,
Enterococci i Streptococcus pneumoniae.
Amikacin je indikovan u kratkotrajnom liječenju ozbiljnih infekcija
izazvanih osjetljivim sojevima Gram-negativnih bakterija, uključujući
Pseudomonas spp. Iako amikacin ne predstavlja lijek izbora u terapiji
infekcija uzrokovanih stafilokokama, u nekim situacijama može biti
indikovan za liječenje utvrđenih ili suspektnih stafilokoknih infekcija.
Ove situacije obuhvataju: započinjanje terapije teških infekcija kada se
sumnja da je uzročnik infekcije Gram-negativni mikroorganizam ili
stafilokok, kad je pacijent alergičan na druge antibiotike, kao i u
slučajevima mješovite infekcije stafilokokama i Gram-negativnim
mikroorganizmima.
Terapija amikacinom se može započeti i prije dobijanja rezultata
antibiograma. Hirurške procedure treba sprovoditi u slučajevima kada su
indikovane.
Treba uzeti u obzir zvanične smjernice o adekvatnoj upotrebi
antibiotika.
4.2. Doziranje i način primjene
Lijek Amikacin Galenika se može primjenjivati intramuskularno ili
intravenski.
Amikacin ne treba miješati sa drugim ljekovima, već se primjenjuje
zasebno, u preporučenoj dozi i preporučenim načinom primjene.
Prije terapije je potrebno izmjeriti tjelesnu masu pacijenta, da bi se
mogla izračunati pravilna doza lijeka.
Bubrežnu funkciju treba procjenjivati mjerenjem koncentracije serumskog
kreatinina ili izračunavanjem klirensa endogenog kreatinina. Određivanje
koncentracije azotnih materija u krvi je mnogo manje pouzdan metod za
procjenu bubrežne funkcije. Bubrežnu funkciju treba kontrolisati
periodično u toku terapije.
Kad god je moguće treba odrediti koncentraciju amikacina u krvi, da bi
se obezbijedila adekvatna, ali ne i prekomjerna doza lijeka. Poželjno je
naizmjenično mjeriti maksimalnu i minimalnu koncentraciju lijeka u
serumu tokom terapije. Treba izbjegavati maksimalne koncentracije preko
35 mikrograma/ml (30-90 minuta nakon injekcije) i minimalne
koncentracije lijeka iznad 10 mikrograma/ml (neposredno prije primjene
sljedeće doze). Dozu lijeka treba prilagoditi, kao što je naznačeno. Kod
pacijenata sa normalnom bubrežnom funkcijom lijek se može primijeniti u
jednoj dnevnoj dozi. U tom slučaju maksimalna koncentracija amikacina
može da bude veća od 35 mikrograma/ml.
Kod većine infekcija preporučuje se intramuskularna primjena, ali kod
infekcija koje ugrožavaju život, ili u slučaju da intramuskularna
primjena nije moguća, može se primjenjivati intravenski, kao spora bolus
injekcija (2-3 minuta) ili infuzija (0,25% tokom 30 minuta).
Intramuskularna ili intravenska primjena
Pri preporučenoj dozi, nekomplikovane infekcije izazvane osjetljivim
mikroorganizmima bi trebalo da odgovore na terapiju u roku od 24-48
sati. U slučaju da klinički odgovor izostane u roku od 3-5 dana, treba
primijeniti alternativnu terapiju.
Ukoliko je neophodno, odgovarajući rastvarači za intravensku primjenu su
0,9% NaCl i 5% glukoza. Jednom pripremljen rastvor je neophodno odmah
primijeniti.
Odrasli i djeca starija od 12 godina: preporučena intramuskularna ili
intravenska doza za odrasle ili adolescente sa normalnom funkcijom
bubrega (klirens kreatinina ≥50 ml/min) je 15 mg/kg dnevno, koja može da
se primijeni kao jedna dnevna doza ili podijeljena u dvije jednake doze
od 7,5 mg/kg, na svakih 12 sati. Ukupna dnevna doza ne smije da pređe
1,5 g. Kod pacijenata sa endokarditisom i febrilnom neutropenijom,
doziranje treba da bude dva puta dnevno, jer ne postoje podaci koji bi
podržali doziranje jednom dnevno.
Djeca uzrasta od 4 nedjelje do 12 godina: preporučena intramuskularna
ili intravenska (spora intravenska infuzija) doza za djecu sa normalnom
funkcijom bubrega je 15-20 mg/kg dnevno, koja može da se primijeni kao
jedna dnevna doza ili podijeljena u dvije jednake doze od 7,5 mg/kg, na
svakih 12 sati. Kod pacijenata sa endokarditisom i febrilnom
neutropenijom, doziranje treba da bude dva puta dnevno, jer ne postoje
podaci koji bi podržali doziranje jednom dnevno.
Novorođenčad: početna udarna doza je 10 mg/kg, nakon koje se primjenjuje
7,5 mg/kg svakih 12 sati (vidjeti djelove 4.4 i 5.2).
Prijevremeno rođene bebe: preporučena doza je 7,5 mg/kg svakih 12 sati
(vidjeti djelove 4.4 i 5.2).
Uobičajeno trajanje terapije je 7 do 10 dana. Ukupna dnevna doza lijeka,
primijenjenog i intramuskularno i intravenski, ne treba da prelazi 15-20
mg/kg dnevno. U slučaju teških i komplikovanih infekcija, kada se
razmatra trajanje terapije duže od 10 dana, treba ponovo procijeniti
primjenu amikacina. Ukoliko se nastavi sa liječenjem, neophodno je
pratiti funkciju bubrega, sluha i centra za ravnotežu, kao i
koncentraciju amikacina u serumu.
Ukoliko tokom 3-5 dana nema kliničkog odgovora, potrebno je prekinuti
terapiju i ponovo uraditi antibiogram. Neuspjeh terapije može da nastane
zbog rezistencije mikroorganizama ili zbog prisustva apscesa koji
zahtijevaju hiruršku drenažu.
Intravenska primjena
Kod odraslih, rastvor za infuziju se primjenjuje tokom 30 do 60 minuta.
Posebne preporuke za intravensku primjenu
Kod pedijatrijskih pacijenata količina korišćenog rastvarača zavisi od
količine amikacina koju pacijent podnosi. Rastvor treba primijeniti u
obliku infuzije tokom 30 do 60 min. Infuziju kod odojčadi treba davati
tokom 1 do 2 sata.
Stariji pacijenti
Amikacin se izlučuje putem bubrega. Kada god je moguće, potrebno je
procijeniti funkciju bubrega i prilagoditi dozu na način koji je opisan
ispod (Oštećena funkcija bubrega).
Infekcije opasne po život i/ili one koje prouzrokuje Pseudomonas
Doza za odrasle se može povećati na 500 mg svakih 8 sati, ali ne smije
preći 1,5 g dnevno, niti se smije davati duže od 10 dana. Maksimalna
doza za odrasle od 15 g se ne smije prekoračiti.
Infekcije urinarnog trakta (osim Pseudomonas infekcija)
7,5 mg/kg dnevno podijeljeno u dvije jednake doze (što je ekvivalentno
250 mg dva puta dnevno kod odraslih). Budući da se aktivnost amikacina
povećava sa povišenjem pH, istovremeno se mogu dati ljekovi za
alkalizaciju urina.
Oštećena funkcija bubrega
Kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega (klirens kreatinina < 50
ml/min) nije poželjna primjena ukupne preporučene doze amikacina u vidu
jedne dnevne doze, jer pacijenti mogu biti produženo izloženi visokim
koncentracijama lijeka. Vidjeti u nastavku teksta prilagođavanje doze
kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega.
Kod pacijenata sa oštećenjem funkcije bubrega koji lijek primaju obično
u dvije ili tri podijeljene dnevne doze, potrebno je pratiti
koncentraciju amikacina u serumu, kad god je to moguće. Kod ovih
pacijenata dozu treba prilagoditi na taj način što se ili smanjuje doza
lijeka koja se primjenjuje u preporučenim (fiksnim) intervalima ili se
produžavaju intervali između preporučenih doza.
Obje metode su zasnovane na vrijednosti klirensa kreatinina ili nivoa
kreatinina u serumu pacijenta, obzirom na činjenicu da je utvrđena
korelacija između ovih vrijednosti i poluvremena eliminacije
aminoglikozida kod pacijenata sa smanjenom funkcijom bubrega. Ovi režimi
doziranja moraju biti korišćeni uz pažljivo kliničko i laboratorijsko
praćenje pacijenta, a po potrebi ih treba modifikovati, uključujući
korekciju u slučaju sprovođenja dijalize.
Primjena preporučenih doza u produženim intervalima između doza:
Ukoliko nije moguće odrediti klirens kreatinina, a stanje pacijenta je
stabilno, onda se dozni interval u satima za preporučenu dozu (ona koja
bi se primijenila kod pacijenata sa normalnom bubrežnom funkcijom, tj.
7,5 mg/kg, dva puta dnevno), može izračunati množenjem vrijednosti
serumskog kreatinina (mg/100 ml) sa 9; npr. ako je vrijednost serumskog
kreatinina 2 mg/100 ml, onda se preporučena pojedinačna doza (7,5 mg/kg)
primjenjuje svakih 18 sati.
+-----------------------+--------------------+-------------------------+
| Koncentracija | x 9 = | Interval između doza |
| serumskog kreatinina | | (7,5 mg/kg, i.m.) |
| (mg/100 ml) | | amikacina (sati) |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 1,5 | | 13,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 2,0 | | 18,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 2,5 | | 22,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 3,0 | | 27,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 3,5 | | 31,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 4,0 | | 36,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 4,5 | | 40,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 5,0 | | 45,0 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 5,5 | | 49,5 |
+-----------------------+ +-------------------------+
| 6,0 | | 54,0 |
+=======================+====================+=========================+
S obzirom na to da bubrežna funkcija može značajno da varira tokom
terapije, koncentraciju serumskog kreatinina treba često mjeriti, a
dozni režim modifikovati, ukoliko je neophodno.
Primjena smanjenih doza u fiksnim intervalima između doza
Doza lijeka se mora smanjiti, ukoliko je poželjna primjena injekcija
amikacina u preporučenim doznim intervalima, a bubrežna funkcija je
oštećena. Kod ovih pacijenata je potrebno mjeriti koncentraciju
amikacina u serumu, da bi se obezbijedila pravilna primjena i izbjegla
prekomjerna koncentracija lijeka u serumu. Ukoliko metode za određivanje
koncentracije amikacina u plazmi nijesu dostupne, a stanje pacijenta je
stabilno, onda se za određivanje adekvatne doza lijeka, mogu koristiti
serumski kreatinin i klirens kreatinina kao pouzdani parametri stepena
oštećenja bubrežne funkcije.
Terapiju treba započeti primjenom udarne doze od 7,5 mg/kg. Ova
inicijalna doza je ista kao doza koja se preporučuje pacijentima sa
normalnom bubrežnom funkcijom, kao što je opisano u tekstu iznad.
Da bi se odredila doza održavanja, koja se primjenjuje na svakih 12
sati, udarnu dozu treba smanjiti proporcionalno smanjenju klirensa
kreatinina pacijenta:
Doza održavanja na svakih 12 sati: utvrđeni klirens kreatinina (ml/min)
x izračunata udarna doza (mg)
normalni klirens kreatinina (ml/min)
Alternativno, smanjenje doze koje se primjenjuje na 12 sati (kod
pacijenata kod kojih su poznate vrijednosti kreatinina u serumu u stanju
ravnoteže), se može odrediti na taj način što se normalna preporučena
doza podijeli sa vrijednošću serumskog kreatinina.
Gore navedene preporuke nijesu obavezujuće, već su samo vodič za
doziranje kod onih pacijenata kod kojih određivanje amikacina u serumu
nije moguće.
Intraperitonealna primjena
Nakon eksplorativnog postupka kod utvrđenog peritonitisa ili nakon
kontaminacije peritoneuma nastale zbog izlivanja crijevnog sadržaja za
vrijeme operativnog zahvata, amikacin se može upotrijebiti kao sredstvo
za irigaciju nakon prestanka dejstva anestezije u koncentracijama od
0,25% (2,5 mg/ml). Intraperitonealna primjena se ne preporučuje kod male
djece.
Ostali načini primjene
Amikacin se u koncentraciji od 0,25% (2,5 mg/ml) može koristiti i kao
rastvor za ispiranje šupljina apscesa, pleuralne šupljine, peritoneuma i
moždanih komora.
4.3. Kontraindikacije
Amikacin je kontraindikovan kod pacijenata sa poznatom preosjetljivošću
na amikacin ili bilo koji sastojak lijeka (vidjeti dio 6.1).
Primjena bilo kog aminoglikozida je kontraindikovana kod pacijenata sa
istorijom preosjetljivosti ili ozbiljnih toksičnih reakcija na
aminoglikozide, jer postoji ukrštena preosjetljivost na ljekove iz iste
grupe.
Aminoglikozidi mogu otežati neuromuskularnu transmisiju i ne treba ih
primjenjivati kod pacijenata sa mijastenijom gravis.
4.4. Posebna upozorenja i mjere opreza pri upotrebi lijeka
Pacijenti moraju biti dobro hidrirani tokom terapije amikacinom.
Neophodan je oprez kod pacijenata sa bubrežnom insuficijencijom,
oštećenjem sluha, poremećajem ravnoteže i smanjenom glomerularnom
filtracijom. Pacijenti koji parenteralno primaju aminoglikozide, moraju
biti pod strogim kliničkim nadzorom zbog potencijalne ototoksičnosti i
nefrotoksičnosti ovih ljekova. Nije ustanovljena bezbjednost primjene
ovog lijeka duža od 14 dana.
Prije početka liječenja je potrebno uraditi audiogram i ponoviti ga u
toku liječenja, ukoliko se očekuje da terapija traje 7 dana ili duže kod
pacijenta sa oštećenjem bubrežne funkcije ili 10 dana kod ostalih
pacijenata.
Nefrotoksičnost
Aminoglikozidi su potencijalno nefrotoksični. Nefrotoksičnost je
nezavisna od maksimalne koncentracije lijeka u plazmi. Rizik od pojave
nefrotoksičnosti je veći kod pacijenata sa oštećenjem bubrežne funkcije,
kod primjene većih doza ili u toku produžene terapije.
Pacijente je potrebno dobro hidrirati, dok funkciju bubrega treba
ispitati uobičajenim metodama prije početka liječenja, a zatim i
svakodnevno tokom liječenja. Potrebno je smanjiti dozu, ukoliko se jave
znaci poremećaja funkcije bubrega kao što su cilindri, eritrociti i
leukociti u urinu, albuminurija, smanjenje klirensa kreatinina,
smanjenje specifične gustine urina, povišenje azotnih materija u krvi i
serumskog kreatinina ili oligurija. Ukoliko dođe do pogoršanja azotemije
ili progresivnog smanjenja diureze, liječenje treba prekinuti.
Stariji pacijenti mogu imati oslabljenu bubrežnu funkciju koja ne mora
biti vidljiva na osnovu rezultata rutinskih skrining testova (npr.
azotne materije i serumski kreatinin). U ovom slučaju je mnogo korisnije
određivanje klirensa kreatinina. Redovno praćenje bubrežne funkcije je
naročito važno kod starijih pacijenata na terapiji aminoglikozidima.
Funkciju bubrega i osmog kranijalnog nerva treba pažljivo pratiti,
naročito kod pacijenata sa poznatim ili suspektnim oštećenjem bubrežne
funkcije na početku liječenja, kao i kod pacijenata sa inicijalno
očuvanom funkcijom bubrega koji tokom terapije razviju znakove bubrežne
disfunkcije. Kad god je moguće, treba odrediti koncentraciju amikacina u
krvi, da bi se obezbijedila adekvatna i izbjegla prekomjerna doza
lijeka. Potrebna je biohemijska analiza urina, u cilju otkrivanja
smanjene specifične gustine, povećanog izlučivanja proteina i prisustva
ćelija ili cilindara u urinu. Periodično treba mjeriti koncentraciju
azotnih materija u krvi i serumskog kreatinina ili odrediti klirens
kreatinina. Kad god je moguće, treba uraditi i niz audiograma kod
pacijenata dovoljno starih za ovu vrstu analize, a naročito kod
visokorizičnih pacijenata. Ukoliko dođe do pojave ototoksičnosti
(ošamućenost, vrtoglavica, zujanje u ušima, bubnjanje u ušima i gubitak
sluha) ili nefrotoksičnosti, liječenje treba prekinuti ili prilagoditi
dozu.
Treba izbjegavati istovremenu i/ili sekvencijalnu sistemsku, oralnu ili
topikalnu primjenu drugih neurotoksičnih ili nefrotoksičnih ljekova, a
posebno ljekova kao što su bacitracin, cisplatin, amfotericin B,
cefaloridin, paromomicin, viomicin, polimiksin B, kolistin, vankomicin i
drugi aminoglikozidi. Duboka starost i dehidratacija su dodatni faktori
koji mogu povećati rizik od toksičnosti.
Pacijente sa postojećim oštećenjem funkcije bubrega treba ispitati
uobičajenim metodama prije započinjanja terapije, a zatim i svakodnevno
tokom liječenja. Dnevne doze je potrebno smanjiti i/ili produžiti
interval između doza u zavisnosti od koncentracije serumskog kreatinina,
da bi se izbjegla akumulacija pretjerano visokih koncentracija lijeka u
krvi i smanjio rizik od ototoksičnosti. Redovno praćenje koncentracije
lijeka u serumu, kao i bubrežne funkcije je naročito važno kod starijih
pacijenata koji mogu imati smanjenu bubrežnu funkciju, a koja ne mora
biti vidljiva rutinskim skrining testovima (npr. urea i serumski
kreatinin).
Neurotoksičnost
Neurotoksičnost, ispoljena u vidu vestibularne i/ili bilateralne
ototoksičnosti, se može javiti kod pacijenta koji su liječeni
aminoglikozidima. Rizik od pojave ototoksičnosti izazvane
aminoglikozidima, je veći kod pacijenata sa oštećenjem bubrežne
funkcije, primjene većih doza ili u toku terapije duže od 5-7 dana, čak
i kod zdravih osoba. Obično se prvo javlja gubitak sluha za tonove
visoke frekvence, koji se otkriti jedino audiometrijskim ispitivanjem.
Može se javiti i vertigo, kao posljedica vestibularnog oštećenja. Drugi
znaci neurotoksičnosti uključuju osjećaj trnjenja, mravinjanja,
fascikulacije i konvulzije.
Ototoksičnost
Rizik od pojave ototoksičnosti izazvane aminoglikozidima se povećava sa
stepenom izloženosti konstantno visokim maksimalnim ili minimalnim
terapijskim koncentracijama lijeka u serumu. Pacijenti kod kojih se javi
kohlearno i vestibularno oštećenje, ne moraju u toku liječenja imati
simptome koji bi ih upozorili na oštećenje osmog kranijalnog nerva, već
se nakon prekida liječenja može javiti totalni ili parcijalni
ireverzibilni bilaterani gubitak sluha ili izražen vertigo.
Ototoksičnost izazvana aminoglikozidima je obično ireverzibilna.
Postoji povećan rizik od ototoksičnosti kod pacijenata sa mutacijama
mitohondrijalne DNK (naročito sa supstitucijom A u G u okviru nukleotida
1555 u 12S rRNK genu), čak i kada se nivoi aminoglikozida u serumu
pacijenta nalaze unutar preporučenih granica tokom terapije. Kod ovih
pacijenata treba razmotriti primjenu alternativne terapije.
Kod pacijenata koji u porodičnoj anamnezi imaju relevantne mutacije ili
gubitak sluha izazvan aminoglikozidima potrebno je razmotriti primjenu
alternativne terapije ili genetsko testiranje prije primjene lijeka.
Neuromuskularna toksičnost
Prijavljeni su slučajevi neuromuskularne blokade i respiratorne paralize
nakon parenteralne primjene, lokalne instilacije (npr. ortopedska i
abdominalna irigacija ili lokalno liječenje empijema), kao i nakon
oralne primjene aminoglikozida. Treba uzeti u obzir mogućnost pojave
respiratorne paralize kod pacijenata koji primaju aminoglikozide bilo
kojim putem primjene, a naročito kod pacijenata koji istovremeno primaju
anestetike, miorelaksanse, kao što su tubokurarin, sukcinilholin,
dekametonijum, atrakurijum, rokuronijum, vekuronijum; ili masivne
transfuzije krvi antikoagulisane citratom. Ukoliko dođe do pojave
neuromuskularne blokade, treba primijeniti soli kalcijuma (neutrališu
dejstvo aminoglikozida na razvoj respiratorne paralize), mada može biti
neophodna i mehanička ventilacija. Neuromuskularna blokada i muskularna
paraliza zapažene su kod laboratorijskih životinja kojima su
primjenjivane visoke doze amikacina.
Amikacin se ne smije primjenjivati kod pacijenata sa mijastenijom
gravis. Neophodan je oprez prilikom primjene aminoglikozida kod
pacijenata sa muskularnim poremećajima, kao što je parkinsonizam. Ovi
ljekovi mogu pogoršati mišićnu slabost, usljed njihovog potencijalnog
dejstva na neuromuskulanu spojnicu, koje je slično kurareu.
Alergijske reakcije
Amikacin treba primjenjivati sa oprezom kod pacijenata sa alergijskim
reakcijama na druge aminoglikozide u anamnezi ili kod pacijenata sa
subkliničkim renalnim oštećenjem ili oštećenjem osmog kranijalnog nerva
uzrokovanim primjenom drugih nefrotoksičnih i/ili ototoksičnih ljekova
kao što su streptomicin, dihidrostreptomicin, gentamicin, tobramicin,
kanamicin, neomicin, polimiksin B, kolistin, cefaloridin ili viomicin,
jer toksičnost može biti aditivna. Kod ovih pacijenata amikacin treba
koristiti samo ukoliko ljekar procijeni da terapijska korist prevazilazi
potencijalne rizike.
Visoke doze amikacina u toku hirurške intervencije mogu izazvati
prolazni mijastenični sindrom.
Amikacin rastvor za injekciju/infuziju sadrži natrijum metabisulfit
(E223), sulfit koji može izazvati alergijske reakcije, uključujući
simptome anafilakse i životno ugrožavajuće ili manje ozbiljne astmatične
epizode kod određenog broja osjetljivih ljudi. Ukupna prevalenca
preosjetljivosti na sulfite u opštoj populaciji nije česta i vjerovatno
je niska. Preosjetljivost na sulfite se češće sreće kod osoba sa astmom
nego u opštoj populaciji.
Primjena lijeka kod djece
Aminoglikozidi se primjenjuju sa posebnim oprezom kod prijevremeno
rođene djece i novorođenčadi zbog nezrelosti bubrežnog sistema, usljed
čega je produženo poluvrijeme eliminacije lijeka.
Drugo
Aminoglikozidi se brzo i skoro u potpunosti resorbuju nakon topikalne
primjene, osim sa sluznice mokraćne bešike, u toku hirurških
intervencija. Prijavljeni su slučajevi ireverzibilne gluvoće, bubrežne
insuficijencije i smrti usljed neuromuskularne blokade nakon irigacije
velikih i malih hirurških polja rastvorom aminoglikozida.
Kao i u slučaju primjene drugih antibiotika, upotreba amikacina može
dovesti do umnožavanja neosjetljivih mikroorganizama. U tom slučaju je
potrebno primijeniti odgovarajuću terapiju.
Prijavljeni su slučajevi makularnih infarktacija koje mogu da dovedu do
trajnog gubitka vida, nakon intravitrealne primjene (primjena injekcije
u oko) amikacina.
Jedna ampula lijeka Amikacin Galenika 100 mg/2 ml sadrži približno 0,13
mmol natrijuma (3,08 mg), a lijeka
Amikacin Galenika 500 mg/2 ml sadrži približno 0,65 mmol natrijuma
(14,96 mg), odnosno suštinski je „bez
natrijuma“.
4.5. Interakcije sa drugim ljekovima i druge vrste interakcija
Treba izbjegavati istovremenu ili uzastopnu, sistemsku ili topikalnu
primjenu amikacina sa drugim potencijalnim ototoksičnim ili
nefrotoksičnim ljekovima, naročito bacitracinom, cisplatinom,
amfotericinom B, ciklosporinom, takrolimusom, cefaloridinom,
paromomicinom, viomicinom, polimiksinom B, kolistinom, vankomicinom ili
drugim aminoglikozidima, zbog mogućeg aditivnog dejstva. Ukoliko se
istovremena primjena ne može izbjeći, potrebno je pažljivo praćenje.
Povećana nefrotoksičnost je zabilježena nakon istovremene parenteralne
primjene aminoglikozida i cefalosporina. Istovremena primjena
cefalosporina može dovesti do prividno povećanih vrijednosti serumskog
kreatinina.
Istovremenu primjenu aminoglikozida sa jakim diureticima (etakrinska
kiselina, furosemid) treba izbjegavati, jer diuretici sami po sebi mogu
izazvati ototoksičnost. Dodatno, intravenska primjena diuretika
potencira toksičnost aminoglikozida promjenom koncentracije antibiotika
u serumu i tkivima.
U in vitro uslovima, miješanje aminoglikozida i beta-laktamskih
antibiotika (penicilina ili cefalosporina) može dovesti do značajne
međusobne inaktivacije ovih ljekova. Takođe može doći do smanjenja
serumske aktivnosti, ukoliko se ovi ljekovi primjenjuju istovremeno,
odvojenim putevima aplikacije in vivo. Inaktivacija aminoglikozida je
klinički značajna samo kod pacijenata sa teškim oštećenjem bubrežne
funkcije. Inaktivacija se može nastaviti i u uzorcima tjelesnih tečnosti
koji se prikupljaju za analizu, što dovodi do netačnih rezultata testa.
Sa takvim uzorcima je potrebno adekvatno rukovati (odmah analizirati,
zalediti ili tretirati sa beta-laktamazama).
Ukoliko se aminoglikozidi primjenjuju istovremeno sa bisfosfonatima,
povećan je rizik od hipokalcijemije.
Ukoliko se aminoglikozidi primjenjuju istovremeno sa jedinjenjima
platine, postoji povećan rizik od nefrotoksičnosti, a vjerovatno i od
ototoksičnosti.
Tiamin (vitamin B₁), primijenjen istovremeno sa aminoglikozidima, može
biti razgrađen reakcijom sa natrijum metabisulfitom (E223), koji se
nalazi u sastavu lijeka.
Intraperitonealna primjena amikacina se ne preporučuje kod pacijenata
koji su pod dejstvom anestetika ili miorelaksantnih ljekova (etar,
halotan, d-tubokurarin, sukcinilholin i dekametonijum), jer može doći do
neuromuskularne blokade i posljedične respiratorne depresije.
Indometacin može povećati koncentraciju amikacina kod novorođenčadi.
4.6. Plodnost, trudnoća i dojenje
Trudnoća
Nije utvrđena bezbjednost primjene amikacina u trudnoći. Amikacin se
trudnicama i novorođenčadi može primjenjivati samo kada je neophodno i
pod medicinskim nadzorom.
Postoje ograničeni podaci o upotrebi aminoglikozida u trudnoći.
Aminoglikozidi mogu oštetiti fetus. Oni prolaze placentu i zabilježeni
su slučajevi totalne, ireverzibilne, bilateralne kongenitalne gluvoće
kod djece čije su majke primale streptomicin tokom trudnoće. Zabilježeni
su neželjeni efekti kod fetusa i novorođenčadi čije su majke liječene
drugim aminoglikozidima, te se potencijalni rizik ne može isključiti.
Ukoliko se amikacin primijeni tokom trudnoće, ili pacijentkinja ostane
trudna tokom primjene ovog lijeka, treba procijeniti potencijalni rizik
po fetus.
Dojenje
Amikacin se izlučuje u humano mlijeko. Potrebno je donijeti odluku o
prekidu dojenja ili terapije.
Plodnost
U studijama reproduktivne toksičnosti na miševima i pacovima nije
zabilježen uticaj na fertilitet ili fetalna toksičnost.
4.7. Uticaj lijeka na sposobnost upravljanja vozilima i rukovanja
mašinama
Nijesu sprovedene studije o uticaju na psihofizičke sposobnosti prilikom
upravljanja motornim vozilom i rukovanja mašinama. S obzirom na pojavu
određenih neželjenih dejstava (vidjeti dio 4.8), lijek može umanjiti
sposobnost upravljanja motornim vozilom i rukovanja mašinama.
4.8. Neželjena dejstva
Lista neželjenih dejstava je prikazana na osnovu MedDRA klasifikacije,
prema sistemima organa i na osnovu učestalosti ispoljavanja: veoma česta
(> 1/10); česta (≥ 1/100 i < 1/10); povremena (≥ 1/1000 i < 1/100);
rijetka (≥ 1/10000 i < 1/1000); veoma rijetka (< 1/10000), nepoznata (ne
može se procijeniti na osnovu raspoloživih podataka).
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Sistem organa | Učestalost | MedDRA termin |
+=======================+=============+================================+
| Infekcije i | Povremeno | Superinfekcija ili |
| infestacije | | kolonizacija sa rezistentnim |
| | | bakterijama ili gljivicama^(a) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji krvi i | Rijetko | Anemija, eozinofilija |
| limfnog sistema | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji imunog | Nepoznato | Anafilaktički odgovor |
| sistema | | (anafilaktička reakcija, |
| | | anafilaktički šok, |
| | | anafilaktoidna reakcija), |
| | | preosjetljivost |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji | Rijetko | Hipomagnezijemija |
| metabolizma i ishrane | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji nervnog | Nepoznato | Paraliza^(a) |
| sistema | | |
| +-------------+--------------------------------+
| | Rijetko | Tremor^(a), parestezije^(a), |
| | | glavobolja, poremećaji |
| | | ravnoteže^(a) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji oka | Rijetko | Sljepilo^(b), infarkt |
| | | retine^(b) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji uha i | Rijetko | Tinitus^(a), hipoakuzija^(a) |
| labirinta | | |
| +-------------+--------------------------------+
| | Nepoznato | Gluvoća^(a), neurosenzoralna |
| | | gluvoća^(a) |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Vaskularni poremećaji | Rijetko | Hipotenzija |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Respiratorni, | Nepoznato | Apneja, bronhospazam |
| torakalni i | | |
| medijastinalni | | |
| poremećaji | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Gastrointestinalni | Povremeno | Mučnina, povraćanje |
| poremećaji | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji kože i | Povremeno | Osip |
| potkožnog tkiva | | |
| +-------------+--------------------------------+
| | Rijetko | Pruritus, urtikarija |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji | Rijetko | Artralgija, mišićni grčevi^(a) |
| mišićno-koštanog | | |
| sistema i vezivnog | | |
| tkiva | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Poremećaji bubrega i | Nepoznato | Akutna bubrežna |
| urinarnog sistema | | insuficijencija, toksična |
| | | nefropatija, prisustvo ćelija |
| | | u urinu^(a) |
| +-------------+--------------------------------+
| | Rijetko | Oligurija^(a), povišena |
| | | koncentracija kreatinina u |
| | | krvi^(a), albuminurija^(a), |
| | | azotemija^(a), prisustvo |
| | | eritrocita^(a) i leukocita^(a) |
| | | u urinu |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
| Opšti poremećaji i | Rijetko | Pireksija |
| reakcije na mjestu | | |
| primjene | | |
+-----------------------+-------------+--------------------------------+
^(a) vidjeti dio 4.4
^(b) amikacin nije namijenjen za intravitrealnu primjenu. Sljepilo i
infarkt retine prijavljeni su nakon intravitrealne primjene amikacina
(injekcija u oko).
Svi aminoglikozidi potencijalno mogu da dovedu do ototoksičnosti,
nefrotoksičnosti i neuromuskularne blokade. Toksičnost aminoglikozida se
češće ispoljava kod pacijenata sa oštećenom funkcijom bubrega,
pacijenata koji istovremeno primaju druge ototoksične ili nefrotoksične
ljekove ili kod pacijenata koji primaju aminoglikozide tokom dužeg
vremenskog perioda i/ili primaju više doze od preporučenih (vidjeti dio
4.4).
Promjene funkcije bubrega su uglavnom reverzibilne po obustavi terapije.
Toksično dejstvo lijeka na osmi kranijalni nerv dovodi do gubitka sluha
i/ili poremećaja ravnoteže. Amikacin prvenstveno ima toksično dejstvo na
auditivnu funkciju. Kohlearno oštećenje obuhvata gluvoću pri visokim
frekvencama, koja se obično javlja prije kliničkog ispoljavanja gluvoće
koja se može dijagnostikovati audiometrijom (vidjeti dio 4.4).
Prijavljeni su slučajevi makularnih infarktacija koje mogu dovesti do
trajnog gubitka vida, nakon intravitrealne primjene (primjena injekcije
u oko) amikacina.
Pri primjeni lijeka u preporučenim dozama i uz adekvatne mjere opreza,
učestalost toksičnih reakcija (kao što su tinitus, vertigo, parcijalna
reverzibilna gluvoća, osip, groznica, glavobolja, parestezije, mučnina i
povraćanje) je niska. Veoma rijetko su prijavljene promjene u urinu kao
posljedica renalne iritacije (albumin, cilindri, crvena i bijela krvna
zrnca), azotemija i oligurija.
Prijavljivanje sumnji na neželjena dejstva
Prijavljivanje neželjenih dejstava nakon dobijanja dozvole je od velikog
značaja jer obezbjeđuje kontinuirano praćenje odnosa korist/rizik
primjene lijeka. Zdravstveni radnici treba da prijave svaku sumnju na
neželjeno dejstvo ovog lijeka Institutu za ljekove i medicinska sredstva
(CInMED):
Institut za ljekove i medicinska sredstva
Odjeljenje za farmakovigilancu
Bulevar Ivana Crnojevića 64a, 81000 Podgorica
tel: +382 (0) 20 310 280
fax: +382 (0) 20 310 581
www.cinmed.me
nezeljenadejstva@cinmed.me
putem IS zdravstvene zaštite
[]
4.9. Predoziranje
U slučaju predoziranja, postoji rizik od nefrotoksičnosti,
ototoksičnosti i neurotoksičnosti (neuromuskularna blokada).
Neuromuskularna blokada sa zastojem disanja zahtijeva odgovarajuće
liječenje, koje obuhvata primjenu jona kalcijuma (npr. glukonat ili
laktobionat u 10-20% rastvoru) (vidjeti dio 4.4). U slučaju predoziranja
ili toksične reakcije, peritonealna dijaliza ili hemodijaliza mogu
pomoći u uklanjanju amikacina iz krvi. Koncentracije amikacina se takođe
smanjuju u toku kontinuirane arteriovenske hemofiltracije. Kod
novorođenčadi se može razmotriti i zamjena krvi.
5. FARMAKOLOŠKI PODACI
5.1. Farmakodinamski podaci
Farmakoterapijska grupa: Aminoglikozidni antibakterijski ljekovi
ATC kod: J01GB06
Amikacin je polusintetski aminoglikozidni antibiotik, derivat Kanamicina
A. Djeluje na širok spektar Gram-negativnih mikroorganizama, uključujući
Pseudomonas spp., Escherichia coli i pojedine Gram-pozitivne
mikroorganizme, npr. Staphilococcus aureus.
Aminoglikozidni antibiotici djeluju baktericidno. Iako tačan mehanizam
dejstva nije u potpunosti razjašnjen, smatra se da lijek inhibira
sintezu proteina kod osjetljivih bakterija, vezujući se ireverzibilno za
30S subjedinicu ribozoma.
5.2. Farmakokinetički podaci
Nakon intramuskularne primjene, amikacin se brzo resorbuje. Maksimalne
koncentracije u plazmi od približno 20 mg/ml se postižu 1 sat nakon i.m.
primjene doze od 500 mg. Nakon 10 sati od injekcije nivo lijeka je oko 2
mikrograma/ml.
Za proteine u serumu se vezuje 20% lijeka ili manje, a serumske
koncentracije za osjetljive mikroorganizme ostaju u baktericidnom opsegu
tokom 10-12 sati.
Pojedinačne doze od 500 mg primijenjene u obliku i.v. infuzije u
trajanju od 30 minuta, daju srednje maksimalne koncentracije u serumu od
38 mg/ml na kraju infuzije. Ponovljene infuzije ne dovode do akumulacije
lijeka kod odraslih osoba sa normalnom bubrežnom funkcijom. Ipak,
smanjena bubrežna funkcija dovodi do akumulacije lijeka.
Kod odraslih osoba sa normalnom bubrežnom funkcijom, poluvrijeme
eliminacije iz plazme je 2 – 3 sata. 94-98% pojedinačne i.m ili i.v doze
lijeka izlučuje se neizmijenjeno glomerularnom filtracijom tokom 24
sata. Nakon pojedinačne doze od 250 mg, i.m. koncentracije u urinu su
oko 563 mikrograma/ml u prvih 6 sati i 163 mikrograma/ml tokom narednih
6 do 12 sati. Srednje koncentracije u urinu nakon pojedinačne doze od
500 mg i.m. iznose oko 832 mikrograma/ml kod odraslih osoba sa normalnom
bubrežnom funkcijom.
Amikacin difunduje kroz ekstracelularne tečnosti i izlučuje se putem
urina nepromijenjen, najviše glomerularnom filtracijom. Nakon
parenteralne primjene, amikacin se distribuira u pleuralnu i amnionsku
tečnost, kao i u peritonealnu šupljinu.
Podaci iz studija primjene višestrukih dnevnih doza pokazuju da su
koncentracije lijeka u cerebrospinalnoj tečnosti kod zdrave djece
približno 10 do 20% serumske koncentracije, a kod meningitisa mogu
dostići i 50%.
Intramuskularna i intravenska primjena
Kod novorođenčadi i naročito kod nedonoščadi, bubrežna eliminacija
amikacina je smanjena.
U studiji na novorođenčadi (uzrasta 1 do 6 dana), koji su grupisani na
osnovu tjelesne mase pri rođenju (< 2000, 2000-3000 g i više od 3000 g),
amikacin je primijenjen intramuskularno i/ili intravenski u dozi od 7,5
mg/kg. Klirens kod novorođenčadi tjelesne mase > 3000 g je bio 0,84
ml/min/kg, a terminalno poluvrijeme eliminacije oko 7 sati. U ovoj
grupi, inicijalni volumen distribucije i volumen distribucije u stanju
ravnoteže iznosio je 0,3 ml/kg i 0,5 ml/kg. U grupi sa manjom tjelesnom
masom, klirens po kilogramu je manji, a poluvrijeme eliminacije duže.
Pri ponovljenom doziranju svakih 12 sati, u svim gore navedenim grupama
nije pokazana akumulacija nakon 5 dana.
5.3. Pretklinički podaci o bezbjednosti
Nema podataka od značaja koji već nisu navedeni ostalim djelovima
Sažetka.
6. FARMACEUTSKI PODACI
6.1. Lista pomoćnih supstanci (ekscipijenasa)
Natrijum metabisulfit (E223);
Natrijum citrat;
Sumporna kiselina;
Voda za injekcije.
6.2. Inkompatibilnosti
Amikacin je inkompatibilan sa nekim penicilinima i cefalosporinima,
amfotericinom, hlortiazid natrijumom, eritromicinom, heparinom,
nitrofurantoin natrijumom, feniton natrijumom, tiopenton natrijumom,
varfarin natrijumom i u zavisnosti od sastava i količine pomoćnih
supstanci u lijeku sa tetraciklinima, vitaminima B grupe, vitaminom C i
kalijum hloridom.
Povremeno, amikacin može biti indikovan istovremeno sa drugim
antibakterijskim ljekovima kod mješovitih ili superinfekcija. U tom
slučaju amikacin se ne smije miješati sa drugim antibakterijskim
ljekovima u istom špricu, infuzionoj boci ili drugoj opremi. Svaki lijek
treba primijeniti odvojeno.
6.3. Rok upotrebe
3 godine.
Lijek se ne smije koristiti nakon isteka roka upotrebe označenog na
pakovanju.
Rok upotrebe lijeka nakon prvog otvaranja/razblaženja: upotrijebiti
odmah.
Sa mikrobiološke tačke gledišta rastvor treba primijeniti odmah, nakon
pripreme za upotrebu. Ukoliko se ne upotrijebi odmah, vrijeme i uslovi
čuvanja lijeka prije upotrebe odgovornost su korisnika.
6.4. Posebne mjere upozorenja pri čuvanju lijeka
Čuvati u originalnom pakovanju.
Za uslove čuvanja lijeka nakon prvog otvaranja/razblaženja, vidjeti dio
6.3.
6.5. Vrsta i sadržaj pakovanja
Unutrašnje pakovanje je ampula izrađena od bezbojnog, neutralnog stakla,
hidrolitičke otpornosti tip I, koja sadrži 2 ml rastvora za
injekciju/infuziju.
Spoljašnje pakovanje je složiva kartonska kutija u kojoj se nalaze 2 PVC
blistera sa po 5 ampula (ukupno 10 ampula) i Uputstvo za lijek.
6.6. Posebne mjere opreza pri odlaganju materijala koji treba odbaciti
nakon primjene lijeka (i druga uputstva za rukovanje lijekom)
Infuzioni rastvor se priprema kao 0,25% rastvor amikacina u 0,9%
rastvoru natrijum hlorida ili 5% rastvoru glukoze.
Samo za jednokratnu upotrebu.
Svu neiskorišćenu količinu lijeka ili otpadnog materijala nakon njegove
upotrebe treba ukloniti, u skladu sa važećim propisima.
7. NOSILAC DOZVOLE
GLK pharma d.o.o. Podgorica,
Svetozara Markovića 46, 81000 Podgorica, Crna Gora
8. BROJ DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Amikacin Galenika, 100 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju, 10 x 2
ml: 2030/25/1750 – 6086
Amikacin Galenika, 500 mg/2 ml, rastvor za injekciju/infuziju, 10 x 2
ml: 2030/25/1751 – 6085
9. DATUM PRVE DOZVOLE/OBNOVE DOZVOLE ZA STAVLJANJE LIJEKA U PROMET
Datum prve dozvole: 12.04.2013. godine
Datum posljednje obnove dozvole: 10.04.2025. godine
10. DATUM REVIZIJE TEKSTA
April, 2025. godine